Του Θάνου Λεύκου
Παρά την εμφάνιση σε παγκόσμιο επίπεδο κινημάτων και κινήσεων για τη διεκδίκηση της ισότητας των φύλων και της αντίστασης απέναντι στην τρομοκρατία της έμφυλης βίας, των βιασμών και της πατριαρχίας γενικότερα, είναι ενδεικτικό ότι τα περιστατικά γυναικοκτονιών, βιασμών και κακοποιητικών συμπεριφορών δεν μειώθηκαν, ούτε φαίνεται να άλλαξε η γενικότερη νοοτροπία των έμφυλων στερεοτύπων. Σε έκθεση/έρευνα που κοινοποιήθηκε από τον ΟΗΕ η συντριπτική πλειοψηφία ανδρών και γυναικών παραμένουν φορείς στερεοτύπων και προκαταλήψεων έμφυλων διακρίσεων.
Η συνεχής εξέλιξη της τεχνολογίας, η μετεξέλιξη της επικοινωνίας και η ευκαιρία για διασύνδεση ατόμων που ένιωθαν αποκλεισμένα, έχουν ενισχύσει την κοινότητα του Manosphere. Μία κοινότητα η οποία παρά τους διαχωρισμούς σε τέσσερις υποκατηγορίες έχει ως κοινά χαρακτηριστικά το μισογυνισμό, τη γενικότερη υποτίμηση της γυναίκας και την εξύψωση της βίας εναντίον της. Σε παγκόσμιο επίπεδο έχει ερευνηθεί και έχει αποδειχθεί η άρρηκτη σχέση μεταξύ φορέων σεξιστικών νοοτροπιών, συμπεριφορών με τον πολιτικό χώρο της ακροδεξιάς και της Alt-right . Η manosphere κοινότητα εξάλλου αποτελεί δεξαμενή προσέλκυσης και στρατολόγησης από τους νεοναζί, τους εθνικιστές και τους ακτιβιστές της δεξιάς-ακροδεξιάς.
Περιορίζοντας την παρατήρηση στο επίπεδο της ελληνικής γεωγραφίας, τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί ένα ιδιότυπο μοτίβο αναπαραγωγής ακραίου σεξισμού και πατριαρχικών προκαταλήψεων μέσω του αστεϊσμού στις διαδικτυακές κοινότητες. Πίσω από το μανδύα των χιουμοριστικών και σατυρικών αναρτήσεων, μεταξύ σοβαρού και αστείου, αναπαράγονται χυδαίες φρασεολογίες και επικίνδυνες νοοτροπίες. Φυσικά το αν ανήκουν στη σφαίρα της υποτιθέμενης ελευθερίας του χιούμορ και της σάτιρας αποδεικνύεται με το που έρθει η οποιαδήποτε κριτική για να ακολουθήσει η άμεση ανάληψη πολεμικής στάσης και ο οχετός από συντηρητικές, μισογύνικες και ακροδεξιές λεκτικές επιθέσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν ομάδες στα κοινωνικά δίκτυα που αριθμούν εκατοντάδες χιλιάδες μέλη, όπου αναρτώνται ανάμεσα και σε άλλες δημοσιεύσεις που δεν έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά, “χιουμοριστικές” εικόνες, memes, ιστορίες κλπ. σεξιστικού χαρακτήρα, incel περιεχομένου κ.α. Αυτό υποδεικνύει μία λανθάνουσα νοοτροπία που αναπτύχθηκε αργά και σταδιακά, πέρα από αυτούς που φανερά και χωρίς κανένα ενδοιασμό κηρύττουν το μισογυνισμό και τις κακοποιητικές συμπεριφορές έμφυλου χαρακτήρα. Σε μία εποχή που χαρακτηρίζεται από την υποχώρηση της πολιτικής ιδεολογίας και της ταξικής συνείδησης, οι γραμμές μεταξύ υπερσυντηριτικών ρατσιστικών, εθνικιστικών και πατριαρχικών απόψεων και νοοτροπιών είναι σχεδόν ανύπαρκτες.
Το εθνικό κράτος στη χώρα ταυτίστηκε από τη στιγμή της δημιουργίας του με την ορθοδοξία, χαρακτηριστικό που έχει διατηρηθεί αναλλοίωτο στο πέρασμα των χρόνων. Στην πλειοψηφία του ο εθνικιστικός – ακροδεξιός χώρος στη χώρα φέρει το πρόταγμα της θρησκείας και μάλιστα με την πιο συντηρητική της εκδοχή. Νεοναζί εξαιτίας της αναφοράς και της επιθυμίας για σύνδεση με την αρχαία Ελλάδα, συχνά στην πραγματικότητα πιστεύουν στο δωδεκαθεϊσμό κ.α., αλλά για να αντλήσουν υποστηρικτές χρησιμοποιούν τη χριστιανική ορθόδοξη θρησκεία, όπου τοποθετείται και η μεγάλη δεξαμενή ψηφοφόρων – υποστηρικτών. Είναι επομένως εμφανής η άμεση σύνδεση θρησκείας και εθνικισμού στη χώρα και το πώς όταν γιγαντώνεται το ένα αναλόγως ακολουθεί την ίδια πορεία και το άλλο.
Το τελευταίο διάστημα γίναμε παρατηρητές μίας κατάστασης που υπήρχε αλλά δεν ήταν τόσο εμφανής. Η υπερσυντηρητική φρασεολογία αγκαλιάστηκε και αφομοιώθηκε από μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Διαφορετικές φαινομενικά δεξαμενές που ανατροφοδοτούν η μία την άλλη. Μισογυνισμός, εθνικισμός και θρησκοληψία χαρακτηρίζουν ένα τμήμα της κοινωνίας που καθορίζει τη ζωή του με αυτά τα προτάγματα, επαναφέροντας μαύρες εποχές της ιστορίας της χώρας.
