Του Θάνου Λεύκου Παναγιώτου
Άλλη μία γυναικοκτονία στην Αλεξανδρούπολη, η 16η για φέτος.
Τον τελευταίο χρόνο ακούμε όλο και πιο έντονα για περιστατικά γυναικοκτονιών, ξυλοδαρμούς, βιασμούς, κακοποιήσεις. Τα ακούμε μάλιστα τόσο συχνά, που αρχίζει να αποκτά χαρακτήρα κανονικότητας. Να εξοργιζόμαστε όλο και λιγότερο. Να μην αντιδρούμε. Να μην σαστίζουμε.
Η τρομακτική αυτή αύξηση των γυναικοκτονιών (τουλάχιστον στα χαρτιά) και των περιστατικών κακοποίησης μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο ότι τώρα γίνονται πιο εύκολα γνωστά, στο ότι πλέον τα κατονομάζουμε και δεν τα κρύβουμε κάτω από το χαλί ή δεν τα βαφτίζουμε εγκλήματα πάθους. Επειδή σταματήσαμε, τουλάχιστον δημόσια και ελαφρά τη καρδία, να δικαιολογούμε το θύτη. Εξάλλου είναι κοινό μυστικό το τι συμβαίνει… Παρά το γεγονός ότι θέλουμε να βαυκαλιζόμαστε με απατηλά αφηγήματα για επίτευξη ισότητας και σεβασμού στα άλλα φύλα και παρά τους ιδιαίτερους μετασχηματισμούς, το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο πίσω από τις κλειστές πόρτες.
Μπορεί να είναι και ένα αποτέλεσμα χρόνιας σήψης και επώασης της υποβόσκουσας νοοτροπίας της κοινωνίας μέσα στον καπιταλισμό και την πατριαρχία. Οι ειδικές συνθήκες των συνεχόμενων κρίσεων σε οικονομικό, κοινωνικό, πολιτισμικό και υγειονομικό επίπεδο αφαίρεσαν τις εξωραϊστικές δυνάμεις που κουκούλωναν την κουλτούρα βιασμού, την επιβολή εξουσίας και τη νοοτροπία της κτήσης της γυναίκας. Αν προσπαθήσουμε να προσδιορίσουμε ιστορικά τον ρόλο της μέσα στην κοινωνία τότε θα μπορέσουμε να αντιληφθούμε ότι ποτέ δεν υπήρξε πραγματικά ελεύθερη και ισότιμη του άνδρα.
Η γυναίκα υπήρξε τρόπαιο με μία διαστρεβλωμένη εκδοχή της ρομαντικής προσέγγισης. Μία επίπλαστη «ευτοπία», ένα happy end σε ένα παραμύθι, όπου ο πιο άξιος, ο πιο ευγενικός καταφέρνει να αποκτήσει το αντικείμενο του πόθου, τη γυναίκα σύμβολο της ομορφιάς, της αγνότητας, της σύνεσης. Η γυναίκα στήριγμα του άντρα, οι αρμοδιότητες και τα δικαιώματά της καθορισμένα, στο σπίτι, στη δουλειά που της επιτρέπεται να ασκεί, πάντα πίσω του, υπομονετικά να ζει γι΄αυτόν και για τα παιδιά τους. Η γυναίκα εμπόρευμα προς ανταλλαγή. Κτήση, κτήμα του πατέρα και του αδελφού, ζώντας με τους κανόνες του/τους. Η μάνα, επειδή «έτσι έμαθε», να σιωπά και να κρατάει την κόρη της στον ίσιο δρόμο, ώσπου να έρθει ο γαμπρός και να την κάνει δικό του κτήμα, για να μην μείνει «γεροντοκόρη» και στιγματισμένη από την κοινωνία.
Η γυναίκα ως αντικείμενο του σεξουαλικού πόθου, ως μέσο μάρκετινγκ. Το γυμνό κορμί που προκαλεί έκρηξη αισθησιασμού. Η λογική της κλειδαρότρυπας, το εξώφυλλο στο περιοδικό, το clickbait στα «δημοσιογραφικά» σάιτ. Το σώμα που φοράει το σορτσάκι, κολλητό μπλουζάκι και πλένει το αυτοκίνητο της διαφήμισης. Η γυναίκα ως θήραμα του άνδρα γύπα. Η «πουτάνα» του τραγουδιού ενός τράπερ, το μέσο της εκδίκησης μίας κόντρας, το αντικείμενο, η «βρώμα» που δεν μπορείς να εμπιστευτείς, η «πουτάνα» στην ψυχή, αυτή που γοητεύεται από το κακό παιδί και πληγώνει τον ευαίσθητο, ταλαιπωρημένο άνδρα… αυτή που κάνει τη δύσκολη και το “όχι” της σημαίνει “ναι”. Μία από τις πολλές, αυτή που της δίνεις μία και τη στέλνεις γιατί θέλει να σε τυλίξει και να σε εκμεταλλευτεί…
Η προσωποποίηση της ατιμίας γιατί έτσι είναι οι γυναίκες… αυτή που δεν μπορεί να φύγει μακριά, γιατί την αγαπάει και δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτήν… αυτή που ζει για να τον καθορίζει αλλά τίποτα και κανένας δεν της επιτρέπει να καθοριστεί η ίδια. Αυτή που δεν μπορεί να είναι ποτέ πάνω από έναν άνδρα, αυτή που φοβάται να περπατήσει σε έρημα δρομάκια τη νύχτα, που φοβάται να πιει, να γυρίσει στο σπίτι της αργά τη νύχτα. Αυτή που υπομένει κάθε λογής ασχήμια γιατί έχει να φροντίσει μία οικογένεια, γιατί πρέπει να μεγαλώσει τα παιδιά, αυτή που δεν μπορεί να αφήσει τον άντρα της και το σπίτι της γιατί αυτός είναι ο ρόλος της… αυτή που σίγουρα κάτι του έκανε. Η κόρη, η σύζυγος, η μάνα, να σκουπίζει, να σφουγγαρίζει, να απλώνει, να σιδερώνει, να φροντίζει τα παιδιά, να μαγειρεύει να ανοιγοκλείνει το φως, το μάτι της κουζίνας, να επαναλαμβάνει διαρκώς την ίδια ρουτίνα ευλαβικά και όταν φτάνει πια για σήμερα, αύριο να μηδενίζουν όλα και να πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή. Αυτή που αν επιλέξει να ζήσει όπως θέλει αποτελεί σκάνδαλο, μία προσβολή των ηθών.
Ακόμα αναρωτιόμαστε γιατί «ξαφνικά» η λίστα με τις κακοποιημένες και τις δολοφονημένες γυναίκες δεν έχει τέλος.
