Συνέντευξη της ουκρανικής αναρχικής συλλογικότητας «Ассамблеи» (Συνέλευση) <assembly.org.ua> στην Ιταλική Αναρχική Ομοσπονδία (FAI).
Η αγγλική μετάφραση αναδημοσιεύθηκε στο libcom, στις 11 Σεπτεμβρίου 2022 <https://libcom.org/article/what-defend-ukraine-interview-italian-anarchist-federation>
Μετάφραση στα ελληνικά-επιμέλεια: clandestina
Προλογικό σημείωμα της Ассамблеи: Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί ίσως την πιο λεπτομερή συνομιλία με την ομάδα μας από τις 24 Φεβρουαρίου που ξεκίνησε ο πόλεμος. Δόθηκε στην FAI την τελευταία μέρα του καλοκαιριού (31 Αυγούστου 2022) και δημοσιεύτηκε αρχικά στην Umanita Nova. Περιέχει συμπεράσματα από τους έξι πρώτους μήνες του πολέμου, τον αντίκτυπό του στην ουκρανική εργατική τάξη, καθώς και γιατί το να «ακούμε τι λένε οι φωνές των ντόπιων» δεν μπορεί να καταλήγει σε αλληλεγγύη προς το ουκρανικό κράτος, αλλά και πολλά άλλα επίκαιρα ζητήματα. Μπορεί να ενδιαφέρει τόσο τους τακτικούς μας αναγνώστες κι αναγνώστριες όσο και εκείνες/ους που μόλις πρόσφατα άρχισαν να ανησυχούν για την κρεατομηχανή στην οποία ζούμε!
Προλογικό σημείωμα της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Ιταλικής Αναρχικής Ομοσπονδίας (CRINT-FAI): Με αυτήν τη συνέντευξη, θέλουμε να παρουσιάσουμε στο ιταλόφωνο (και διεθνές) κοινό την ομάδα «Συνέλευση» που δραστηριοποιείται στην πόλη του Χάρκοβο, διαθέτει μια διαδικτυακή εφημερίδα αντιπληροφόρησης (στο κείμενο της συνέντευξης περιέχονται αρκετοί σύνδεσμοι σε άρθρα που δημοσιεύτηκαν στη διαδικτυακή της εφημερίδα), και δραστηριοποιείται σε τοπικά δίκτυα αλληλεγγύης σε μια πόλη που αυτή τη στιγμή βομβαρδίζεται καθημερινά. Καθώς αποτελεί την πρώτη μας επαφή με αυτήν την πραγματικότητα, είναι μια σημαντική ευκαιρία να μάθουμε τις απόψεις αυτής της ομάδας για αμφιλεγόμενες διεθνείς συζητήσεις για τις οποίες η Ομοσπονδία μας εξέφρασε πρόσφατα τις θέσεις της και για τις συγκεκριμένες ανάγκες όσων επιτελούν κοινωνικό, αλληλέγγυο και ανθρωπιστικό έργο, πολύ κοντά στην πρώτη γραμμή του πολέμου.
CRINT-FAI: Δεδομένης της έλλειψης ενημέρωσης του ιταλικού κοινού για την κατάσταση στο Χάρκοβο, μπορείτε να πείτε κάτι για την ιστορία της ομάδας σας και τις παρεμβάσεις και δράσεις σας στην τοπική πολιτική δυναμική;
«Ассамблеи»: Στην πράξη η ομάδα μας είναι ενεργή από τις 30 Μαρτίου 2020 – όταν νιώσαμε ότι η συνηθισμένη τάξη πραγμάτων είχε αρχίσει να θρυμματίζεται. Η έναρξη μιας παγκόσμιας πανδημίας μας ξάφνιασε! Ήταν ασυνήθιστο να μένουμε στο σπίτι όλη την ώρα. Σε εργασιακούς χώρους συντρόφων μας περικόπηκε ο μισθός κατά 20% και υπήρχε φόβος για απολύσεις προσωπικού. Όμως, μερικές εβδομάδες μετά την έναρξη της καραντίνας, ξεκινήσαμε την ανάπτυξη της ιστοσελίδας μας και έτσι αρχίσαμε να μιλάμε για τα οξυμμένα κοινωνικά προβλήματα και να βοηθάμε τους ανθρώπους να ενωθούν για να βοηθήσουν άμεσα η μία τον άλλο απέναντι στην κρίση.
Το σκεπτικό μας ήταν κάπως έτσι: αν τουλάχιστον το 10% του πληθυσμού της πόλης μας κατανοεί, για παράδειγμα, το σύστημα δημόσιων συγκοινωνιών καλύτερα από τον δήμαρχο και το δημοτικό συμβούλιο, τότε γιατί χρειαζόμαστε τη διοίκησή τους; Κάτι τέτοιο… Η διαδικτυακή μας έκδοση έγινε σύντομα ένα μέρος όπου το ειρηνικό τμήμα του κοινωνικού αγώνα και της αυτοοργάνωσης μπορούσε να συναντηθεί με τον ριζοσπαστικό χώρο και άρχισε να ανταποκρίνεται πραγματικά στο όνομά της («Συνέλευση»). Καλύψαμε εκδηλώσεις στους δρόμους, αγώνες στους χώρους εργασίας και ζητήματα αστικής ανάπτυξης στη μητρόπολή μας. Προσπαθήσαμε επίσης να αποκαταστήσουμε την ιστορική μνήμη στις επαναστατικές εργατικές παραδόσεις.
Από το ξέσπασμα των εχθροπραξιών, η έκδοσή μας έχει γίνει μια πλατφόρμα για την παρουσίαση και τον συντονισμό αυτοοργανωμένων ανθρωπιστικών δραστηριοτήτων, καθώς και για την ανάδειξη του τρόπου με τον οποίο η τοπική άρχουσα τάξη επωφελείται από αυτή τη σφαγή. Και αν στις αρχές του τελευταίου χρόνου είχαμε 20-30 χιλιάδες επισκέψεις το μήνα, από τις αρχές της άνοιξης αυτές έχουν εκτιναχθεί στις 80 με 120 χιλιάδες!
CRINT–FAI: Καταφέρατε να κρατήσετε ζωντανή τη δραστηριότητά σας κατά τη διάρκεια της σύρραξης. Πώς εκφράζεται αυτό στην καθημερινή σας δράση;
«Ассамблеи»: Ευτυχώς ή δυστυχώς, είμαστε η μόνη αναρχική συλλογικότητα στην Ουκρανία της οποίας η εμβέλεια έχει αυξηθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια αυτών των 6 τρομερών μηνών. Πιθανώς, επειδή δίνουμε χρήσιμες πληροφορίες για τις εργαζόμενες και τους εργαζόμενους στην καθημερινή τους αντιπαράθεση με τα αφεντικά ή τους κρατικούς αξιωματούχους και χάρη στη θέση μας για καταδίκη και των δύο εμπόλεμων κρατών – ο επιτιθέμενος διαπράττει μεν ανοιχτή γενοκτονία ενάντια σε οτιδήποτε ουκρανικό, ενώ το «μικρό δημοκρατικό θύμα που υποφέρει» κρατά το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του ως ομήρους για να επιδεικνύονται περισσότερες αιματηρές φωτογραφίες στο εξωτερικό προκειμένου να ζητούνται περισσότερα χρήματα. Επίσης ληστεύει τους δουλοπάροικούς του με όλα τα διαθέσιμα μέσα, ενώ ούτε ένας ρωσικός πύραυλος δεν έχει πέσει ακόμη στην κυβερνητική συνοικία – όλα τα πλήγματα είναι κοντά σε αυτές/ούς που δεν έχουν τίποτα να υπερασπιστούν σε αυτή τη ζοφερή τρύπα, κανένα σαφές μέλλον. Το κύριο πρόβλημά μας είναι ότι η υποστήριξη που λαμβάνουν διάφορα σχέδια δράσης δεν μετατρέπεται σε επιθυμία μελέτης του αναρχισμού και διάδοσης των ιδεών του – ακόμη και οι εθελοντές της βάσης και άλλα ενεργά μέρη της κοινωνίας είναι τελείως αποϊδεολογικοποιημένα εδώ…
Κρατήρας από το χτύπημα ρωσικών πυραύλων στην πλατεία Pavlovskaya, ακριβώς στο κέντρο του Χάρκοβο, τη νύχτα της 27ης Αυγούστου. Ένας από εμάς μένει κοντά.
CRINT-FAI: Τι γίνεται με την κυβέρνηση του Ζελένσκι; Διαβάσαμε για τη νέα εργατική νομοθεσία. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην καθημερινή ζωή;
«Ассамблеи»: Εάν για τη Ρωσία μια ήττα στον πόλεμο συνεπάγεται πολιτικές μεταβολές (το λιγότερο ένα παλατιανό πραξικόπημα και πιθανώς διαμελισμό της χώρας ή μερική απώλεια κυριαρχίας), το μέλλον της Ουκρανίας φαίνεται σε κάθε περίπτωση να είναι πολύ θλιβερό. Πολύ πριν από τον πόλεμο, ο Ζελένσκι συγκρινόταν συχνά με τον νεαρό Πούτιν, όχι χωρίς λόγο, και ως αποτέλεσμα μιας νίκης, μπορεί να καταλήξουμε σε ένα καθεστώς όχι λιγότερο δικτατορικό από το ρωσικό. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: νωρίτερα αυτόν τον μήνα ο Ζελένσκι δήλωσε ότι τα σύνορα θα παραμείνουν κλειστά για τους άνδρες μέχρι το τέλος του στρατιωτικού νόμου, αδιαφορώντας για το ότι το αίτημα για το αντίθετο είναι το πιο δημοφιλές θέμα αναρτήσεων αναγνωστών στον ιστότοπό του.
Σε ό,τι αφορά την εργατική νομοθεσία, είναι πολύ ενδεικτικό ότι βλέπουμε μόνο τους Ευρωπαίους να ανησυχούν γι’ αυτήν. Και αυτό επειδή τουλάχιστον οι μισές/οί από τις/τους εργαζόμενους/ες στην Ουκρανία εργάζονται στον άτυπο τομέα, και ακόμη και όσοι/ες έχουν προσληφθεί με νόμιμο τρόπο σπάνια καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις σε συμφωνία με τα εργασιακά δικαιώματα και εγγυήσεις – όλα καθορίζονται από ατομικές συμβάσεις.
Η εργατική τάξη αυτήν τη στιγμή ανησυχεί πάνω απ’ όλα για άλλα πράγματα: για τις γνωστές επιδρομές δυνάμεων καταστολής για επίδοση σημειωμάτων στρατιωτικής κατάταξης (κυρίως στις ανατολικές και δυτικές παραμεθόριες περιοχές) και για την ανάγκη να ανοίξει η δυνατότητα αναχώρησης από τη χώρα για όσους είναι επιλέξιμοι για στρατιωτική θητεία. Οι συλλογές υπογραφών σε αιτήματα μπορεί να έχουν νόημα μόνο στο πεδίο της πληροφόρησης, ωστόσο είναι οι πρώτες προσπάθειες που μπορούμε να ανακαλέσουμε όπου οι Ουκρανοί/ές εργαζομένοι/ες επιχειρούν να εκφράσουν τη δική τους ατζέντα σε εθνικό επίπεδο. Δεδομένου ότι οι δράσεις στους δρόμους είναι πλέον αδύνατες, καταφεύγουν στο μόνο μέσο διεκδίκησης από τις αρχές που έχει απομείνει.
Μπορούμε μόνο να φανταστούμε πόσες/οι Ουκρανοί/ές θα ήταν ευτυχισμένες/οι αν το κράτος αναγκαζόταν να χαλαρώσει την ασφυκτική λαβή του πάνω στην κοινωνία ως αποτέλεσμα μιας καμπάνιας του διεθνούς αναρχικού κινήματος. Αν το κίνημα είχε αντιμετωπίσει τις αντιπολεμικές του διακηρύξεις ως κάτι περισσότερο από απλά λόγια, θα είχαμε δει πριν από μήνες μαζικές συγκεντρώσεις στις πρεσβείες της Ουκρανίας με αίτημα το άνοιγμα των συνόρων. Τι να συζητάμε όμως, όταν ακόμα και για τις κινητοποιήσεις την Πρωτομαγιά βρέθηκαν πιο σημαντικές υποθέσεις; Φαίνεται ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε βοήθεια από πουθενά και μπορούμε μόνο να υποθέτουμε πόσες ακόμη οικογένειες της Ουκρανίας θα οδηγηθούν στον θάνατο, επειδή δεν θέλουν να αποχωριστούν τα μέλη τους. Σε τι διαφέρετε από τους πολιτικούς αν διακηρύσσετε πράγματα που δεν σκοπεύετε να πραγματοποιήσετε;
Η μόνη μαζική ελευθεριακή δομή της οποίας οι πράξεις δεν διέφεραν από τα λόγια, είναι ο EZLN. Λίγο μετά την εισβολή, γέμισαν τους δρόμους των δήμων τους, καταδικάζοντας άνευ όρων την επιθετικότητα, ζητώντας την άμεση απόσυρση του ρωσικού στρατού, μη θεωρώντας ταυτόχρονα το ουκρανικό αστικό κράτος ως κάτι κατ’ αρχήν καλύτερο. Αυτή η διαμαρτυρία ήταν συμβολική, σχεδόν κανείς στο Κρεμλίνο δεν την αντιλήφθηκε καν, αλλά είναι προφανές ότι έκαναν ό,τι ήταν δυνατό στα βουνά της ζούγκλας τους…
CRINT-FAI: Υπάρχουν άλλες πραγματικότητες/δίκτυα ακτιβιστών ή αλληλεγγύης με τα οποία συνδέεστε και τα οποία προέκυψαν για κοινωνικό έργο κατά τη διάρκεια της σύρραξης;
«Ассамблеи»: Φυσικά και υπάρχουν, περισσότερα από ένα. Πρώτον, ο μεγάλος εταίρος μας στον τομέα της πληροφόρησης είναι το κανάλι «Subpoenas give. Kharkov» στο Telegram, με σχεδόν 75.000 συνδρομητές, που εμφανίστηκε στα τέλη Μαΐου και στο οποίο οι συνδρομητές προειδοποιούν αμέσως ο ένας τον άλλο για επιδρομές επίδοσης κλητεύσεων σε στρατεύσιμους και άλλες αυθαιρεσίες των υπηρεσιών επιβολής του νόμου. Συνεργαζόμαστε επίσης με την εθελοντική οργάνωση Build Help για την άμεση επισκευή σπιτιών που έχουν υποστεί ζημιές από βομβαρδισμούς σε φτωχές περιοχές. Συμμετέχουμε επίσης στο Εναλλακτικό Χάρκοβο (που ιδρύθηκε ακριβώς πριν από δύο χρόνια), για να συζητήσουμε ευρύτερα θέματα της μεταπολεμικής ανάπτυξης. Είναι ένας άτυπος, οριζόντιος συνασπισμός πολεοδόμων, περιβαλλοντολόγων, αρχιτεκτόνων και τοπικών ιστορικών που δεσμεύονται να κάνουν την πόλη μας πιο αποκεντρωμένη και λιγότερο εμπορικά προσανατολισμένη. Η γενική ιδέα του κοινού μας οράματος παρουσιάστηκε στα τέλη Μαΐου.
Προφανώς, θα μπορέσουμε να επιχειρήσουμε σοβαρά να θέσουμε σε εφαρμογή αυτές τις ιδέες μόνον όταν οι εισβολείς σταματήσουν να καταστρέφουν κάθε βράδυ την πόλη με βαλλιστικούς πυραύλους και ρουκέτες διασποράς 220 χιλιοστών, όταν οι άνθρωποι επιστρέψουν στις δουλειές τους –αν μέχρι τότε η πόλη δεν έχει εκκενωθεί τελείως– αλλά έχουμε ήδη κάποιες επιτυχίες. Οι αρχές του Χάρκοβο και οι αστικοί σχεδιαστές που συνδέονται μαζί τους σχεδιάζουν να κατεδαφίσουν, αντί να τα αποκαταστήσουν, ιστορικά κτίρια που έχουν υποστεί ζημιές από τους βομβαρδισμούς και στη θέση τους να κατασκευάσουν εμπορικά κέντρα. Η προσπάθειά τους να τελειώσουν με αυτόν τον τρόπο ένα από τα ιστορικότερα κτήρια της πόλης μας, σχεδόν 200 ετών, έχει ήδη σταματήσει με παρέμβαση δική μας και των αναγνωστ(ρι)ών μας. Η παρακολούθηση των σχεδίων τους πρέπει να συνεχίζεται καθημερινά, γιατί ελπίζουν ακριβώς σε αποδυνάμωση της επαγρύπνησής μας.
Η συνάντηση του ήλιου και της σκιάς στο σημείο σύγκρουσης της θρυμματισμένης ιστορίας με τη θρυμματισμένη νεωτερικότητα, κοντά στο Εφετείο – σε μια κεντρική γειτονιά με επαναστατικό υπόβαθρο για την οποία γράψαμε σε αυτό το άρθρο.
Όσο για την αλληλεγγύη σε διεθνές επίπεδο, αυτό είναι ένα εντελώς διαφορετικό θέμα. Πέρυσι, το διεθνές αναρχικό κίνημα συγκέντρωσε σε περίπου έναν μήνα 5.000 ευρώ για τους/τις αναρχικούς/ές στο Αφγανιστάν– εμείς λάβαμε από ξένες συντρόφισσες και συντρόφους 1.500 ευρώ σε μισό χρόνο. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι το έργο μας είναι δημόσιο, ενώ στην περίπτωση του Αφγανιστάν λίγα είναι γνωστά για τις δραστηριότητές τους πριν την απομάκρυνσή τους από τη χώρα, αλλά ούτε και για μετά (αν και δώσαμε κι εμείς οικονομική ενίσχυση). Τι να πούμε για αυτό;
CRINT-FAI: Πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε μέσω συγκεκριμένης διεθνούς αλληλεγγύης στην ανθρωπιστική βοήθεια σε θύματα πολέμου;
«Ассамблеи»: Καθώς οι εισβολείς βομβαρδίζουν τακτικά κρίσιμες μη στρατιωτικές υποδομές καθ’ όλη τη διάρκεια της πολιορκίας, η δυνατότητα θέρμανσης μάλλον θα αποτελέσει το μεγαλύτερο πρόβλημα στο άμεσο μέλλον για τους τόπους μας. Τώρα ετοιμάζουμε έναν κοινοτικό χώρο θέρμανσης στο σπίτι ενός μέλους μας στα περιθωριοποιημένα βιομηχανικά περίχωρα του Χάρκοβο. Μπορείτε να υποστηρίξετε τόσο αυτό όσο και το σχέδιο αγοράς αγαθών πρώτης ανάγκης από ντόπιους αγρότες (αν και το έχουμε αναστείλει τον Αύγουστο καθώς τα κονδύλια ήταν περιορισμένα και παρέμενε άγνωστο πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος). Σας ζητάμε να ενισχύσετε την καμπάνια Αλληλοβοήθειας για τη συγκέντρωση χρημάτων στην Ανατολική Ουκρανία.
CRINT-FAI: Ποια είναι η θέση σας για θέματα λιποταξίας και άρνησης στράτευσης για λόγους συνείδησης, τόσο για τον ουκρανικό όσο και για τον ρωσικό στρατό;
«Ассамблеи»: Η προσπάθεια για ολοκληρωμένη κάλυψη των αντιπολεμικών μποϊκοτάζ, σαμποτάζ και άλλων ενεργειών άμεσης δράσης είναι το κύριο θέμα της αγγλόφωνης και διεθνούς ενημερωτικής μας δραστηριότητας από τις πρώτες μέρες της ευρείας κλίμακας εισβολής! Μαζί με αυτό, θα πρέπει να καταλάβουμε ότι η εθνική ενότητα των Ουκρανών γύρω από την εξουσία του Ζελένσκι βασίζεται μόνο στον φόβο μιας εξωτερικής απειλής. Ως εκ τούτου, οι αντιπολεμικές ανατρεπτικές ενέργειες στη Ρωσία αποτελούν έμμεσα απειλή και για την άρχουσα τάξη της Ουκρανίας και γι’ αυτό θεωρούμε διεθνιστική πράξη την υποστήριξή τους μέσω της δημοσιοποίησης.
Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι παρά την απουσία ποιοτικής διαφοράς μεταξύ των εμπόλεμων κρατών, αυτά διαφέρουν ποσοτικά: εάν όλοι οι ρώσοι στρατιώτες σταματήσουν να πολεμούν, ο πόλεμος θα τελειώσει, εάν οι ουκρανοί στρατιώτες το κάνουν αυτό, η Ουκρανία θα τελειώσει. Η ζώνη κατοχής ξεκινά 20 χλμ. από τον περιφερειακό δρόμο της πόλης μας, και ξέρουμε τι σημαίνει αυτό: την «εξαφάνιση» όλων των έστω λίγο ενεργών στο κίνημα και πέτρινα χρόνια για τον υπόλοιπο πληθυσμό. Ταυτόχρονα, αφού τα ρωσικά στρατεύματα έχασαν ως επί το πλείστον την επιθετική δυναμική τους, ένα κύμα κοινωνικής δυσαρέσκειας άρχισε να εμφανίζεται και στην Ουκρανία – έχουμε ήδη μιλήσει για αυτό σε κείμενά μας.
CRINT-FAI: Τι επιπτώσεις είχε ο πόλεμος στα ουκρανικά αναρχικά και ριζοσπαστικά κινήματα;
«Ассамблеи»: Κάποιες ομάδες απλά εξαφανίστηκαν, οι υπόλοιπες –εκτός από εμάς– συνεχίζουν να λειτουργούν συντασσόμενες με το κράτος, ως κρατικές μονάδες, αλλά ως πολιτικές οντότητες (ακόμα και απομακρυσμένες από τον αναρχισμό) είναι στην πραγματικότητα νεκρές και δεν υπάρχουν πλέον ορατές προοπτικές αναβίωσής τους με αυτές τις συνθήκες. Πρέπει να σημειωθεί ότι διάφοροι ουκρανοί αναρχικοί εντάχθηκαν στο στρατό για διαφορετικούς λόγους. Η ομάδα Black Flag μάλλον προσπάθησε να προωθήσει την αναρχική ατζέντα στις τάξεις του στρατιωτικού και ευρύτερου αμυντικού κινήματος. Θεωρούμε την εμπειρία τους πολύτιμη, αν και αποτυχημένη, και αντιρρήσεις σχετικά με αυτήν είχαν ήδη εκφραστεί από εμάς σε μια συνέντευξη από τις πρώτες μέρες του πολέμου. Άλλοι, έφτασαν στο σημείο να προστατεύουν μάλλον το ουκρανικό κράτος από επιθέσεις αναρχικών – επομένως, τους αντιμετωπίζουμε τόσο αρνητικά όσο και το ίδιο το κράτος.
Στα λόγια όλοι τους πολεμούν όχι για το κράτος, αλλά μόνο για τον ουκρανικό λαό, ωστόσο ακόμη και μια τέτοιου τύπου ιησουιτική ρητορική δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με επαναστατικό τρόπο. Αν θέλετε να βοηθήσετε τις ένοπλες δυνάμεις, όπου πολλοί από τους στρατιώτες δεν έχουν καν μέσα ατομικής προστασίας, για να μην αναφέρουμε την έλλειψη πυρομαχικών – εντάξει, βοηθήστε τους, κάντε χρήσιμες επαφές για τη μεταπολεμική περίοδο, μιας και ο Μαλατέστα υποστήριξε τους Κουβανούς εξεγερμένους εναντίον της Ισπανίας και την εξέγερση στη Λιβύη εναντίον της Ιταλίας… Αλλά γιατί ακόμη και οι δεξιοί αντίπαλοι του Ζελένσκι δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν κάθε περιστατικό κοινωνικής αδικίας για να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη στις ουκρανικές αρχές, ενώ, αντίθετα, στους ελευθεριακούς κύκλους υποστηρίζουν μόνο τα ουκρανικά κρατικά συμφέροντα; Όσοι/ες δεν θέλουν να υπακούσουν σε καμία κυβέρνηση δεν έχουν λόγους να βλέπουν τέτοιες ομάδες ως πραγματική εναλλακτική.
Δεν πιστεύουμε ότι η δράση τους θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά την κατάσταση: το παράδειγμα της Μαύρης Σημαίας δείχνει ότι οποιαδήποτε επαναστατική αναταραχή στα ουκρανικά στρατεύματα είναι πλέον χωρίς νόημα, καθώς οι στρατιώτες είναι γενικά ικανοποιημένοι με τους μισθούς τους, που είναι αρκετά σταθεροί ακόμη και για ευρωπαϊκά επίπεδα (100.000 ουκρανικές χρίβνιες —εθνικό νομίσματα— ή περίπου 2.700 ευρώ για όσους πολεμούν στην πρώτη γραμμή). Ωστόσο, η πλειοψηφία εκείνων που αυτοπροσδιορίζονται ως αναρχικοί στην Ουκρανία δεν επιχείρησαν καν να το κάνουν αυτό, αλλά αμέσως συντάχθηκαν με την άρχουσα τάξη, με μια ενιαία εθνικιστική παρόρμηση.
Εν τω μεταξύ, ο αριθμός των μελών του ουκρανικού στρατού πλησιάζει το ένα εκατομμύριο, οπότε μερικές δεκάδες μαχητές κάτω από μαύρες σημαίες αποτελούν μια σταγόνα στον ωκεανό και αδυνατούν να αναδείξουν οτιδήποτε άλλο εκτός από τη δική τους ματαιότητα και ασημαντότητα. Ωστόσο, ούτε η σχετική επιτυχία των δικών μας μέσων ενημέρωσης σε σύγκριση με την προπολεμική εποχή πρέπει να μας δίνει την ψευδαίσθηση ότι οι αναρχικές απόψεις έχουν γίνει πιο δημοφιλείς, έστω σε τουλάχιστον μία από τις περιοχές της Ουκρανίας. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για την πιθανότητα η πολιτική κατάσταση στη χώρα να είναι για πολύ καιρό όπως στο Αφγανιστάν, την Υεμένη ή τη Σομαλία, και τίποτα δεν μπορεί να εγγυηθεί την αύξηση της επιρροής του αναρχισμού. Η μόνη δυνατότητα για αυτό είναι η άρνησή του να φλερτάρει με την μία ή την άλλη εξουσία ή πολιτικό ως «το μικρότερο κακό», επιδεικνύοντας μια αποφασιστική και άνευ όρων αντίθεση σε όλους. Σε διαφορετική περίπτωση, ο πληθυσμός θα αντιλαμβάνονται όλο και περισσότερο τους αναρχικούς ως παράξενους και ακατανόητους κλόουν, στους οποίους δεν αξίζει να δοθεί καμία προσοχή.
Ό,τι απέμεινε από κτήρια κατοικιών μετά τον ανοιξιάτικο βομβαρδισμό στην ιστορική οδό Mironositskaya – μια από τις κεντρικές της πόλης μας.
CRINT-FAI: Ακούσαμε από συλλογικότητες, όπως η πρώην «Operation Solidarity»[i] (Επιχείρηση Αλληλεγγύη) και από μερικά τμήματα του Μαύρου Σταυρού χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, διεθνείς εκκλήσεις προκειμένου να ασκηθούν πιέσεις στις δυτικές κυβερνήσεις για την υποστήριξη των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, εκκλήσεις που υπονοούσαν ακόμη και μια «συμμαχία» μεταξύ του λαού και του κράτους στην Ουκρανία. Ποια είναι η γνώμη σας;
«Ассамблеи»: Πολύ σωστά σημείωσαν και πάλι οι Ζαπατίστας στην αρχή του πολέμου: «Το μεγάλο κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις του στη Δύση έκατσαν με σταυρωμένα τα χέρια και παρακολούθησαν – και μάλιστα ενθάρρυναν – την επιδείνωση της κατάστασης. Στη συνέχεια, όταν η εισβολή ήταν σε εξέλιξη, περίμεναν να δουν αν η Ουκρανία θα αντισταθεί, κάνοντας τους υπολογισμούς τους για το τι θα μπορούσαν να κερδίσουν από το ένα ή το άλλο αποτέλεσμα. Καθώς λοιπόν η Ουκρανία αντιστέκεται, αρχίζουν να τείνουν χείρα «βοηθείας», εν είδει λογαριασμού που θα εισπραχθεί αργότερα». Οι δυτικές κυβερνήσεις και το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα έχουν τα δικά τους οικονομικά συμφέροντα, και αυτά τα συμφέροντα δεν είναι μια γρήγορη νίκη για την Ουκρανία, αλλά η παράταση του πολέμου. Διαφορετικά, θα είχαν ήδη παραδώσει αρκετά βαριά όπλα στην Ουκρανία, και ο πόλεμος θα μπορούσε να είχε τελειώσει μέχρι αυτό το φθινόπωρο. Καθαρά από άποψης καθημερινότητας, θα ήταν πιο άνετα για εσάς αν η Δύση έκρυβε ξανά το κεφάλι της στην άμμο, όπως στην περίπτωση της Τσετσενίας και της Συρίας. Αν ζούσατε, αντιθέτως, έστω και μια μέρα εδώ, μάλλον θα αρχίζατε να κατηγορείτε τις κυβερνήσεις σας για τη συνεχιζόμενη πολιτικού κατευνασμού του βραχύσωμου με τα μπότοξ, εξαιτίας του οποίου η πόλη μας γίνεται καθημερινά ένα πεδίο βολής χωρίς καθαρτήριο πυρά. Σε κάθε περίπτωση, η αντικειμενική πραγματικότητα είναι ότι οι ηγεσίες της Δύσης ενδιαφέρονται ακριβώς για τη σταδιακή αποδυνάμωση του ιμπεριαλιστικού αντιπάλου της χωρίς μια υπερβολικά οξεία αντιπαράθεση.
Όσο για τις συλλογικότητες που αναφέρατε, τα κλαψουρίσματά τους ότι «η ελεύθερη Ουκρανία υπερασπίζεται ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο» είναι πολύ βαρετά για να χάσουμε τον χρόνο μας αναλύοντάς τα. Όσοι/ες στο εξωτερικό ανησυχούν τόσο πολύ για την ουκρανική δημοκρατία, μπορούμε μόνο να τους συμβουλεύσουμε να παραιτηθούν από τις ευρωπαϊκές/αμερικανικές υπηκοότητές τους, να υποβάλουν αίτηση για ουκρανική ιθαγένεια και να μετακομίσουν γρήγορα εδώ για τις χαρές της ζωής!
Αυτό δεν έχει καμία σχέση με την αντιπολεμική αντίσταση στη Ρωσία και τη Λευκορωσία. Εκεί οι άνθρωποι παίρνουν πραγματικά ένα τεράστιο ρίσκο για να σταματήσουν αυτό το μακελειό, και αυτό αρκεί για να τις/τους είμαστε ευγνώμονες. Με εξαίρεση κάποιους λίγους ακροδεξιούς, τους υποστηρίζουμε ανεξάρτητα από το αν η θέση τους είναι φιλοουκρανική ή διεθνιστική.
Φυσικά, και η δική μας ατζέντα θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί ωφέλιμη για την αστική τάξη: η μαζική αποχώρηση οργισμένων αναξιόπιστων προλετάριων θα αποτρέψει μια κοινωνική έκρηξη στην Ουκρανία, η οποία είναι πιθανή σε περίπτωση περαιτέρω παράτασης του πολέμου, και τα ευρωπαϊκά αφεντικά ενδιαφέρονται πολύ για φτηνό εργατικό δυναμικό από την Ουκρανία. Αλλά πού είναι πιο ευνοϊκές συνθήκες για ένα απεργιακό κίνημα – σε μια εμπόλεμη χώρα ή σε μια ειρηνική; Και γιατί να μην αναπτυχθεί το συνεταιριστικό κίνημα αυτοαπασχόλησης στην Ευρώπη, με τη συμμετοχή σε αυτό μεταναστ(ρι)ών από την Ουκρανία;
CRINT-FAI: Ακούσαμε επίσης εκκλήσεις για υπεράσπιση της «φιλελεύθερης δημοκρατίας». Ποια είναι η άποψή σας για αυτήν την έννοια και πόσο σημαντική είναι για εσάς η έννοια του αναρχισμού της ταξικής πάλης;
«Ассамблеи»: Προφανώς, μιλάτε για το ουκρανικό κράτος, καταλάβαμε καλά; Τέτοια ρητορική συνήθως προέρχεται από μια σύγκριση των εδαφών που ελέγχονται από την κυβέρνηση με την ολοκληρωτική καταστροφή, λιμό και λευκό τρόμο στα κατεχόμενα εδάφη της χώρας. Άραγέ όμως, το γεγονός ότι μια συμμορία προκαλεί λιγότερη αγανάκτηση από μια άλλη σημαίνει ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα πρέπει να πεθάνουν και να ακρωτηριαστούν γι’ αυτήν, ενώ εκατομμύρια άλλοι θα σέρνουν μια μισοπεθαμένη ύπαρξη κάτω από βομβαρδισμούς και κλεισμένοι σε ένα κλουβί; Δεν νομίζουμε!
Το κατεστραμμένο «Μέγαρο της Εργασίας» – και αυτό στο κέντρο του Χάρκοβο.
Ας συγκρίνουμε το τμήμα της Ουκρανίας που ελέγχεται από την κυβέρνηση με τις χώρες της ΕΕ… Είτε το πιστεύετε είτε όχι, ακόμη και το ιστορικό κέντρο μιας τυπικής ουκρανικής πόλης, συμπεριλαμβανομένης της δικής μας, μπορεί να είναι μια περιοχή πολύ λιγότερο κατοικήσιμη από τις δυτικές φτωχογειτονιές. Δεν έχουμε τίποτα να υπερασπιστούμε εδώ, εκτός από τους θρόνους των αρχών και τα χωράφια των εταιρειών. Γι’ αυτό οι αξιωματούχοι μας φοβούνται τόσο πολύ την ελευθερία μετακίνησης: η στρατιωτική θητεία για την υπεράσπιση των αγροκτημάτων της ολιγαρχίας δεν είναι η πιο επιθυμητή επιλογή για πολλούς στρατιώτες, αλλά το μοναδικό διαθέσιμο εισόδημα σε τέτοιες συνθήκες. Οι Ουκρανοί δεν αναγκάζονται να πολεμήσουν από αστυνομική καταστολή, γιατί όσοι πραγματικά δεν θέλουν να το κάνουν μπορούν να αποφύγουν την στράτευση, ακόμη και χωρίς να αναγκαστούν να καταφύγουν σε δωροδοκίες. Την ίδια όμως στιγμή, ο εκβιασμός της οικονομικής βίας είναι πολύ ισχυρός: στην πόλη μας, για παράδειγμα, για κάθε κενή θέση εργασίας υπάρχουν 19 άτομα που αναζητούν απασχόληση …
CRINT-FAI: Πόσο κεντρικά είναι τα θέματα φύλου και LGBTQ+ στα σημερινά αναρχικά και ριζοσπαστικά κινήματα στην Ουκρανία;
«Ассамблеи»: Μέσα στην ομάδα μας υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για αυτό το θέμα: κάποιες αυτοπροσδιορίζονται προσωπικά ως φεμινίστριες, άλλες πιστεύουν ότι στην Ουκρανία αυτό το θέμα είναι τόσο απαξιωμένο από τους δεξιούς που έχει χάσει εντελώς κάθε επαναστατική δυνατότητα. Πριν από τον σημερινό πόλεμο πλήρους κλίμακας, το φεμινιστικό και LGBTQ+ κίνημα στην Ουκρανία ήταν στενά συνδεδεμένο με εθνικιστικούς, θρησκευτικούς και μιλιταριστικούς κύκλους. Μετά τις 24 Φεβρουαρίου, όσες υποστήριζαν την παραχώρηση και στις γυναίκες της δυνατότητας στράτευσης στον ουκρανικό στρατό κ.λπ. έφυγαν μαζικά από την Ουκρανία καταφεύγοντας σε ευρωπαϊκές χώρες, συχνά χωρίς κοινά σύνορα με την Ουκρανία, και από εκείνες τις χώρες καλούν τους άνδρες που δεν έχουν τη δυνατότητα να φύγουν, να πολεμήσουν. Ποιο είναι το μέλλον αυτού του κινήματος – δεν χρειάζεται να μαντέψουμε. Οι δραστηριότητές μας οργανώνονται επί του παρόντος σε βάση ταξική και γειτονιάς, εάν όμως εμφανιστούν τέτοιες πρωτοβουλίες, έστω και εν μέρει κοντά στις ιδέες μας, με χαρά θα συνεργαστούμε μαζί τους.
CRINT-FAI: Κάποιοι σύντροφοι μάς είπαν πόσο έχει διεισδύσει η εθνικιστική ρητορική στην ουκρανική κοινωνία, ειδικά από το 2013-14 και τον πόλεμο της Κριμαίας. Ποιοι είναι οι υπαρκτοί ή πιθανοί πολιτικοί χώροι για πολιτικό ακτιβισμό εξαιρουμένου του εθνικισμού;
«Ассамблеи»: Η Αναρχία είναι η νιότη του κόσμου, και τη χτίζουν πρώτα απ’ όλα οι νέοι. Όπως και στην Ιταλία, το πρόβλημα του εθνικισμού στην Ανατολική Ευρώπη συμβαδίζει με την εξασθένιση του έθνους και την ολίσθησή του στη γήρανση. Η Ουκρανία, όπως και η Ρωσία, πριν από τον πόλεμο ήταν εδώ και πολύ καιρό μια χώρα αλκοολικών, συνταξιούχων, κρατικών αξιωματούχων και μπάτσων, και όταν επιτραπεί η ελεύθερη μετακίνηση, ακόμη και όσοι εργάτες και διανοούμενοι εξακολουθούν να παραμένουν εδώ πιθανότατα θα φύγουν, ειδικά από τις κατεστραμμένες περιοχές. Υπάρχουν στοιχεία ότι περίπου 100.000 άνδρες έχουν επιστρέψει οικειοθελώς στην Ουκρανία από το εξωτερικό από τις 24 Φεβρουαρίου. Αλλά και πάλι – θα μείνουν εδώ μετά τον πόλεμο; Γενικά, τα ουκρανικά δημογραφικά στοιχεία δεν ευνοούν πολύ τη διάδοση ελευθεριακών ιδεών, όπως μπορείτε να δείτε.
Η μόνη ευκαιρία για αίσια έκβαση είναι να υπάρξουν τόσο τεράστιες επενδύσεις από τη Δύση, την Κίνα και την Τουρκία που όχι μόνο θα ξαναχτιστεί ό,τι καταστράφηκε, αλλά και θα γίνει ένα οικονομικό άλμα από τα προπολεμικά επίπεδα, που θα προσελκύσει πολλούς μετανάστες από τον Παγκόσμιο Νότο. Τότε θα καταστεί πραγματικά εφικτό ένα μαζικό εργατικό κίνημα, μια επαναστατική κατάσταση κ.λπ. Αλλά μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν εγγυήσεις ούτε καν προς την προοπτική επιστροφής στην κατάσταση που είχαμε πριν από τον πόλεμο, απλά λόγια του αέρα.
Πέρα από κάθε αμφιβολία, σε αυτή την περίπτωση, είναι επίσης πιθανές και εθνοτικές αντιπαραθέσεις. Ωστόσο, ήδη από τους πρώτους μήνες της δράσης μας, υποστηρίξαμε σχεδόν μόνοι/ες μας τις διαμαρτυρίες των αράβων και αφρικανών φοιτητών ενάντια στις απαιτήσεις για καταβολή έξτρα διδάκτρων λίγο πριν από τις τελικές εξετάσεις τους. Ελπίζουμε λοιπόν ότι θα μπορέσουμε να βρούμε μια κοινή γλώσσα και με νέους ξένους.
CRINT-FAI: Τέλος, υπάρχει κάτι άλλο που θα θέλατε να γνωρίζουν οι ιταλόφωνοι αναρχικοί;
«Ассамблеи»: Κατανοούμε ότι οι πρόσφυγες και οι προσφύγισσες από την Ουκρανία στην Ιταλία αντιμετωπίζονται με σαφή προκατάληψη και ότι οι ουκρανικές κοινότητες είναι διαβόητες για τις αντιδραστικές τους απόψεις. Αλλά αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ προς το καλύτερο εάν ο αναρχισμός στην Ιταλία είναι απλώς μια όμορφη ρητορική φιγούρα στο κενό. Ανακατευτείτε μαζί τους, εκπαιδεύστε τους, βοηθήστε τους να πολεμήσουν τους εργοδότες και τα αφεντικά, επικοινωνήστε μαζί μας αν χρειαστεί για να ετοιμάσουμε κείμενα στα ουκρανικά ή στα ρωσικά!
Εάν προσφύγισσες και πρόσφυγες από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή διαβάζετε αυτό το κείμενο, ξέρουμε ότι πολλές/οί από εσάς είστε θυμωμένοι επειδή οι ουκρανοί πρόσφυγες και προσφύγισσες έχουν καλύτερη θέση στην Ευρώπη. Λάβετε υπόψη σας ότι αυτή είναι μόνο η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή είναι ότι το επίπεδο ασφάλειας και το ύψος του εισοδήματος εδώ είναι συγκρίσιμα με τις χώρες σας, ενώ το κόστος ζωής είναι συγκρίσιμο με το ευρωπαϊκό. Έχουμε κοινά συμφέροντα και πρέπει να αναζητήσουμε τρόπους να αγωνιστούμε μαζί!
Επίσης, θα θέλαμε να χαιρετίσουμε ειλικρινά την πρωτοβουλία αλληλεγγύης «Olga Taratuta Solidarity Initiative» στη Γαλλία, το «Final Straw Radio» στις ΗΠΑ, το «Enough 14» στη Γερμανία, το «161 Crew» στην Πολωνία, το «alasbarricadas.org» στην Ισπανία, το «aitrus.info» στη Ρωσία, όλες και όλους τις αναγνώστριες και αναγνώστες μας, τις μεταφράστριες και όσους συνεισφέρουν οικονομικά. Η στήριξή σας στο έργο μας είναι εκπληκτική και προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες!
Ούτε σύνορα ούτε έθνη! Ειρήνη στα φτωχόσπιτα, πόλεμος στα παλάτια!
31 Αυγούστου 2022
[i] (Στμ) H Operation Solidarity (Επιχείρηση Αλληλεγγύη) που λίγο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία παρουσιάστηκε ως η «αναρχική απάντηση» στην «Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση» του Πούτιν, αυτοδιαλύθηκε στις αρχές Ιούλη του 2022, εν μέσω δημοσίων κατηγοριών, μεταξύ άλλων για εξουσιαστικές συμπεριφορές, κατάχρηση χρηματικών ποσών, απόπειρα μετατροπής της συλλογικότητας σε ημι-εμπορική επιχείρηση, συγκέντρωση χρημάτων για «άγνωστους σκοπούς» κλπ. Στην ανακοίνωση της αυτοδιάλυσης αναφέρεται ότι από τις 24 Φεβρουαρίου μέχρι την 1η Ιούνιου του 2022 η «Operation Solidarity» δαπάνησε 59.680 € (που συγκεντρώθηκαν διεθνώς από συγκεκριμένες αντιεξουσιαστικές συλλογικότητες ύστερα από περιοδείες ή/και συνεντεύξεις μελών της «Operation Solidarity») και τα οποία κατανεμήθηκαν ως εξής: για στρατιωτικό υλικό (που παραδόθηκε σε 200 μαχητές της «Εδαφικής Άμυνας»): 41.404€, για έξοδα της οργάνωσης (γραφεία, αποθήκες, στέγαση εθελοντών): 13.526€, για «στοχευμένη βοήθεια» 3.372€, για ανθρωπιστική βοήθεια (κυρίως για καύσιμα ευρωπαίων εθελοντών από μετέφεραν ανθρωπιστική βοήθεια): 397€.
