Η κυβέρνηση τις επόμενες μέρες καταθέτει νομοσχέδιο με τίτλο «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο», που θα αποτελέσει τομή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας. Ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Παιδείας, χρησιμοποιώντας λέξεις όπως «ελεύθερο», «μη κρατικό», «μη κερδοσκοπικό» δηλώνουν αυτό που είναι ο διακαής πόθος του συστήματος εδώ και χρόνια: την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστήμιων στη χώρα μας και την πλήρη λειτουργία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με ιδιωτικά και επιχειρηματικά κριτήρια. Για ακόμα μια φορά, το σύστημα και το αστικό πολιτικό προσωπικό δηλώνει αυτό που στον ολοκληρωτικό καπιταλισμό είναι πραγματικά ελεύθερο: η πλήρης υπαγωγή όλων των δημόσιων αγαθών στην αγορά και στη λογική του κέρδους.
Το άρθρο 16 του Συντάγματος προβλέπει τον αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας. Ο υπουργός Παιδείας Πιερρακάκης δηλώνει ότι «το Σύνταγμα δεν μπορεί να είναι ένα απολιθωμένο σύνολο διατάξεων που ερμηνεύονται στατικά μέσα στο χρόνο». Η δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως και όλα τα δημόσια αγαθά, που επέβαλλαν οι αγώνες των εργαζομένων και της νεολαίας, θεωρούνται από την κυβέρνηση και το σύστημα «απολιθώματα» μιας άλλης εποχής. Χρόνια τώρα, ξεδοντιάζουν κομμάτι-κομμάτι από τη δημόσια πανεπιστημιακή εκπαίδευση πλευρές της λειτουργίας της. Μεταπτυχιακά επί πληρωμή, επαγγελματική εξίσωση των πτυχίων των κολλεγίων με εκείνα των δημόσιων ΑΕΙ, έρευνα αποκλειστικά για τις επιχειρήσεις και τον πόλεμο. Αυτό που χρόνια τώρα είναι η απαίτηση του ΣΕΒ και του κεφαλαίου στη χώρα μας, προσπαθούν να το λύσουν οριστικά.
Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί το άρθρο 28 του Συντάγματος για να «ξεπεράσει τον σκόπελο» του άρθρου 16. Επικαλείται τους «κανόνες του διεθνούς δικαίου» ως «αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου» και μιλά για την ανάγκη να συμβαδίσουμε με τις «θεμελιώδεις ελευθερίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Ξέρουμε όμως πολύ καλά τι σημαίνουν αυτές οι «ελευθερίες». Στην εργασία πλήρη ασυδοσία των εργοδοτών και εργασιακή ανασφάλεια. Στην οικονομία την ελευθερία της αγοράς, που οδηγεί στην αποχαλινωμένη ακρίβεια. Στην εκπαίδευση το όλο και μεγαλύτερο βάθεμα των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων. Αυτή είναι η ΕΕ και ο ρόλος της!
Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με τον υπουργό Παιδείας, με ένα χρηματικό ποσό, ένα κτίριο που θα πληροί τις κατάλληλες προδιαγραφές και μερικούς κατόχους διδακτορικών, ένα ξένο Πανεπιστήμιο θα μπορεί να ιδρύσει παράρτημα στην Ελλάδα. Όμορφα, απλά και νοικοκυρεμένα. Παραμάγαζα που θα πουλάνε «φίρμα», εμπόριο γνώσης, και πτυχία που θα έχουν τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με εκείνα των δημόσιων ΑΕΙ.
Το νέο νομοσχέδιο αποτελεί τομή γιατί:
– Πλήττει καίρια το δικαίωμα στη μόρφωση, στρέφοντας ακόμα περισσότερο στην επιχειρηματική λογική τα δημόσια πανεπιστήμια. Ήδη φαίνεται από τις δηλώσεις του υπουργού Παιδείας ο τρόπος που θα επηρεαστούν και τα δημόσια πανεπιστήμια από τη λογική της ιδιωτικοποίησης: μιλά για εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης που θα δοθούν σχεδόν αποκλειστικά σε εκείνες τις λειτουργίες των ΑΕΙ που ενισχύουν την επιχειρηματικότητα και ωφελούν την αγορά. Δημιουργία μηχανισμού χρηματοδότησης νεοφυών επιχειρήσεων στα ΑΕΙ, «Πανεπιστήμια Αριστείας», βιομηχανικά διδακτορικά, Κέντρα Ικανοτήτων, ΣΔΙΤ για φοιτητικές εστίες. Οι πραγματικές ανάγκες των δημόσιων ΑΕΙ, των φοιτητών/τριών και των εργαζομένων σε αυτά δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που εξαγγέλλει η κυβέρνηση. Η «αναβάθμιση» των δημόσιων πανεπιστημίων εξαιτίας του ανταγωνισμού με τα ιδιωτικά είναι το γνωστό αφήγημα που υπάρχει χρόνια τώρα, όταν ιδιωτικοποιούνται δημόσια αγαθά και το έχουν μάθει με σκληρό τρόπο οι εργαζόμενοι και η νεολαία: στα δημόσια νοσοκομεία που καταρρέουν, στα δημόσια σχολεία της υποχρηματοδότησης, της αξιολόγησης και της εντατικοποίησης, στους λογαριασμούς του ρεύματος και της ενέργειας που αδυνατούν να πληρώσουν, στα μέσα μεταφοράς που το έγκλημα στα Τέμπη έδειξε με τραγικό τρόπο τι σημαίνει ιδιωτικοποίηση.
– Αποτελεί επιπλέον χτύπημα στην εργασιακή προοπτική των αποφοίτων. Φθηνό, ευέλικτο επιστημονικό και εργατικό δυναμικό, που θα κυνηγά δια βίου πιστοποιήσεις και καταρτίσεις μιας χρήσης, σε έναν κατακερματισμένο χάρτη εργασιακών και επαγγελματικών δικαιωμάτων, ατομικής διαδρομής και «ευθύνης» και όχι συλλογικού δικαιώματος που απορρέει από το πτυχίο.
– Αυξάνει τους ταξικούς φραγμούς σε αυτούς/ές που θέλουν να σπουδάσουν. Ο Κ. Μητσοτάκης δηλώνει ότι «παραμένουμε μία από τις ελάχιστες χώρες του πλανήτη που συνεχίζουμε να υψώνουμε τέτοια τείχη στην εκπαίδευση». Μόνο που τα τείχη που εννοεί ότι πρέπει να πέσουν είναι εκείνα που θα επιτρέψουν την πλήρη επιχειρηματική και εμπορευματοποιημένη ασυδοσία, υψώνοντας ταυτόχρονα ακόμα ψηλότερα τείχη στους νέους και στις νέες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να χρυσοπληρώσουν τις σπουδές τους στα ιδιωτικά πανεπιστημιακά παραμάγαζα. « Όραμά» τους η πανεπιστημιακή εκπαίδευση τύπου ΗΠΑ και Βρετανίας, με φοιτητικά δάνεια που χρειάζονται δεκαετίες για να αποπληρωθούν.
– Είναι χτύπημα στην όποια ακαδημαϊκή ελευθερία έχει απομείνει στα πανεπιστήμια. Η ελεύθερη επιστημονική έρευνα, η ελεύθερη δημιουργία και διακίνηση ιδεών και θεωριών προς όφελος των εργαζομένων θα στραγγαλίζεται ακόμα περισσότερο. Η καταστολή, η επιτήρηση, η απαγόρευση θα είναι δομικό στοιχείο ενός πανεπιστημίου που λειτουργεί ως επιχείρηση. Σε ΗΠΑ και Ευρώπη, στα «ελεύθερα» ιδιωτικά τους Πανεπιστήμια, στιγματίζεται ή και διώκεται όποιος/α τολμήσει να μιλήσει υπέρ των Παλαιστινίων, των καταπιεσμένων ή υψώνει ανάστημα απέναντι στον τρόπο που λειτουργεί η «επιχείρηση».
Δεν υπερασπιζόμαστε το πανεπιστήμιο όπως είναι σήμερα. Υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα και τις ανάγκες της νεολαίας και του λαού για μόρφωση, δουλειά, ελευθερία.
Σε μία περίοδο που κεφάλαιο, κυβέρνηση και όλο το αστικό πολιτικό σύστημα επιθετικά επιδιώκουν να επιβάλλουν την εκπαίδευση και την εργασία που έχουν ανάγκη για την αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου, που επιβάλλουν στον λαό την λιτότητα, την ακρίβεια, την φτώχια, είναι μονόδρομος για το φοιτητικό, νεολαιίστικο και το εργατικό κίνημα να αντεπιτεθεί θέτοντας επί τάπητος τη συνολική ανατροπή αυτής της βάρβαρης πολιτικής, φέρνοντας στο προσκήνιο μια πολιτική και οραματική ατζέντα έξω από τα όρια αυτού του συστήματος.
Γιατί για εμάς, «απολίθωμα» είναι η λογική που θέλει μια πανεπιστημιακή εκπαίδευση για τους λίγους, υπηρέτη των αφεντάδων, που αντί να θεραπεύει την ολόπλευρη γνώση αποθεώνει την κατάρτιση, τη δεξιότητα, τον κατακερματισμό, την επιχειρηματικότητα και το κέρδος.
Γιατί πραγματικά ελεύθερο είναι εκείνο το πανεπιστήμιο στο οποίο θα μπορούν όλοι και όλες να έχουν πρόσβαση, χωρίς κανένα φραγμό. Που ο πλούτος της γνώσης που παράγεται, τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα της εποχής μας θα μπορούν να γίνουν κτήμα του καθενός και της καθεμιάς, χωρίς περιορισμούς. Ένα πανεπιστήμιο που το κριτήριο της ύπαρξης και της δραστηριότητάς του θα είναι η δημιουργία γνώσης και ιδεών που θα απελευθερώνουν τον άνθρωπο από τα δεσμά του ανορθολογισμού, του σκοταδισμού και της εκμετάλλευσης, που θα τον οδηγούν στη χειραφέτηση από κάθε τι που τον κρατά δέσμιο ενός συστήματος που επιδιώκει να βγάζει κέρδος από κάθε δραστηριότητά του.
Για όλους αυτούς τους λόγους είναι ανάγκη το επόμενο διάστημα να σημάνει συναγερμός στο φοιτητικό, εκπαιδευτικό κι εργατικό-λαϊκό κίνημα για να αποτραπεί το αντιδραστικό σχέδιο της κυβέρνησης για τα ιδιωτικά ΑΕΙ, για την εκπαίδευση που έχουν ανάγκη οι νέες και οι νέοι.
ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση
