Πορεία για την Ημέρα Μνήμης Τρανς Θυμάτων
δεν είναι μόνο θλίψη, είναι και οργή,
για όλα τα τρανς θύματα σπάμε τη σιωπή
Η φετινή Διεθνής Ημέρα Τρανς Μνήμης, αφιερωμένη στα τρανς αδέρφια μας που έχασαν τη ζωή τους στο διάστημα της χρονιάς που διανύσαμε, θα βρει και την Ελλάδα στη λίστα των χωρών όπου σημειώθηκαν εγκληματα μίσους με τρανσφοβικά κίνητρα. Στις 11 Ιουλίου, η trans performer Άννα Ιβάνκοβα βρέθηκε νεκρή στο διαμέρισμα της, αφού πάλεψε για τη ζωή της προσπαθώντας να σωθεί από τα χέρια ενός 35χρονου άνδρα με τον οποίο διατηρούσε στενή προσωπική σχέση. Το τέλος της Άννας είναι ακόμη μια γυναικοκτονία, με τρανσφοβικό αυτή τη φορά πρόσημο. Ένας ακόμα άνδρας θεώρησε ότι μια γυναίκα αποτελεί κτήμα του, ότι έχει το δικαίωμα να ορίζει τη ζωή της, αλλά και να την αφαιρέσει αν ο ίδιος το επιθυμεί, ειδικά όταν εκείνη είναι τρανς και συνεπώς πλήρως ευάλωτη στις κοινωνικές αδικίες και την συστημική περιφρόνηση. Ιδιαίτερα όταν σε ένα τρανς σώμα διασταυρώνονται πολλαπλές καταπιέσεις (προσφύγισσα, άτομο με αναπηρία, κ.α.) η πρόσβαση σε μια ισότιμη μεταχείριση και ζωή παρεμποδίζεται περαιτέρω. Ακολουθώντας λοιπόν τη Δημήτρη της Λέσβου *1, η Άννα είναι ένα ακόμα θύμα της τρανσφοβίας στην χώρα μας.
Μιας τρανσφοβίας που το ίδιο το σύστημα γεννά και αναπαράγει, και που δυστυχώς το 2023 έχει βρει αντίκρισμα στην κυρίαρχη πολιτική ρητορική του κέντρου και της δεξιάς, κυρίως στις χώρες της Δύσης, που άλλοτε φημίζονταν για τις προηγμένες συμπεριληπτικές τους πολιτικές. Με αποκορύφωμα τη Βρετανία, ο πολιτικός διάλογος έχει αρχίσει να περιστρέφεται με εμμονικό τρόπο γύρω από “την επικινδυνότητα” των τρανς ταυτοτήτων, αποπροσανατολίζοντας την συζήτηση από ζωτικά κοινωνικά προβλήματα όπως η κατάρρευση των συστημάτων υγείας στις χώρες του προχωρημένου καπιταλισμού, η ανεργία των νέων, η έμφυλη και φυλετική ανισότητα, καθώς και η κλιματική κρίση. Αντιθέτως, η κουβέντα μετατοπίζεται στο πως η διεκδίκηση ίσων όρων ζωής από την τρανς κοινότητα υπονομεύει την ασφάλεια των παιδιών, καθώς “τους επιβάλλονται μη υγιή αναπτυξιακά πρότυπα” και κατ’ επέκταση θέτει σε κίνδυνο τους πυλώνες της πατριαρχίας , άσχετα με το αν αυτή έχει ήδη αποτύχει προ πολλού να ικανοποιήσει τις ανάγκες των χαμηλότερων τάξεων.
Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μια πρωτοφανή αύξηση στην τρανσφοβική ρητορική που προκύπτει αφενός από την επιβολή της ομοκανονικότητας και αφετέρου από τα παγκόσμια TERF κινήματα (Trans Exclusionary Radical Feminists). Οι TERFs – που συνήθως αυτοπροσδιορίζονται ως gender critical / επικριτές του κοινωνικού φύλου – είναι υποκείμενα που δεν αποδέχονται τις τρανς γυναίκες ως γυναίκες, συνεπώς ακυρώνοντας τις τρανς ταυτότητες εν γένει, και ταυτόχρονα παρουσιάζονται ως “ψύχραιμες” θιασώτριες της έμφυλης ισότητας, στον αντίποδα του συμπεριληπτικού στα ΛΟΑΤΚΙΑ+ ζητήματα φεμινισμού, που συχνά χαρακτηρίζεται “υστερικός”. Το εμμονικό τους αφήγημα ότι οι γυναίκες γεννιούνται γυναίκες με κριτήριο το αναπαραγωγικό τους σύστημα, όχι μόνο παραβλέπει τον διαχωρισμό κοινωνικού και βιολογικού φύλου καθώς και ότι αμφότερα αποτελούν κοινωνικές κατασκευές διαμορφωμένες από την κυρίαρχη ιδεολογία των διαχρονικά πατριαρχικών, και βαθιά ταξικών κοινωνιών, αλλά ταυτόχρονα βρίσκει ένθερμη υποστήριξη και από τη συντηρητική ακροδεξιά μπάντα. Η τελευταία αναπαράγει ακριβώς τα ίδια επιχειρήματα για να μετατρέψει τα τρανς άτομα σε αποδιοπομπαίους τράγους των ανεπαρκειών του σύγχρονου οικονομικού συστήματος, απανθρωποποιώντας παράλληλα τα τρανς υποκείμενα ως μια σειρά από αναπαραγωγικά χαρακτηριστικά.
Στον απόηχο του παγκόσμιου αυτού “debate”, οι τρανς ταυτότητες στην χώρα μας δεν έχουν αποκτήσει σημαντική ορατότητα και συνεπώς ούτε και οι τρανς διεκδικήσεις. Συχνά, ακόμα και σε κινηματικούς κύκλους, τα τρανς άτομα αισθάνονται μη αποδεκτά και ορατά, καθώς οι ανάγκες τους ιεραρχούνται ως δευτερεύοντα ζητήματα στον αντισυστημικό αγώνα. Στη γενικότερη εικόνα, η τρανσφοβία και η ομοφοβία είναι τόσο βαθιά ριζωμένες στο μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας με αποτέλεσμα να πληροφορούμαστε σε εβδομαδιαία βάση για περιστατικά βίας σε βάρος λοατκια+ ατόμων, ιδιαίτερα στα κέντρα πόλεων αλλά και στην επαρχία (βλ. επίθεση σε τρανς γυναίκα έξω από το Πάντειο, τρανσφοβική εξύβριση στον ΟΑΣΘ, ξυλοδραμός κουήρ/μη δυαδικών ατόμων στο κέντρο της Αθηνας). Αυτά τα εγκλήματα μίσους νομιμοποιούνται και τροφοδοτούνται σε σημαντικό βαθμό από τις ίσες αποστάσεις και την κρατική αδιαφορία. Η τελευταία μάλιστα προκαλέι δυσμενείς συνθήκες στη διαβίωση των τρανς συνανθρώπων μας που δυσκολεύονται να βρουν δουλειά λόγω διακρίσεων σε τομείς πέραν αυτού της σεξεργασίας, με τον τελευταίο παρατείνει την επισφάλεια που αυτοί βιώνουν. Τα πολυδιαφημισμένα κοινωνικά προγράμματα του ΟΑΕΔ αν και απευθυνόμενα σε τρανς υποκείμενα, δεν έχουν καταφέρει να προσφέρουν ασφαλείς και σταθερές συνθήκες εργασίας στα τρανς άτομα, ενώ δεν υπάρχουν νομοθεσίες που να τα προστατεύουν επαρκώς από τις τρανσφοβικές διακρίσεις στον εργασιακό τομέα (ιδιαίτερα μετά τα αντεργατικά νομοσχέδια απελευθέρωσης των απολύσεων). Ο αντιρατσιστικός νόμος ενεργοποιείται μάλλον βραδυκίνητα, ενώ στον τομέα της υγείας τα τρανς άτομα δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη για την φυλομετάβαση τους, αλλά συχνά ούτε και για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη εν γένει. Επίσης, πολλά τρανς άτομα αδυνατούν να αλλάξουν τα νομικά τους έγγραφα λόγω κόστους, με αποτέλεσμα να μπαίνουν κωλύματα στην ταυτοποίηση τους σε νοσοκομεία, αλλά και σε δημόσιες υπηρεσίες, τράπεζες, ακόμα και όταν πρόκειται να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Ως αποτέλεσμα, τα τρανς άτομα εξωθούνται στο περιθώριο και αναγκάζονται να απέχουν από ζωτικούς τομείς της κοινωνικής ζωης, όπως λόγου χάρη η εκπαίδευση, ιδιαίτερα σε περίπτωση που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αλλάξουν τα νομικά έγγραφα τους. Συχνά μάλιστα αναγκάζονται να υποβάλλουν τον εαυτό τους στην επίπονη ψυχικά διαδικασία να χρησιμοποιούν το όνομα και το φύλο που τους έχει αποδοθεί, ώστε να αποκτήσουν ασφαλέστερη πρόσβαση στην υγεία, την παιδεία και την εργασία. Τέλος, ανησυχητικές είναι και οι συνθήκες διαβίωσης των τρανς προσφύγων σε camps ανά την Ελλάδα. Πέρα από την απάνθρωπη μεταχείριση τους στους χώρους αυτούς, τα τρανς υποκείμενα αναγκάζονται να διαμένουν στις ίδιες σκηνές/καταλύματα με τρανσφοβικά άτομα που τα βασάνιζαν ακόμα και πριν τα εξωθήσουν στον δρόμο της προσφυγιάς.
Σε μια συγκυρία:
– όπου η ακροδεξιά σημειώνει σημαντική άνοδο σε Ελλάδα και Ευρώπη
– όπου τα τρανς αδέρφια μας στην Παλαιστίνη υποφέρουν από τις δολοφονικές πολιτικές και πρακτικές του κράτους του Ισραήλ, το οποίο αν και αυτοπαρουσιάζεται ως γκέι παράδεισος διαφημίζοντας εντατικά στο εξωτερικό την υποτιθέμενη ευαισθησία του στα λοατκια θέματα, στην πραγματικότητα βομβαρδίζει και δολοφονεί αδιακρίτως όλο τον πληθυσμό της Γάζας, μεταξύ αυτών λοατκια υποκείμενα παλαιστινιακής και όχι μόνο καταγωγής,
εμείς βγαίνουμε και φέτος μπροστά, φωνάζοντας για τα αδικοχαμένα τρανς αδέρφια μας, και διεκδικώντας παράλληλα συνθήκες απαραίτητες για μια ισότιμη ζωή.
Απαιτούμε:
– Αναγνώριση του αυτοπροσδιορισμού κάθε ατόμου ως προς το φύλο, με μια απλή δήλωση στο ληξιαρχείο χωρίς δικαστικές ή άλλες προϋποθέσεις.
– Αναγνώριση μη δυαδικών ταυτοτήτων & συμπερίληψη κάθε έμφυλης ταυτότητας στο νομικό πλαίσιο (με απώτερο σκοπό την απεμφυλοποίησή του).
– Νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου τρανς προσφυγ(ισσ)ών και μεταναστ(ρι)ών.
– Αναγνώριση της ταυτότητας φύλου των τρανς κρατουμένων και μεταγωγή στις φυλακές που αντιστοιχούν στην ταυτότητα φύλου τους, χωρίς να βρίσκονται σε απομόνωση από τα άλλα κρατούμενα.
– Ένταξη των υπηρεσιών φυλομετάβασης στο ΕΣΥ.
– Απεμφυλοποίηση των υπηρεσιών υγείας (όπως τεστ παπ, μαστογραφίες κ.α.), ώστε να είναι προσβάσιμες σε όλα τα άτομα και εκπαίδευση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού σχετικά με την τρανς κατάσταση.
– Πλήρης αποποινικοποίηση και αναθεώρηση του νόμου για τη σεξεργασία. Να ισχύουν οι ίδιες διατάξεις, όπως και για τις υπόλοιπες μορφές εργασίες.
– Κρατική μέριμνα για διορισμό στο δημόσιο και ευελιξία καθεστώτος ΟΑΕΔ.
– Εφαρμογή του αντιρατσιστικού νόμου αναφορικά με την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου.
– Διεύρυνση του γάμου ασχέτως σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου και αποεμφυλοποίηση της γονεϊκότητας. – – Κανένα άτομο να μην στερηθεί τον σύντροφο ή τα παιδιά του λόγω ταυτότητας φύλου.
– Χρήση ουδέτερης ως προς το φύλο γλώσσας στα κρατικά έγγραφα, ώστε να μην απαιτείται η δήλωση ταυτότητας φύλου παντού και πάντα, όπως συμβαίνει σήμερα.
– Σεβασμός του αυτοπροσδιορισμού των τρανς ανθρώπων και των αντωνυμιών που χρησιμοποιούν σε κάθε πτυχή της ζωής (σχολείο, σχολή, γειτονιά, κινηματικές συνελεύσεις, εργασία, αστικό κράτος), ανεξαρτήτως έκφρασης φύλου.
– Δομές φιλοξενίας προσφύγων με ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης. Μέριμνα για την ασφαλή διαμονή των τρανς προσφύγων, ενάντια σε κάθε μορφής τρανσφοβική μεταχείριση.
Καλούμε σε πορεία τη Δευτέρα 20 Νοέμβρη – Διεθνή Ημέρα Μνήμης Τρανς Θυμάτων,
στις 6.30μμ, στο Άγαλμα Βενιζέλου
με συνθήματα, κεριά, σημαίες κάθε είδους, πανό και όποιο μη τρανσφοβικό μέσο και τρόπο εκφράζει την καθεμιά, τον καθένα και το καθένα, χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις.
Ανοιχτός Συντονισμός Θεσσαλονίκης για τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης Τρανς Θυμάτων
Αντιφασιστικός/Αντιπατριαρχικός Σεπτέμβρης στη Θεσσαλονίκη
*1. Επιλέγουμε συνειδητά να την αποκαλούμε έτσι, καθώς η ίδια αυτοπροσδιοριζόταν συνήθως με τον συγκεκριμένο τρόπο
