Δεκάδες αδειοδοτήσεις για ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά πάρκα κρίθηκαν άκυρες, αν δεν συνοδεύονται από εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Το ΣτΕ έκανε δεκτή προσφυγή της Κίνησης για την Προστασία των Νησίδων και έκρινε ότι δεν μπορούν να ισχύουν οι υπουργικές αποφάσεις που επέτρεπαν το διπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος για αιολικούς σταθμούς και τον πενταπλασιασμό για φωτοβολταϊκά, χωρίς αντίστοιχες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και με συνοπτικές διαδικασίες, μέσα από τη μεθόδευση της κατάτμησης έργων.
Σκανδαλώδεις μεθοδεύσεις με την κατάτμηση μεγάλων έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε μικρότερα, ώστε να μην χρειάζεται να γίνει ουσιαστική εκτίμηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων, μέσω της εκπόνησης ΜΠΕ, και να λαμβάνουν έτσι ταχύτερη αδειοδότηση, είχε καταγγείλει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, η Κίνηση για την Προστασία των Νησίδων. Τον Οκτώβριο του 2020 είχε καταθέσει στο ΣτΕ, αίτηση ακύρωσης της Υπουργικής Απόφασης ΦΕΚ Β’ 3291/06.08.2020 του τότε Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Χατζηδάκη, η οποία είχε διπλασιάσει την εγκατεστημένη ισχύ των αιολικών σταθμών (από 5 σε 10MW) και είχε πενταπλασιάσει την αντίστοιχη ισχύ των φωτοβολταϊκών σταθμών (από 2 σε 10 MW) που εξαιρούνται από τη διαδικασία εκτίμησης των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων, ενώ είχε αντίστοιχες προβλέψεις και για μικρά υδροηλεκτρικά έργα. Όπως ανακοίνωσε η Κίνηση για την Προστασία των Νησίδων, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκανε δεκτή την αίτηση ακύρωσης.
«Μεγάλη νίκη για το κίνημα κατά της αλόγιστης επέκτασης των βιομηχανικών ΑΠΕ! Ακυρώνονται περίπου 150 αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα συνολικής ισχύος περί τα 900 MW, για τα οποία δεν έγινε ορθή εκτίμηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων κατά την αδειοδότηση!»
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο σκεπτικό της απόφασης υπ. αριθμόν 1885/2023 του ΣτΕ, σημειώνεται ότι οι συγκεκριμένες υπουργικές αποφάσεις για την τροποποίηση των εν λόγω αδειοδοτήσεων από υψηλότερη σε χαμηλότερη κατηγορία, έγιναν χωρίς να υπάρχουν επιστημονικές ή τεχνικές μελέτες. Διαπιστώνεται ότι οι αποφάσεις αυτές οδηγούν σε δυσμενέστερα αποτελέσματα σε ότι αφορά την απαίτηση εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και δεν έχουν κανένα νομικό έρεισμα στις διατάξεις που προβλέπουν τη δυνατότητα τροποποίησης των αδειοδοτήσεων μέσω υπουργικών αποφάσεων.
Σύμφωνα με την Κίνηση για την Προστασία των Νησίδων, η απόφαση αυτή του ΣτΕ αυτομάτως αναιρεί και αντίστοιχη Υπουργική Απόφαση του 2022, που τροποποιούσε την απόφαση του 2020. Ο νομικός εκπρόσωπος της Κίνησης, σε δηλώσεις του (Εφημερίδα Συντακτών) σημείωσε ότι η απόφαση αυτή «οδηγεί εκ των πραγμάτων στην ακύρωση εκατοντάδων έργων αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών που είτε έχουν ήδη εγκατασταθεί είτε έχει δρομολογηθεί η εγκατάστασή τους. Αυτό σημαίνει ότι η περαιτέρω υλοποίησή τους σταματάει, ενώ θα πρέπει να υποβληθούν εξαρχής ΜΠΕ και να ακολουθηθεί όλη η σχετική διαδικασία αδειοδότησης (δημόσια διαβούλευση, γνωμοδότηση των αρμόδιων υπηρεσιών), προκειμένου να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις τους στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον των περιοχών εγκατάστασης. Το καίριο πλέον ζήτημα είναι η πολιτεία να σεβαστεί τη Δικαιοσύνη και να εφαρμόσει την απόφαση του ΣτΕ, προβαίνοντας άμεσα στις απαραίτητες ενέργειες ανάκλησης των αδειών που είχαν χορηγηθεί βάσει αυτής.»
Το εύρος εφαρμογής της συγκεκριμένης απόφασης, δηλαδή το αν θα λειτουργήσει αναδρομικά για αδειοδοτήσεις που έχουν ήδη γίνει ή για έργα που έχουν ήδη αρχίσει να κατασκευάζονται, θα φανεί με την καθαρογραφή της, το ερχόμενο διάστημα.
Ο Τάσος Κεφαλάς, από το δίκτυο συλλογικοτήτων για την ενέργεια, δήλωσε στο infolibre ότι με τις συγκεκριμένες υπουργικές αποφάσεις, δίνεται η δυνατότητα, μεταξύ άλλων, για αδειοδότηση έργων ΑΠΕ χωρίς ΜΠΕ, απλά με την περίφημη διαδικασία των Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων (ΠΠΔ) και ότι τα έργα που έχουν πάρει αδειοδότηση με αυτόν τον τρόπο, ενδεχομένως να είναι περισσότερα από 150. Οι ΠΠΔ είναι κάτι σαν υπεύθυνη δήλωση των εταιρειών ότι θα τηρήσουν την περιβαλλοντική νομοθεσία. Για τα αιολικά, για παράδειγμα, το όριο έγινε 10 MW, το 2020 και μετά από τις αντιδράσεις «μαζεύτηκε», το 2022, στα 6,5 MW, χωρίς να αλλάζει η ουσία της υπόθεσης.
Την προσφυγή στήριξαν και υπέγραψαν επίσης οι: Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Άγρια Ζωή και τη Φύση «Καλλιστώ», Εταιρεία για τη Mελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας / ΜΟm, Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου, Αθηναϊκός Ορειβατικός Σύλλογος, Ορειβατικός Σύλλογος Ηλιούπολης, Ορειβατικός Σύλλογος Καρδίτσας, Ορειβατικός Σύλλογος Χαλκίδας, Πεζοπορικός Όμιλος Αθηνών, Πολιτιστικός Σύλλογος «Αρχίλοχος» Πάρου, Σύλλογος Απανταχού Βαλαωριτών Ευρυτανίας “Ο Βαλαωρίτης”.
φωτογραφία: Zeynel Cebeci/Wikimedia Commons
