Προς τα 30 εκατ. τα κρούσματα, 1 εκατ. οι θάνατοι σ΄ όλον τον κόσμο. Η συνεχιζόμενη εξάπλωση θα σημάνει εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς επιπλέον και ανυπολόγιστες ζημιές. Νέα ανασκόπηση των αριθμοδεικτών παγκοσμίως για τα κρούσματα, τα θύματα και τα τεστ.
Έγινε η αρρώστια συνήθειά μας
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΤΟΥ ΚΟΡΟΝΟΪΟΥ – ΜΕΡΟΣ 1ο: ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ
Του Γιάννη Γκλαρνέτατζη
Σ’ αυτή τη σειρά άρθρων θα δούμε την εξέλιξη των αριθμών που σχετίζονται με τα κρούσματα, τα θύματα και τα τεστ κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, από τα μέσα Μαΐου μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Πιο συγκεκριμένα θα εξετάσουμε τον συνολικό αριθμό κρουσμάτων, τον αριθμό κρουσμάτων σε σχέση με τον πληθυσμό και τον αριθμό των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση∙ τον συνολικό αριθμό των θυμάτων, καθώς και τα θύματα ως προς τον πληθυσμό αλλά και τα κρούσματα∙ τέλος τον συνολικό αριθμό τεστ και την αναλογία τους ως προς τον πληθυσμό και τα κρούσματα (αυτή την ενότητα δεικτών μόνο για συγκεκριμένες χώρες κι όχι ηπείρους ή τον πλανήτη συνολικά). Επιπλέον, θα δούμε και τις σχετικές διαφορές αυτών των δεικτών κι έτσι συνολικά θα έχουμε δεκαοκτώ σειρές με αριθμούς, πίνακες και διαγράμματα, όχι βέβαια όλα μαζί με τη μία. Αρχικά θα αναφερθούμε στην κατάσταση σε παγκόσμιο επίπεδο, κατόπιν σε επίπεδο ηπείρων κι ύστερα θα πάρουμε καθένα απ’ αυτούς του δείκτες και θα εξετάσουμε τις πρώτες (και σε κάποιους και τις τελευταίες) εικοσάδες. Τέλος, θα ρίξουμε μια ματιά στην εξέλιξη αυτών των αριθμοδεικτών στη χώρα μας.
Τα στοιχεία τα αντλούμε, όπως και σε παλιότερα άρθρα, από την ιστοσελίδα https://www.worldometers.info/coronavirus/. Αυτά τα δεδομένα προέρχονται από τις αναδημοσιεύσεις των κυβερνητικών ανακοινώσεων σε ΜΜΕ, γι’ αυτό κι ο ιστότοπος αυτός προηγείται κατά λίγες ημέρες των αντίστοιχων δεδομένων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ως προς την αξιοπιστία των δεδομένων μπορεί να υπάρχουν ερωτηματικά. Για παράδειγμα ο Π.Ο.Υ. δίνει έναν σαφή ορισμό για την καταγραφή ενός θανάτου από Covid-19: «Ως θάνατος από COVID-19 ορίζεται, για σκόπους καταγραφής, ένας θάνατος που προήλθε από μια κλινικά συμβατή ασθένεια, σε μια πιθανή ή επιβεβαιωμένη περίπτωση COVID-19, εκτός αν υπάρχει μια ξεκάθαρη εναλλακτική αιτία θανάτου που δεν μπορεί να συσχετιστεί με την ασθένεια COVID-19 (π.χ. τραύμα). Δεν πρέπει να παρεμβάλλεται περίοδος πλήρους ανάρρωσης μεταξύ της ασθένειας και του θανάτου» (https://www.who.int/classifications/icd/Guidelines_Cause_of_Death_COVID-19.pdf?ua=1). Τώρα το κατά πόσον οι κυβερνήσεις ή ακόμη και τα νοσοκομεία ακολουθούν κατά γράμμα αυτόν τον ορισμό είναι κάτι που δεν είναι βέβαιο. Επιπλέον, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου έχουμε αλλαγές των στοιχείων από επίσημης πλευράς. Έτσι, στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αναθεωρήσει προς τα κάτω τον αριθμό των νεκρών, αν και αυτό δεν άλλαξε γενικά τη θέση τους στην παγκόσμια κατάταξη. Ακόμη υπάρχουν νούμερα που δεν αλλάζουν επί μήνες, όπως ο αριθμός των ασθενών που νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση στη Ρωσία ή ο αριθμός των τεστ στην Κίνα, στα οποία θα αναφερθούμε όταν θα εξετάσουμε τα συγκεκριμένα σημεία. Αυτές όμως οι περιπτώσεις παραμένουν πολύ περιορισμένες και πιστεύουμε ότι γενικά μπορούμε να σχηματίσουμε μια καλή εικόνα της πραγματικότητας με βάση αυτά τα δεδομένα.
Εντέλει, αυτοί οι αριθμοί έχουν κυρίως σκοπό να θέσουν ερωτήματα κι όχι τόσο να δώσουν απαντήσεις.
Στους πίνακες και τα διαγράμματα που ακολουθούν οι αριθμοί (κρουσμάτων, θυμάτων, τεστ) αφορούν τη 15η και την τελευταία ημέρα κάθε μήνα, 30η ή 31η (Μ15 = 15 Μαΐου, Μ31 = 31 Μαΐου, Ιν15 = 15 Ιουνίου, Ιν30 = 30 Ιουνίου, Ιλ15 = 15 Ιουλίου, Ιλ31 = 31 Ιουλίου, Α15= 15 Αυγούστου και Α31 = 31 Αυγούστου), ενώ οι σχετικές διαφορές το πρώτο ή δεύτερο μισό του κάθε μήνα αντίστοιχα (2ο Μ = 16-31 Μαΐου, 1ο Ιν = 1-15 Ιουνίου, 2ο Ιν = 16-30 Ιουνίου, 1ο Ιλ = 1-15 Ιουλίου, 2ο Ιλ = 16-31 Ιουλίου, 1ο Α = 1-15 Αυγούστου και 2ο Α = 16-31 Αυγούστου).
Α. Κρούσματα
Ξεκινάμε με τον συνολικό αριθμό των κρουσμάτων.
Διάγραμμα 1: Συνολικός αριθμός κρουσμάτων παγκοσμίως.
Η γραμμή έχει παραβολικά χαρακτηριστικά, αν και στην αρχή και το τέλος της προσεγγίζει κάπως σε ευθύγραμμο τμήμα. Ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων φαίνεται στο επόμενο διάγραμμα.
Διάγραμμα 2: Διαφορές του συνολικού αριθμού κρουσμάτων παγκοσμίως.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι ενώ τέλη Μαΐου κι αρχές Ιουνίου η αύξηση των κρουσμάτων είναι κάτω από δύο εκατομμύρια το δεκαπενθήμερο, στη συνέχεια γίνεται πολύ μεγαλύτερη και από τα τέλη Ιουλίου σταθεροποιείται γύρω στα τέσσερα εκατομμύρια το δεκαπενθήμερο.
Να σημειώσουμε ότι στις 13.9 τα συνολικά κρούσματα παγκοσμίως έχουν πια ξεπεράσει τα 29.000.000, σημειώνοντας μια αύξηση 3,5 εκατομμυρίων σε δεκατρείς μέρες, χοντρικά δηλαδή έχουμε διατήρηση ή αύξηση του ρυθμού αύξησης. Επιπλέον, για τρείς μέρες του Σεπτεμβρίου ο αριθμός των νέων κρουσμάτων ξεπέρασε τις τριακόσιες χιλιάδες κάτι που δεν έχει συμβεί μέχρι τώρα από την αρχή της πανδημίας. Συγκεκριμένα στις 4.9 τα νέα κρούσματα ήταν 300.459, στις 10.9 έφθασαν τις 302.768 και την επόμενη μέρα τις 310.713. Με βάση αυτή την τάση αναμένεται ότι ο αριθμός των κρουσμάτων σε όλο τον κόσμο θα ξεπεράσει τα τριάντα εκατομμύρια τις αμέσως επόμενες μέρες και θα φθάσει τα τριανταπέντε στο τέλος του μήνα.
Ακολουθούν τα διαγράμματα για τους αριθμούς των κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού κι οι σχετικές διαφορές. Όπως είναι φυσικό τα διαγράμματα αυτά είναι πανομοιότυπα με τα προηγούμενα, απλώς διαφέρουν οι αριθμοί (αφού διαιρούμε τόσο τα κρούσματα όσο και τις διαφορές κρουσμάτων με τον ίδιο παρονομαστή, δηλαδή των παγκόσμιο πληθυσμό).
Διάγραμμα 3: Συνολικός αριθμός κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού παγκοσμίως.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η αναλογία κρουσμάτων στον παγκόσμιο πληθυσμό ξεκινά από περίπου εξακόσια στο εκατομμύριο (ή 0,06%) για να φτάσει σχεδόν τα 3.300 στο εκατομμύριο (0,33%), δηλαδή η αναλογία αυτή έχει αυξηθεί πάνω από πέντε φορές από τις 15.5 έως τις 31.8. Στις 9.9 ο αριθμός των κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού ήταν σχεδόν 3.600.
Διάγραμμα 4: Διαφορές του συνολικού αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού παγκοσμίως.
Αντίστοιχα οι ρυθμοί αύξησης των κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό ανεβαίνουν από κοντά στα διακόσια ανά εκατομμύριο σε πάνω από πεντακόσια στα τέλη Ιουλίου και τέλη Αυγούστου.
Πάμε τώρα να δούμε πώς εξελίσσεται η κατάσταση στον αριθμό των ασθενών που βρίσκονται σε σοβαρή ή κρίσιμη κατάσταση.
Διάγραμμα 5: Συνολικός αριθμός ασθενών σε σοβαρή ή κρίσιμη κατάσταση παγκοσμίως.
Βλέπουμε, λοιπόν, μια απότομη άνοδο στα τέλη Μαΐου, μετά η άνοδος συνεχίζεται, αλλά πιο ήπια, για φτάσει στο μέγιστό της στο τέλος Ιουλίου (για την ακρίβεια η μέγιστη τιμή είναι 66.564 ασθενείς και καταγράφεται στις 27.7). Στις 8 Σεπτεμβρίου ο αριθμός αυτός είναι πλέον 60.250, δηλ. παρακάτω από το τέλος Αυγούστου.
Διάγραμμα 6: Διαφορές αριθμού ασθενών σε σοβαρή ή κρίσιμη κατάσταση παγκοσμίως.
Όπως φάνηκε και στο προηγούμενο διάγραμμα η μέγιστη αύξηση συμβαίνει στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαΐου και πλησιάζει τους 8.500 ασθενείς, ενώ μια δεύτερη μεγάλη κορυφή έχουμε στο δεύτερο μισό του Ιουλίου, όταν η αύξηση φθάνει σχεδόν τις έξι χιλιάδες. Έκτοτε ο αριθμός αυτός μειώνεται (και μέσα στον Σεπτέμβριο). Το γεγονός αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό, αλλά γεννάται το ερώτημα πώς ενώ έχουμε αύξηση των κρουσμάτων τον Αύγουστο, και μάλιστα σχετικά μεγάλη (σχεδόν οκτώ εκατομμύρια), έχουμε μείωση που πλησιάζει τις τεσσεράμισι χιλιάδες;
Β. Θύματα
Περνάμε τώρα στους αριθμούς που σχετίζονται με τα θύματα.
Διάγραμμα 7: Συνολικός αριθμός θυμάτων παγκοσμίως.
Η γραμμή των θυμάτων μοιάζει σχεδόν ευθεία και ξεκινώντας από περίπου τριακόσιες χιλιάδες ξεπερνάει τις οκτακόσιες πενήντα χιλιάδες (στις 8.9 ο αριθμός αυτός έχει πλέον φτάσει τις εννιακόσιες χιλιάδες).
Διάγραμμα 8: Διαφορές συνολικού αριθμού θυμάτων παγκοσμίως.
Το διάγραμμα αυτό μας δείχνει μια σταθερή αύξηση (γύρω στις 65.000) για το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαΐου και το πρώτο του Ιουνίου, μετά το βήμα ανόδου φθάνει τις 74.000 για το δεύτερο μισό του Ιουνίου και το πρώτο του Ιουλίου για να εκτιναχθεί στις 96.000 το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και να πέσει κάπως στις 86.000 όλο τον Αύγουστο. Τα στοιχεία, λοιπόν, δείχνουν ότι μέσα στο μήνα που διανύουμε ο αριθμός των θυμάτων θα ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο, ακόμη κι αν ο ρυθμός αύξησης μειωθεί κι άλλο.
Διάγραμμα 9: Αριθμός θυμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού παγκοσμίως.
Αυτό το διάγραμμα είναι πανομοιότυπο με το διάγραμμα 7, ενώ το ίδιο ισχύει και για το επόμενο σε σχέση με το διάγραμμα 8. Η διαφορά βρίσκεται στους αριθμούς, που ξεκινούν από σχεδόν σαράντα ανά εκατομμύριο (0,004%) στις 15.5 και φτάνουν σε περίπου εκατόν δέκα (0,011%) στις 31.8. Να σημειώσουμε ότι στις 9.9 ο αριθμός των θανάτων παγκοσμίως ανέρχεται σε 116 ανά εκατομμύριο.
Διάγραμμα 10: Διαφορά αριθμού θυμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού παγκοσμίως.
Βλέπουμε ότι ο ρυθμός αύξησης των θυμάτων ανά εκατομμύριο ξεκινά από σχεδόν 8,5, ξεπερνάει το 12 το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και είναι 11 τον Αύγουστο.
Διάγραμμα 11: Ποσοστό θνητότητας (θύματα/κρούσματα) παγκοσμίως.
Αυτό το διάγραμμα δείχνει επίσης κάτι που είναι ευχάριστο αφού το ποσοστό θνητότητας, δηλ. ο αριθμός των θυμάτων ανά εκατό κρούσματα, φθίνει διαρκώς από 6,7% στα μέσα Μαΐου σε 3,3%, τείνοντας σε μια ασύμπτωτη κοντά στο 3%. Ως επιβεβαίωση ότι η τάση αυτή συνεχίζεται έχουμε το γεγονός ότι στις 9.9 αυτό το ποσοστό έχει πέσει ένα δέκατο της εκατοστιαίας μονάδας ακόμη.
Διάγραμμα 12: Διαφορές ποσοστού θνητότητας (θύματα/κρούσματα) παγκοσμίως.
Στο διάγραμμα με τις διαφορές βλέπουμε ότι αυτές είναι πάντα αρνητικές κι οι απόλυτες τιμές τους συνέχεια μειώνονται πλησιάζοντας το μηδέν. Το ότι ενώ οι διαφορές τα δύο δεκαπενθήμερα του Ιουνίου και το πρώτο του Ιουλίου έχουν την ίδια τιμή αλλά διαφέρουν λίγο στη θέση οφείλεται στη στρογγυλοποίηση.
Το σημαντικό ερώτημα που προκύπτει από τα δυο διαγράμματα του ποσοστού θνητότητας είναι γιατί συμβαίνει αυτό το ευχάριστο γεγονός; Άλλαξε κάτι στον κορονοΐο; Χάθηκαν οι πιο ευάλωτες ομάδες στο πρώτο κύμα; Οι χώρες που πλήττονται εντονότερα τους τελευταίους μήνες έχουν πληθυσμούς πιο ανθεκτικούς απ’ αυτές που χτυπήθηκαν πιο νωρίς; Υποθέσεις διατυπωμένες πολύ πρόχειρα, καθώς αυτό το ζήτημα ξεπερνά κατά πολύ κι αυτό το άρθρο και τον συντάκτη του.
Γ. Εν κατακλείδι
Μπορούμε να πούμε ότι σε παγκόσμιο επίπεδο η πανδημία βρίσκεται σε πλήρη έξαρση καθώς από το δεύτερο μισό του Ιουλίου έχουμε περίπου τέσσερα εκατομμύρια κρούσματα ανά δεκαπενθήμερο. Επίσης, το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου είναι μάλλον το χειρότερο όλης της περιόδου που εξετάζουμε καθώς τότε έχουμε μέγιστη αύξηση του αριθμού κρουσμάτων (Διαγρ. 2 και 4), τον μέγιστο αριθμό ασθενών σε σοβαρή ή κρίσιμη κατάσταση όπως και τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση αυτού του αριθμού (Διαγρ. 5 και 6) και, τέλος, τη μέγιστη αύξηση του αριθμού των θυμάτων (Διαγρ. 8 και 10). Τα θετικά στοιχεία είναι ότι από τον Αύγουστο μειώνεται ο αριθμός όσων νοσηλεύονται σε σοβαρή ή κρίσιμη κατάσταση, ενώ όλο αυτό το διάστημα ο ρυθμός αύξησης των θυμάτων είναι μικρότερος του ρυθμού αύξησης των κρουσμάτων μ’ αποτέλεσμα να μειώνεται και το ποσοστό θνητότητας. Είναι εξαιρετικά κρίσιμα τα ερωτήματα του γιατί υπάρχουν αυτές οι θετικές εξελίξεις. Ακόμη κι έτσι όμως η συνεχιζόμενη μεγάλη εξάπλωση της πανδημίας θα σημάνει πολλές εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς επιπλέον, αλλά και ανυπολόγιστες ζημιές.
