Του Γιάννη Γκλαρνέτατζη
Είδαμε στο προηγούμενο άρθρο πώς εξελίσσεται η κατάσταση στις πρώτες δέκα χώρες σε αριθμό κρουσμάτων. Σειρά έχουν τώρα οι επόμενες δέκα. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται η Τουρκία, το Ιράν, η Χιλή, ο Καναδάς, το Μεξικό, η Σαουδική Αραβία, η Κίνα, το Πακιστάν, το Βέλγιο και το Κατάρ. Βλέπουμε έξι ασιατικές χώρες (θεωρώντας την Τουρκία ως τέτοια αφού το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της ζει στην Ανατολία), τρεις αμερικανικές και μόλις μία ευρωπαϊκή. Χαρακτηριστικό αυτής της δεκάδας είναι ότι σ’ αυτήν ανήκουν τόσο η χώρα με τον μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων όσο κι αυτή με τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων ανά εκατομμύριο κατοίκων. Να θυμίσουμε ότι τα στοιχεία προέρχονται από την ιστοσελίδα https://www.worldometers.info/coronavirus/.
Α) Κρούσματα
Διάγραμμα 1: Αριθμός κρουσμάτων της δεύτερης δεκάδας χωρών
Από τις τροχιές αυτού του διαγράμματος σίγουρα παραβολικές είναι της Τουρκίας, που έχει πλέον ξεπεράσει τα 160.000 κρούσματα, και του Βελγίου, που φαίνεται να σταματάει στις 60.000. Το Ιράν και ο Καναδάς έχουν περίπου ευθύγραμμη πορεία (έστω και κάπως τεθλασμένα), πράγμα που σημαίνει ότι τα κρούσματα θα αυξηθούν κι άλλο μ’ έναν μέσο ρυθμό και είναι πιθανόν η βορειοαμερικανική χώρα να μείνει κάτω ή έστω κοντά στις εκατό χιλιάδες για το επόμενο διάστημα. Μοναδική σ’ όλα τα διαγράμματα που είδαμε ή θα δούμε είναι η κινεζική γραμμή, μια οριζόντια ευθεία που δείχνει ότι η καμπύλη της έχει βρει την ασύμπτωτή της, δηλαδή ουσιαστικά δεν έχει νέα κρούσματα. Οι υπόλοιπες πέντε χώρες έχουν σαφώς παραβολική τροχιά (πάρα ένα «σπάσιμο» της Σαουδικής Αραβίας), απλώς ακολουθούν διαφορετικούς ρυθμούς αύξησης, πιο γρήγορους η Χιλή (που φτάνει τις 100.000) και το Μεξικό, πιο αργούς το Πακιστάν και το Κατάρ (που πλησιάζει τις 60.000), ενώ όλες έχουν ξεκινήσει από πολύ μικρούς αριθμούς κρουσμάτων στις αρχές Απριλίου.
Διάγραμμα 2: Αριθμός κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού της δεύτερης δεκάδας χωρών στις 31.5
Εντυπωσιακή είναι η ράβδος του Κατάρ, που φτάνει τα 20.000 κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού (δηλαδή 2%), γεγονός που το φέρνει στην πρώτη θέση παγκοσμίως σ’ αυτόν τον δείκτη. Πάνω από τις 5.000 βρίσκονται η Χιλή (13η) και το Βέλγιο (16ο), κοντά στις 2.500 είναι η Σαουδική Αραβία (37η) και ο Καναδάς (39ος) και λίγο κάτω από τις 2.000 η Τουρκία (50ή) και το Ιράν (53ο). Τελευταίες, κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο των 803 κρουσμάτων ανά εκατομμύριο, βρίσκονται οι χώρες με τον μεγαλύτερο πληθυσμό, δηλαδή το Μεξικό (74ο), το Πακιστάν (100ό) και η Κίνα (169η).
Β) Θύματα
Διάγραμμα 3: Αριθμός θυμάτων της δεύτερης δεκάδας χωρών
Εδώ σίγουρα ξεχωρίζει το Μεξικό, του οποίου η υπερβολική τροχιά τέμνει την παραβολική του Βελγίου πλησιάζοντας σε πενταψήφιο αριθμό νεκρών. Για την ακρίβεια το Μεξικό, αν και είναι δέκατο πέμπτο παγκοσμίως σε συνολικά κρούσματα, είναι έβδομο σε συνολικούς θανάτους. Η ιρανική γραμμή είναι μάλλον παραβολική, ενώ την πλησιάζει η τεθλασμένη καναδική και ίσως την ξεπεράσει. Κάπως τεθλασμένες είναι και οι γραμμές της Κίνας, που έχει σταματήσει λίγο πάνω από τις 4.500, και της Τουρκίας, που την έχει φθάσει με μικρότερο ρυθμό αύξησης τον τελευταίο μήνα. Χαρακτηριστικά υπερβολής αποκτούν οι τροχιές του Πακιστάν και της Χιλής, ενώ πολύ χαμηλά παραμένουν η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ. Όπως θα δούμε και στα επόμενα άρθρα, τα λίγα θύματα σε σχέση με τα πολλά κρούσματα είναι χαρακτηριστικό των χωρών της Αραβικής χερσονήσου.
Διάγραμμα 4: Αριθμός θυμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού της δεύτερης δεκάδας χωρών στις 31.5
Όπως στον αριθμό κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό ξεχώριζε το Κατάρ, έτσι και στον αριθμό των θυμάτων ανά εκατομμύριο κατοίκων ξεχωρίζει το Βέλγιο (σχεδόν 1%), που είναι έτσι δεύτερο παγκοσμίως (ουσιαστικά πρώτο γιατί μεγαλύτερο αριθμό θανάτων σε σχέση με τον πληθυσμό του έχει μόνο το Σαν Μαρίνο). Σχεδόν διακόσιους νεκρούς ανά εκατομμύριο έχει ο Καναδάς (17ος). Κοντά στους εκατό το Ιράν (27ο), ενώ λίγο παρακάτω βρίσκεται το Μεξικό (31ο). Πάνω από πενήντα, και πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο που είναι 48, έχουν ακόμη η Χιλή (37η) και η Τουρκία (39η). Με αρκετά λίγα θύματα ανά εκατομμύριο έχουμε τη Σαουδική Αραβία (78η), το Κατάρ (81ο), το Πακιστάν (94ο) και την Κίνα (133η).
Διάγραμμα 5: Θνητότητα (θύματα / κρούσματα) της δεύτερης δεκάδας χωρών στις 31.5
Ξανά το Βέλγιο έχει τη μεγαλύτερη ράβδο (γενικά έχει τη μεγαλύτερη θνητότητα μεταξύ των χωρών με πάνω από χίλια κρούσματα), ακολουθούμενο από Μεξικό και Καναδά. Αυτές οι τρεις χώρες ξεπερνούν και τον σχετικό παγκόσμιο δείκτη (6%). Μισή μονάδα χαμηλότερα από τον παγκόσμιο δείκτη βρίσκεται η Κίνα και μία το Ιράν. Στο μισό της Κίνας είναι το ποσοστό θνητότητας της Τουρκίας και στο 2% του Πακιστάν. Στη μονάδα βρίσκεται η Χιλή, στη μισή μονάδα η Σαουδική Αραβία και στο ένα τοις χιλίοις το Κατάρ.
Γ) Τεστ
Διάγραμμα 6: Συνολικός αριθμός τεστ της δεύτερης δεκάδας χωρών στις 31.5
Να πούμε ότι από τα διαγράμματα με τα διαγνωστικά τεστ λείπει η Κίνα, καθώς δεν δίνει σχετικά στοιχεία. Από τις υπόλοιπες χώρες η Τουρκία έχει ξεπεράσει τα δύο εκατομμύρια, το ενάμισι ο Καναδάς, ενώ το ένα πλησιάζουν Ιράν, Βέλγιο και Σαουδική Αραβία. Πάνω από μισό εκατομμύριο έχουν Χιλή και Πακιστάν και χαμηλότερα βρίσκονται το Μεξικό και το Κατάρ.
Διάγραμμα 7: Αριθμός τεστ ανά εκατομμύριο πληθυσμού της δεύτερης δεκάδας χωρών στις 31.5
Πάνω πάνω σ’ αυτόν τον δείκτη είναι τώρα το Κατάρ (18ο παγκοσμίως) και αμέσως μετά βρίσκεται το Βέλγιο (19ο). Ο Καναδάς είναι 41ος, η Χιλή 50ή, η Τουρκία 56η και η Σαουδική Αραβία 58η. Χαμηλά βρίσκεται το Ιράν (96ο) και πολύ χαμηλά το Πακιστάν (144ο) και το Μεξικό (151ο).
Διάγραμμα 8: Αριθμός τεστ ανά κρούσμα της δεύτερης δεκάδας χωρών στις 31.5
Ο Καναδάς βρίσκεται μπροστά πλησιάζοντας τα 20 τεστ ανά κρούσμα. Σχεδόν 15 έχει το Βέλγιο, πάνω από δώδεκα η Τουρκία και κοντά στα δέκα η Σαουδική Αραβία. Το Πακιστάν είναι στα οκτώ, στα έξι Ιράν και Χιλή. Τελευταία το Κατάρ με τέσσερα και το Μεξικό μόλις με τρία.
Δ) Συμπερασματικά
Η καμπύλη του αριθμού των κρουσμάτων της Τουρκίας παρουσιάζει κάμψη, ωστόσο θα ανέβει κι άλλο και μάλλον θα πλησιάσει τις διακόσιες χιλιάδες. Καλύτερα φαίνεται να τα πηγαίνει η γειτονική χώρα όσον αφορά τα θύματα, καθώς φτάνει αργά κοντά στις πέντε χιλιάδες. Αναλογικά με τον πληθυσμό βρίσκεται λίγο πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο θυμάτων, αλλά βρίσκεται κάτω από μισό από τον παγκόσμιο δείκτη θνητότητας. Ο αριθμός των διαγνωστικών τεστ που έχει διεξαγάγει ξεπερνά τα δύο εκατομμύρια, αλλά δεν είναι πολύ μεγάλος αναλογικά με τον πληθυσμό και τα κρούσματα.
Στην Κίνα τα πράγματα είναι, θα λέγαμε, flat. Ελάχιστα νέα κρούσματα, σχεδόν καθόλου νέοι θάνατοι και σε σύγκριση με τον τεράστιο πληθυσμό της τόσο τα κρούσματα όσο και οι θάνατοι είναι πολύ λίγα. Η θνητότητα εκεί είναι λίγο μικρότερη από την παγκόσμια, ενώ για τεστ δεν ξέρουμε τίποτα.
Αντίθετα από την Κίνα, αλλά κι από τις άλλες χώρες (Νότια Κορέα, Ισραήλ) όπου υπήρξε έξαρση του κορονοϊού από πολύ νωρίς αλλά τώρα τα πράγματα έχουν ηρεμήσει, στο Ιράν η επιδημία βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι καμπύλες τόσο των κρουσμάτων όσο και των θυμάτων τείνουν να εμφανίσουν κάμψη, αλλά θα υπάρξει κι άλλη αύξηση, ίσως σχετικά αργή. Η χώρα έχει σχεδόν διπλάσιες τιμές από τον παγκόσμιο μέσο όρο κρουσμάτων και θυμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού, αλλά βρίσκεται μία μονάδα κάτω από τον παγκόσμιο δείκτη θνητότητας. Τέλος, ο αριθμός των τεστ δεν είναι μεγάλος, από όποια πλευρά κι αν τον δούμε.
Ο Καναδάς, η χώρα με τα πιο εκτεταμένα χερσαία σύνορα με τις ΗΠΑ, έχει τεθλασμένες γραμμές τόσο κρουσμάτων όσο και θυμάτων, επομένως πιθανόν θα έχει μέτρια άνοδο και στα δύο σύνολα αριθμών. Η χώρα έχει ψηλό αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο και τριψήφιο αριθμό νεκρών ανά εκατομμύριο. Επίσης, ξεπερνά κατά δύο μονάδες τον παγκόσμιο δείκτη θνητότητας. Γενικά, φαίνεται να εμφανίζει δυτικοευρωπαϊκά χαρακτηριστικά. Σ’ αυτή τη δεκάδα έχει τον υψηλότερο δείκτη διαγνωστικών τεστ ανά επιβεβαιωμένο κρούσμα, αλλά πάλι δεν είναι αρκετά μεγάλος.
Το Βέλγιο είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα σ’ αυτή τη δεκάδα. Παρότι οι καμπύλες του έχουν «φρενάρει», έχει ήδη πληρώσει πολύ υψηλό τίμημα, αφού είναι ουσιαστικά η χώρα με τον μεγαλύτερο αριθμό θανάτων ανά εκατομμύριο κατοίκων (σχεδόν το 1%) και τον υψηλότερο δείκτη θνητότητας (10% πάνω από τον παγκόσμιο). Το σημαντικό εδώ είναι πως η βελγική κυβέρνηση δεν επέδειξε την αμφιταλάντευση της Βρετανίας και της Ολλανδίας ή την αδιαφορία της Σουηδίας ως προς την καραντίνα. Προφανώς όταν πήρε τα μέτρα η επιδημία είχε ήδη διαδοθεί αρκετά, οπότε το κρίσιμο στοιχείο ήταν το σύστημα υγείας, που δεν είχε στηριχθεί τόσα χρόνια ούτε στηρίχθηκε επαρκώς και τώρα, όπως έδειξαν οι γυρισμένες στον πρωθυπουργό πλάτες των Βέλγων υγειονομικών. Υψηλός ο αριθμός των τεστ σε σχέση με τον πληθυσμό, αλλά μέτριος όσον αφορά τα κρούσματα, φαίνεται ότι μάλλον έγιναν αργά.
Χιλή και Μεξικό βρίσκονται στα δύο άκρα της Λατινικής Αμερικής. Αν κι ακολουθούν παρόμοια εξέλιξη όσον αφορά τον αριθμό των κρουσμάτων, με την πρώτη να φθάνει σε εξαψήφιο νούμερο, έχουν διαφορετική όσον αφορά τα θύματα, όπου το Μεξικό πλησιάζει πενταψήφιο αριθμό, όντας στην έβδομη θέση παγκοσμίως. Αναλογικά με τον πληθυσμό ο αριθμός των κρουσμάτων στη Χιλή είναι πολύ πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο, ενώ στα θύματα είναι το Μεξικό που ξεπερνά το αντίστοιχο νούμερο ενώ πολύ υψηλός είναι και ο δείκτης θνητότητας γι’ αυτή τη χώρα (11,2%), που ας μην ξεχνάμε είναι η άλλη που συνορεύει εκτεταμένα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, για να θυμίσω και το ρητό που έγραψα στην αρχή του προηγούμενου άρθρου. Στα τεστ και οι δύο χώρες βρίσκονται χαμηλά, ιδιαίτερα στον αριθμό τους ανά κρούσμα, αλλά το Μεξικό σαφώς βρίσκεται σε χειρότερη μοίρα, καθώς καταλαμβάνει την τελευταία θέση τόσο σ’ αυτόν τον δείκτη όσο και στον αριθμό των τεστ αναλογικά με τον πληθυσμό, θυμίζοντας έτσι τη Βραζιλία από την πρώτη δεκάδα. Και οι δύο χώρες συνεισφέρουν, εντέλει, σημαντικά στη συνολικά αύξηση κρουσμάτων και θυμάτων στη Λατινική Αμερική.
Η Σαουδική Αραβία, το Πακιστάν και το Κατάρ είναι οι τρεις ασιατικές χώρες με τις οποίες κλείνουμε κι αυτή τη δεκάδα. Και οι τρεις γειτονεύουν με το Ιράν, αλλά η γρήγορη αύξηση των κρουσμάτων γίνεται μόλις τις τελευταίες εβδομάδες. Το Πακιστάν παρουσιάζει ομοιότητες μάλλον με την Ινδία, δηλαδή μεγάλη άνοδος κρουσμάτων τις τελευταίες μέρες, σχετικά μικρότερη των θυμάτων, πολύ χαμηλοί αμφότεροι οι αριθμοί σε σχέση με τον πληθυσμό, όπως μικρός είναι ο αριθμός των τεστ ανά εκατομμύριο κατοίκων, στην Ινδία όμως ο αντίστοιχος δείκτης ανά κρούσμα είναι υπερδιπλάσιος του Πακιστάν. Από την άλλη, Σαουδική Αραβία και Κατάρ δείχνουν κοινά χαρακτηριστικά, που όπως θα δούμε στα επόμενα άρθρα εμφανίζονται και στα άλλα εμιράτα του Περσικού κόλπου. Έχουν λοιπόν πάρα πολλά κρούσματα (με το Κατάρ να είναι πρώτο στον κόσμο σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο κατοίκων) αλλά πολύ λίγους θανάτους (κάτω κι από την Ελλάδα σε νεκρούς αναλογικά με τον πληθυσμό, ενώ σε θνητότητα βρίσκονται κάτω από το ένα τοις εκατό). Στον αριθμό των διαγνωστικών τεστ το Κατάρ και πάλι ξεχωρίζει με πάρα πολλά αναλογικά με τον πληθυσμό, αλλά πολύ λίγα σε σχέση με τα κρούσματα, ενώ μάλλον χαμηλοί είναι αυτοί οι δείκτες για τη Σαουδική Αραβία. Εδώ υπάρχει το ζήτημα κατά πόσο θα συνεχιστεί αυτή η απόκλιση στον ρυθμό ανόδου μεταξύ κρουσμάτων και θυμάτων, όπως περίπου ισχύει για τη Ρωσία από την πρώτη δεκάδα.
