ΦΩΤΟ Etienne Husson
Της Σταυρούλας Χατζή
Έπειτα από μαζικούς ξεσηκωμούς με χιλιάδες διαδηλωτές να έχουν ξεχυθεί στους δρόμους του Παρισιού και σε άλλα αστικά κέντρα της Γαλλίας, έπειτα από ηχηρές αντιδράσεις δημοσιογραφικών επαγγελματικών ενώσεων και συνδικάτων, έπειτα από θυελλώδεις συνεδριάσεις της γαλλικής εθνοσυνέλευσης και άσκηση δριμύτατης κριτικής από κόμματα της αντιπολίτευσης, το νομοσχέδιο για την «καθολική ασφάλεια», το οποίο θέτει περιοριστικούς φραγμούς στην μετάδοση και δημοσιοποίηση υλικού που απεικονίζει «δυνάμεις της τάξεων» υπερψηφίστηκε την Παρασκευή το βράδυ με 146 έναντι 24 ψήφους.
Σύσσωμη ήταν η χθεσινή απάντηση της γαλλικής κοινωνίας, με χιλιάδες πολίτες να διαδηλώνουν σε όλη την χώρα. Στο Παρίσι, με σημείο συγκέντρωσης το Τροκαντερό, δυτικά της πόλης, ακτιβιστές υπέρ των δικαιωμάτων, συνδικαλιστές, δημοσιογράφοι, μέλη του κινήματος των κίτρινων γιλέκων και ξεχύθηκαν στους δρόμους φωνάζοντας συνθήματα όπως «Όλοι θέλουν να φωτογραφήσουν την αστυνομία!» και “θα κατεβάσουμε τα τηλέφωνά μας, όταν οι αστυνομικοί κατεβάσουν τα όπλα”.
«Πρόκειται για μια κυβέρνηση φαινομενικά αφελή αλλά την ίδια στιγμή δρα άκρως συστηματικά με την έννοια πως ξέρουν πολύ καλά τι κάνουν, τι είδους στρατηγική εφαρμόζουν, για ποιόν δουλεύουν και ποιόν υπερασπίζονται, και αυτοί δεν είναι προφανώς οι γάλλοι πολίτες. Ωστόσο στο σχέδιο τους δεν έχουν συνυπολογίσει επαρκώς την αντίδραση της κοινωνίας. Όλα τα αντανακλαστικά που προκαλεί μια τέτοια διάταξη, η ευρύτερη δυσαρέσκεια, το μίσος, ο ξεσηκωμός είναι άμεσα και βαρύνουσας σημασίας, κάτι που αποτυπώνεται ολοφάνερα στην σημερινή διαδήλωση» αναφέρει ένας εκ των διαδηλωτών. «Για παράδειγμα τα περιοριστικά μέτρα που επιβάλλονται τώρα από το κράτος, τυπικά πρέπει να εφαρμόζονται, εφόσον έχουμε σημαντικές κυρώσεις, ωστόσο είναι πασιφανές από την αντίδραση του κόσμου πως το αυταρχικό σύστημα δεν δουλεύει πια. Δρούμε συλλογικά, πρέπει να δράσουμε, να κάνουμε σαφές στις κυβερνήσεις που χρησιμοποιούν εργαλειακά την πανδημία, πως δεν μπορούν να καταστείλουν την λαϊκή αντίδραση» συμπληρώνει.
Η κρατική αυθαιρεσία είναι στο εξής και νομοθετημένη, καθώς τα κρατικά όργανα εξουσιοδοτούνται να υπαγορεύουν σε δημοσιογράφους πως να κάνουν την δουλειά τους (ο υπουργός εσωτερικών Ζεράλ Νταρμανέν δεν δίστασε να δηλώσει πως οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να προσεγγίζουν τις αρχές πριν από τις διαδηλώσεις και να ενημερώνουν για την παρουσία τους, ώστε να μην διατρέχουν κίνδυνο να συλληφθούν), ενώ επίσης, βρίσκοντας πάτημα στον εν λόγω νόμο, θα έχουν το ελεύθερο να φιμώνουν πολίτες που θα βιντεοσκοπούν περιστατικά αστυνομικής βίας με σκοπό να τα καταγγείλουν. Όχι πως οι παραπάνω ενέργειες δεν συνηθίζονταν ήδη από τα όργανα καταστολής, πλέον όμως θα συναινεί και επισήμως η νομοθεσία.
«Βρισκόμαστε σε μια περίοδο που η αστυνομική βία απέναντι στους πολίτες γίνεται όλο και πιο μεθοδική ενώ στο αντίποδα η δυσπιστία της κοινωνίας προς τους θεσμούς, τις κυβερνήσεις και τις «δυνάμεις της τάξεως» αυξάνεται κατακόρυφα. Το νέο νομοσχέδιο θα συνδράμει ολοσχερώς στην αύξηση των ανισοτήτων, ο κόσμος θα διαδηλώνει πλέον διστακτικά και με φόβο, όχι με το τρόπο που συνήθιζε, καθώς ο νόμος θέτει περιορισμούς»
Με την νέα διάταξη καταστρατηγείται το θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασής και του Τύπου, καθώς η καταγραφή και διάδοση της πληροφορίας εφεξής θα φιλτράρεται προκειμένου να μην «βλάπτει την σωματική και ψυχική ακεραιότητα του αστυνομικού εν ώρα υπηρεσίας». Στην παραπάνω φράση αποτυπώνεται καθαρά πως η επικινδυνότητα της συγκεκριμένης διάταξης έγκειται στην ασάφεια της. Κατά αυτό τον τρόπο, ο νόμος δίνει ένα ισχυρό άλλοθι στις δυνάμεις καταστολής να δρουν ακόμη πιο αυθαίρετα και πιο αυταρχικά με πρόσχημα την προστασία τους θεσμοθετώντας ακόμη πιο σθεναρά την αστυνομική βία.
«Τα συνδικαλιστικά σώματα της αστυνομίας είναι πάρα πολύ ευνοημένα τώρα και ασκούν τεράστιες πιέσεις στην κυβέρνηση. Σε μια δημοκρατία υποτίθεται πως τα υπουργεία πρέπει να διατάζουν, να δίνουν οδηγίες, να ρυθμίζουν την δράση της αστυνομίας και όχι το αντίθετο. Ο αρχηγός της αστυνομίας δρα πολλές φορές αυτοβούλως με την κυβέρνηση να νομιμοποιεί σιωπηρά ή ακόμη και να προωθεί «πρωτοβουλίες» του και αυτό είναι κατεξοχήν προβληματικό σε μια υποτιθέμενη δημοκρατία. Και ας μην ξεχνάμε πάντα την ρητορική της άκρας δεξιάς που ασπάζεται ένα τεράστιο κομμάτι των σωμάτων της αστυνομίας.»
Η νέα διάταξη καταπνίγει τις λαϊκές διαμαρτυρίες, αποδυναμώνει πλήρως και λογοκρίνει τον έλεγχο αστυνομίας, κυβερνήσεων και κράτους από τον Τύπο και τους πολίτες. Κι αυτή είναι η πεμπτουσία του νέου νόμου: να αποτρέπει την καταγραφή και αποτύπωση του όποιου αποδεικτικού στοιχείου της αστυνοmικής βίας.
Ήδη η γαλλική κοινωνία, όπως άλλωστε αναγράφεται και στα πλακάτ των διαδηλωτών, κάνει λόγο για μια «νέα επερχόμενη δικτατορία» να ξεπηδά από ένα οργουελικό σενάριο υπό το φάσμα της καθολικής ασφάλειας.