Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου
Σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους ο αιγιαλός και η παραλία, είναι αγαθά
κοινόχρηστα με κύριο προορισμό τους την ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του κοινού
προς αυτά, καθώς και η επικοινωνία της ξηράς με τη θάλασσα. Η προστασία τους
αποτελεί ευθύνη του Κράτους το οποίο οφείλει να εξασφαλίζει ένα ολοκληρωμένο και
αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης εποπτείας και ελέγχου των κοινόχρηστων αυτών
αγαθών.
Ξεκινώντας από την αφετηρία αυτή, οι διάφορες κυβερνήσεις -άλλες λιγότερο και άλλες
περισσότερο- έχουν εργαστεί εντατικά ώστε η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του
κοινού στον αιγιαλό να αρθεί για ένα πολύ μεγάλο μέρος του. Με διάφορες ερμηνείες και
αλχημείες έχουν νομοθετήσει να είναι δυνατή η παραχώρηση της χρήσης της μισής έκτασης του αιγιαλού –των περιοχών όπου μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους
τους πολίτες για να κάνουν το μπάνιο τους- σε ιδιώτες προς εκμετάλλευση (βασικά
ομπρεολοξαπλώστρες και δευτερευόντως τραπεζοκαθίσματα κ.α.). Έτσι, εξ ορισμού, έχει
περιοριστεί το δικαίωμα στη κοινοχρησία του 50% των παραλιών (και κυρίως από τους
ασθενέστερους οικονομικά αλλά και από αυτούς που απλά δεν ασπάζονται την
«αισθητική» της ξαπλώστρας και θεωρούν την επαφή τους με τη φύση πολύ
σημαντικότερη από την επαφή τους με ένα μπιτσόμπαρο).
Κατά την άποψή μας αυτή ακριβώς είναι και η νομοθετική πρόβλεψη που θα πρέπει να
αγωνισθούμε για να ανατρέψουμε.
Ζητάμε παραλίες ελεύθερες, κοινόχρηστες και προσβάσιμες απ’ όλους. Ζητάμε το
Συνταγματικό μας δικαίωμα χωρίς καμία έκπτωση. Ζητάμε τις παραλίες μας πίσω.
Θεωρούμε ότι οι πολίτες σε όλη την Ελλάδα οφείλουν να οργανωθούν, να συνεργαστούν
και να διεκδικήσουν ελεύθερες παραλίες. Ακούγεται επαναστατικό αυτό; Αν ναι, ας είναι
αυτή η πρώτη μας μικρή επανάσταση μετά από τόσες απώλειες δημόσιου χώρου,
περιβάλλοντος και δημοσίων αγαθών που περνάνε στα χέρια ιδιωτικών συμφερόντων
προς εκμετάλλευση και κέρδη εις βάρος του κοινωνικού συνόλου και του περιβάλλοντος.
Μέχρι όμως να ωριμάσουν οι συνθήκες και να τεθεί ως αδιαμφισβήτητο κοινωνικό αίτημα
το να επανέλθουν οι παραλίες στην πρότερη κατάσταση, πραγματικά ελεύθερες,
κοινόχρηστες και δημόσιες, μπορούμε να συσπειρωθούμε, σε πανελλήνιο επίπεδο, να
αγωνιστούμε και να υποχρεώσουμε τις αρμόδιες αρχές να κάνουν αυτό που
αυταπόδεικτα δεν κάνουν: να εφαρμόσουν όσα προβλέπει η κουτσή νομοθεσία. Να τους
υποδείξουμε αυτά που κάνουν πως δεν βλέπουν και δεν ακούν, να τους επισημάνουμε
τις αρμοδιότητές τους, τις οποίες συστηματικά αρνούνται ότι τις έχουν. Κι αν παρόλα
αυτά δεν υπάρξει αποτέλεσμα δηλ. αν εξακολουθήσουν να μη βλέπουν, να μην ακούν
και να μην εφαρμόζουν όσα οφείλουν, να τους θέσουμε ενώπιον των ευθυνών τους
στρεφόμενοι μαζικά και σε πανελλήνιο επίπεδο εναντίον τους.
Παραθέτουμε ένα μικρό σχετικό απόσπασμα από έναν οδηγό, για τους πολίτες, τον
οποίο είχε εκδώσει ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών το μακρινό 2007, με τίτλο
“Προστασία του Περιβάλλοντος, Άρθρο 24 του Συντάγματος: Αιγιαλοί και Παραλίες
ανήκουν στους Πολίτες”:
«Ο άνθρωπος γεννήθηκε ελεύθερος. Για να παραμείνει πράγματι ελεύθερος, οφείλει να
συνειδητοποιήσει ότι αποτελεί μέλος μιας κοινωνίας, με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Ότι
είναι ένας συνειδητός πολίτης και όχι ιδιώτης. Άλλως μετατρέπεται σε ανελεύθερο, που
έχει την ψευδαίσθηση του ελεύθερου. Κι αυτό είναι το χειρότερο. Το πόσο ελεύθερος είναι
κάποιος, αποδεικνύεται από το πόσο συνειδητοποιημένος είναι, από το πόσο γνωρίζει τα
δικαιώματά του, από το πόσο έχει μάθει να αγωνίζεται γι αυτά, από το πόσο συνεπής στις
υποχρεώσεις του είναι.
Το βασικότερο ανθρώπινο δικαίωμα είναι το δικαίωμα στη ζωή, δηλαδή το δικαίωμα να
ζεις σ’ ένα υγιές περιβάλλον. Είναι όμως γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η απληστία του
κέρδους έχει οδηγήσει σε συνεχή βιασμό του περιβάλλοντος, σε άγρια εκμετάλλευση του
φυσικού πλούτου, κατά τρόπο προκαλούντα οργή, θλίψη και αγανάκτηση. Οι
παραβιάσεις του Συντάγματος και των νόμων και μάλιστα σε όχι λίγες περιπτώσεις, απ’
αυτούς που είναι εντεταλμένοι να τον προστατεύσουν, έχει οδηγήσει στην αποθράσυνση
και στην γελοιοποίηση θεσμών και κράτους δικαίου.
Στο πλαίσιο αυτό αποτελεί υποχρέωση του καθενός να υπερασπίσει τα
προσβαλλόμενα δικαιώματά του που σχετίζονται με την παράλειψη μέτρων προστασίας
των ακτών και την κατάργηση του κοινόχρηστου χαρακτήρα τους. Αρωγός των πολιτών
στις νόμιμες και δίκαιες διεκδικήσεις τους είναι οι ΟΤΑ, που έχουν άμεση αντίληψη της
κατάστασης, που βιώνουν καθημερινά οι πολίτες.»
Στην Πάρο και στη Νάξο ξεκίνησαν. Χωρίς την αρωγή του Δήμου. Οι Παριανοί και οι
Ναξιώτες δείχνουν το δρόμο. Τους ευχαριστούμε!
Η σειρά μας τώρα…
Οι φωτογραφίες είναι από τις σελίδες των κινημάτων:
«Κίνηση Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες | Save Paros Beaches» και
«ΚΙΝΗΜΑ《ΣΩΣΤΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ》Save the Beaches of Naxos NOW!»
09/08/2023
Το Διοικητικό Συμβούλιο
