Μία καταπληκτική κεντρική ερμηνεία, μία αποστασιοποιημένη και λιτή προσέγγιση και μία αναφορά στις συνθήκες της σύγχρονης εργασίας που αφορούν τη γυναίκα, συνθέτουν ένα εξαιρετικό δράμα από την σεναριογράφο και σκηνοθέτρια Kitty Green.
Ολόκληρη η ταινία εκτυλίσσεται μέσα σε λίγες ώρες παρατηρώντας την καθημερινότητα της Jane (Julia Garner) η οποία πρόσφατα αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο και εργάζεται ως βοηθός σε μία μεγάλη εταιρεία παραγωγής στη Νέα Υόρκη εδώ και πέντε εβδομάδες. Τα καθήκοντά της περιλαμβάνουν να φτιάχνει καφέδες, να συγυρίζει, να παραγγέλνει φαγητό, να βγάζει φωτοτυπίες και να οργανώνει το πρόγραμμα του αφεντικού της, ανάμεσα σε άλλα. Προσωπική της επιθυμία να εργαστεί ως παραγωγός και ενώ θέλει να δει αυτή τη δουλειά ως μεγάλη ευκαιρία και να πείσει τον εαυτό της γι΄αυτό, συνειδητοποιεί ενδόμυχα ότι βρίσκεται πολύ μακριά από αυτό που επιθυμεί και ταυτόχρονα έχει να αντιμετωπίσει στο χώρο εργασίας της αντιεπαγγελματικές συμπεριφορές, καταχρηστικές και υποτημιτικές στάσεις, άτυπες ιεραρχίες που την φέρνουν σε δύσκολη θέση, ένα εξαντλητικό ωράριο και μία χειριστική και έντονα προσβλητική στάση του αφεντικού της. Η υπομονή της εξαντλείται όταν βλέπει να προσβάλλεται η αξιοπρέπεια της ως γυναίκα και σε αντίθεση με τις προτροπές συναδέλφων της, αρνείται να σιωπήσει αρχικά, αντιμετωπίζοντας στη συνέχεια το δίλλημα του να μιλήσει και να εναντιωθεί στην σεξουαλική εκμετάλλευση που δέχονται γυναίκες από το αφεντικό της ή να σιωπήσει και να αποδεχτεί ότι εργάζεται μέσα σε ένα κύκλωμα που αναπαράγει με μεγάλο κυνισμό τέτοιες συνθήκες.
Πρόκειται για μία ταινία όπου η κάμερα ακολουθεί στωικά την πρωταγωνίστρια μέσα στο χώρο εργασία της, τα συναισθήματα και οι σκέψεις της δεν εξωτερικεύονται τόσο με λέξεις όσο αποτυπώνονται στο πρόσωπο της και στις κινήσεις του σώματος της. Η Jane αντιμετωπίζει την προσωπική ματαίωση σε επαγγελματικό επίπεδο, την εξαφάνιση της προσωπικής της ζωής και κατ’ επέκταση την απομόνωση από τα κοντινά της πρόσωπα εξαιτίας του εξαντλητικού της ωραρίου και σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό συνειδητοποιεί την αντιμετώπιση του γυναικείου φύλου στους χώρους εργασίας και πόσω μάλλον τη σεξουαλική εκμετάλλευση που δέχονται. Η ταινία αντλεί περιεχόμενο από τις συνεχείς αποκαλύψεις του σκανδάλου Weinstein αλλά και άλλων παρόμοιων περιστατικών ιδιαίτερα στο χώρο του θεάματος.
Η επιλογή του χώρου, των σκηνικών, των χρωμάτων και των πλάνων δημιουργούν μία αποπνικτική και κλειστοφοβική ατμόσφαιρα που έρχεται σε σύγκλιση με την εσωτερική διαμάχη της πρωταγωνίστριας. Η αποδοχή του πώς “λειτουργούν τα πράγματα” όπως της λέει μία συνάδελφος της και ο επικεφαλής του HR, και να κάνει τα στραβά μάτια για να μην χάσει τη δουλειά της ή ηθική της υποχρέωση να αντιταχθεί σε αυτή την κατάσταση και να υπερασπιστεί τη γυναίκα στο χώρο εργασίας. Όσο ανακαλύπτει περισσότερα περιστατικά και βλέπει τον κυνισμό με τον οποίο αντιμετωπίζεται από τους άλλους εργαζομένους το μοτίβο σεξουαλικής εκμετάλευσης από το αφεντικό της, τόσο βυθίζεται όλο και περισσότερο σε μία εσωτερική διαμάχη που οδηγεί σιγά σιγά στο να δημιουργείται μία αφόρητη κατάσταση γι’ αυτήν ως μάρτυρας των περιστατικών. Εξαιρετικό και ακριβές δείγμα της αντιμετώπισης του γυναικείου φύλου είναι το σχόλιο του επικεφαλής του HR να μην ανησυχεί γιατί η ίδια δεν είναι του γούστου του αφεντικού της…
Μέσα σε περίπου μιάμιση ώρα βλέπουμε να αναπτύσσονται μοτίβα που χαρακτηρίζουν τους εργασιακούς χώρους, από τον ατομικισμό των εργαζόμενων και την αποδοχή μίας σαθρής κατάστασης για να μην χάσουν τη δουλειά τους αλλά και να ανελιχθούν και να επιβληθούν μέσα στο χώρο εργασίας, την υποτίμηση, τις φωνές και τις προσβολές, τα ατέλειωτα ωράρια και την εργασιακή εκμετάλλευση. Και φυσικά την αντιμετώπιση της γυναίκας ως σεξουαλικό αντικείμενο ή ως κατώτερη στον τομέα της δουλειάς της ανεξαρτήτως ικανοτήτων. Ο μόνος τρόπος “επιβίωσης” μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι να κλείσει τα μάτια και να υιοθετήσει κυνικές συμπεριφορές αλλά και τα αντρικά πρότυπα, ώστε να μπορέσει να ενταχθεί ως μέλος ενός συστήματος που υποβιβάζει συστηματικά το γυναικείο φύλο.
Η ταινία κυκλοφόρησε σε μία περίοδο (2020), όπου είναι αναγκαία όσο ποτέ μετά τις εκατοντάδες αποκαλύψεις, η γυναικεία φωνή να αποκτήσει δύναμη και να καταπολεμηθούν οι βαθιά ριζωμένες σεξιστικές συμπεριφορές.
Θάνος Λεύκος Παναγιώτου
