Η αστυνομία του Κοσόβου επεμβαίνει κατασταλτικά εναντίον των Σέρβων στο βορρά, το Βελιγράδι κατεβάζει στρατό στο νότο, τα Τίρανα προσπαθούν να συνετίσουν την Πρίστινα, οι Αμερικανοί καταφέρονται κατά της αλβανοκοσοβαρικής κυβέρνησης και επιβάλουν κυρώσεις (!), και οι Ρώσοι στο πλευρό του Βελιγραδίου. Από την αντιπαράθεση Δύσης – Ρωσίας και την ουκρανική σύγκρουση, στην ανάφλεξη στα Δυτικά Βαλκάνια.
Εδώ και μια βδομάδα η ένταση καλά κρατεί στο βόρειο Κόσοβο, όταν η κυβέρνηση των Αλβανών στην Πρίστινα υπό τον πρωθυπουργό Άλμπιν Κούρτι έστειλε ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις στους τέσσερεις δήμους του βορρά όπου συντριπτικά πλειοψηφούν οι Σέρβοι (Μιτροβίτσα, Ζβέτσαν, Λεπόσαβιτς, Ζούμπιν Πότοκ). Η επιχείρηση στόχευε τους Σέρβους που είχαν συγκεντρωθεί έξω από τα δημαρχεία διαμαρτυρόμενοι για την εγκατάσταση από τις αλβανικές αρχές των εκλεγμένων μόνο με το 3.5% των ψηφοφόρων αλβανών δημάρχων.
Η αρχή έγινε την Παρασκευή και κορυφώθηκε την Δευτέρα, όταν ανάμεσα στους Σέρβους και την αστυνομία του Κοσόβου παρατάχθηκαν οι στρατιωτικές δυνάμεις της ΝΑΤΟϊκής δύναμης KFOR (ο τοποτηρητής των Δυτικών στην απόσπαση του Κοσόβου από την Σερβία). Η κατάσταση δεν άργησε να εκτραχυνθεί και στις συγκρούσεις που σημειώθηκαν τραυματίστηκαν δεκάδες (ΝΑΤΟϊκοί) στρατιώτες, (αλβανοί) αστυνομικοί και (Σέρβοι) πολίτες.
Το Βελιγράδι αντέδρασε και ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς έθεσε τον σερβικό στρατό στο ύψιστο επίπεδο πολεμικής ετοιμότητας και έδωσε εντολή μονάδες του να κατευθυνθούν στα διοικητικά όρια με το Κόσοβο.
Μια εξέλιξη που όχι μόνο ακυρώνει την διαδικασία εξομάλυνσης ανάμεσα σε Πρίστινα και Βελιγράδι, που είχε δρομολογηθεί με τη συμφωνία του Μαρτίου υπό τις Βρυξέλες και φυσικά την καθοδήγηση των Αμερικανών, αλλά και την όλη επιχειρούμενη πορεία προς αμοιβαία αναγνώριση. Άμεσα αντέδρασαν οι ΗΠΑ και σε ανακοίνωση (την Παρασκευή) του υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν αναφέρεται ότι: οι ενέργειες του Κοσόβου αντίκεινται στις συμβουλές των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων εταίρων, κλιμάκωσαν απότομα και άσκοπα την ένταση, υπονομεύοντας τις προσπάθειές μας για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ της Πρίστινας και του Βελιγραδίου. Εξελίξεις που θα έχουν συνέπειες για τις διμερείς σχέσεις μας με το Κόσοβο.
Ακολούθησε ο αμερικανός πρέσβης στην Πρίστινα Τζέφρεϊ Χόβενιερ, ο οποίος μετά από συνάντησή του με την πρόεδρο του Κοσόβου Βιόσα Οσμάνι και σε συνέντευξη Τύπου (την Τρίτη) βγήκε και είπε ότι: Οι ΗΠΑ δεν έχουν πλέον ενθουσιασμό να προωθούν το αίτημα του Κοσόβου για αναγνώριση της ανεξαρτησίας του(!). Επέκρινε έντονα την απόφαση της Πρίστινας να επιβάλει με τη βία το αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών της 23ης Απριλίου και ανακοίνωσε… κυρώσεις.
Συγκεκριμένα ανακοινώθηκε ότι ακυρώνεται η η συμμετοχή του Κοσόβου στην διακλαδική στρατιωτική άσκηση Defender Europe 2023, καθώς και όλες οι προγραμματισμένες επισκέψεις Κοσοβάρων επισήμων στις ΗΠΑ. Ο επικεφαλής της διπλωματικής αποστολής των ΗΠΑ στο Κόσοβο επισήμανε ότι κλιμάκωση της έντασης στον Βορρά του Κοσόβου προκλήθηκε από την Πρίστινα και υπονομεύει την διαδικασία για την εξομάλυνση των σχέσεων Βελιγραδίου – Πρίστινας. Ο αμερικανός πρέσβης επέκρινε τον αλβανοκοσοβάρο πρωθυπουργό Άλμπιν Κούρτι ότι δεν εισάκουσε τις συστάσεις των ΗΠΑ στον χειρισμό του ζητήματος των δημάρχων και λειτούργησε αυτοβούλως.
Από κοντά και ο αμερικανός πρεσβευτής στο Βελιγράδι Κρίστοφερ Χιλ, ο οποίος (την Τετάρτη) δήλωσε ότι: Η Πρίστινα θα επωμισθεί τις συνέπειες γιατί δεν άκουσε τις συστάσεις των ΗΠΑ. Έθεσε μάλιστα τις προτεραιότητες που πρέπει να ακολουθηθούν: εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, η σχηματισμός του Συμβουλίου Σερβικών Δήμων και η συνέχιση του διαλόγου.
Αξιοσημείωτη είναι και η αντίδραση των Τιράνων, όπου ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα έσπευσε να δηλώσει ότι η Πρίστινα θα πρέπει να ακούσει προσεκτικά τους συμμάχους και φίλους της και να μην ακολουθήσει την πορεία που θα πληγεί το Κόσοβο.
Ο αλβανοκοβάρος πρωθυπουργός, που δέχεται τα πυρά όλων, χαρακτήρισε τις κυρώσεις των ΗΠΑ λάθος, τις οποίες κάλεσε να δούν ευρύτερα και βαθύτερα, αναφέροντας ότι η Σερβία… δεν επιβάλει κυρώσεις στην Ρωσία.
Η Ρωσία έσπευσε να αντιδράσει και να ταχθεί με το μέρος της Σερβίας. Αρχικά ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέϊ Λαβρόφ προειδοποίησε για μια μεγάλη έκρηξη που έρχεται στα Βαλκάνια και… εναπόκειται στην Σερβία να αποφασίσει. Στη συνέχεια ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ βγήκε και δήλωσε ότι: Στηρίζουμε άνευ όρων την Σερβία και τους Σέρβους.
Ο δε γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ γνωστοποίησε ότι το ΝΑΤΟ θα αναπτύξει στο Κόσοβο επιπλέον στρατιωτικές δυνάμεις: Αποφασίσαμε να αναπτύξουμε άλλους 700 στρατιώτες από τις Επιχειρησιακές Εφεδρικές Δυνάμεις (ORF) για τα Δυτικά Βαλκάνια και να θέσουμε άλλο ένα τάγμα των εφεδρικών δυνάμεων σε ύψιστη ετοιμότητα, ώστε να μπορεί να αναπτυχθεί επίσης αν χρειαστεί.
Τα όσα συμβαίνουν αυτές τις μέρες στο Κόσοβο σίγουρα δεν μπορούν να ειδωθούν αποκομμένα από τα ευρύτερα γεωπολιτικά μέτωπα και ιδίως το ουκρανικό. Η Σερβία βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι και σχοινοβατεί ανάμεσα σε Ρωσία και ΕΕ-ΗΠΑ, με τις τελευταίες να πιέζουν το Βελιγράδι να ταχθεί με τη Δύση και να επιβάλει κυρώσεις στην Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Από την άλλη, οι δεσμοί του Βελιγραδίου με την Μόσχα είναι άρρηκτοι και διακηρύσσονται με κάθε ευκαιρία, ενώ οι Ρώσοι όπως και οι Κινέζοι τάσσονται με το πλευρό της Σερβίας στο ζήτημα του Κοσόβου
Το οποίο Κόσοβο με την απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ θεωρείται μέρος της Σερβίας. Το ΝΑΤΟ όμως ντε φάκτο, με τον πόλεμο που εξαπόλυσε το 1999 στη Σερβία, απέσπασε το Κόσοβο από την σερβική κυριαρχία και το 2008 ανακήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία τους… υπό την καθοδήγηση φυσικά των ΗΠΑ και τη στήριξη της ΕΕ.
Από την Ουκρανία και την βορειοευρωπαϊκή άκρη της σύγκρουσης Δύσης – Ρωσίας, στην άλλη άκρη της νοτιοανατολικής Ευρώπης και τα Δυτικά Βαλκάνια. Με τις ΗΠΑ και την Ρωσία να ερίζουν για τον προσεταιρισμό της Σερβίας, ευδιάκριτη γίνεται η νέα γραμμή σύγκρουσης.
