Έγινε η αρρώστια συνήθειά μας
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΤΟΥ ΚΟΡΟΝΟΪΟΥ – ΜΕΡΟΣ 3Β:
Κρούσματα αναλογικά με τον πληθυσμό κατά χώρες
Του Γιάννη Γκλαρνέτατζη
Το δεύτερο τμήμα του τρίτου μέρους της ανασκόπησης περιλαμβάνει πια ολόκληρο τον Σεπτέμβρη. Η διαφορά από το προηγούμενο άρθρο είναι πως διαιρούμε τα συνολικά κρούσματα με τον πληθυσμό κάθε χώρας και εξαρτημένου εδάφους. Πάλι θα κοιτάξουμε τις εκάστοτε πρώτες είκοσι χώρες, μόνο που εδώ θα κάνουμε κάποιες εξαιρέσεις. Δηλαδή επειδή μιλάμε για αναλογία κρουσμάτων δεν ασχολούμαστε με τις πολύ μικρές χώρες ή εξαρτημένα εδάφη που έχουν πληθυσμό κάτω από εκατό χιλιάδες κατοίκους, γιατί προφανώς κάθε κρούσμα σε τόσο μικρό πληθυσμό έχει πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα. Βέβαια, όπως θα δούμε και πάλι εκπροσωπούνται περισσότερο χώρες με σχετικά μικρότερους πληθυσμούς, αλλά αν ανεβάζαμε πολύ το όριο (πάνω από το εκατομμύριο, για παράδειγμα) θα αφήναμε εκτός εξέτασης αρκετές χώρες, ιδίως ευρωπαϊκές.
Βασικά στοιχεία είναι: η απουσία της Ινδίας αντίθετα με την έντονη παρουσία των ΗΠΑ και της Βραζιλίας αλλά κι πολλών άλλων αμερικανικών χωρών∙ οι πανταχού παρούσες μοναρχίες του Περσικού κόλπου κι η άνοδος του Ισραήλ∙ η επανεμφάνιση ευρωπαϊκών χωρών όπως η Ισπανία κι η Γαλλία, αλλά κι η παρουσία πολλών γαλλικών υπερπόντιων εδαφών αλλά και διάσημων τουριστικών προορισμών.
Όπως και στα προηγούμενα άρθρα τα στοιχεία προέρχονται από τον ιστότοπο worldometers, ενώ στους πίνακες και τα διαγράμματα που ακολουθούν οι αριθμοί αφορούν τη 15η και την τελευταία ημέρα κάθε μήνα, 30η ή 31η (Μ15 = 15 Μαΐου, Μ31 = 31 Μαΐου, Ιν15 = 15 Ιουνίου, Ιν30 = 30 Ιουνίου, Ιλ15 = 15 Ιουλίου, Ιλ31 = 31 Ιουλίου, Α15 = 15 Αυγούστου, Α31 = 31 Αυγούστου, Σ15 = 15 Σεπτεμβρίου και Σ30 = 30 Σεπτεμβρίου), ενώ οι σχετικές μεταβολές το πρώτο ή δεύτερο μισό του κάθε μήνα αντίστοιχα (2ο Μ = 16-31 Μαΐου, 1ο Ιν = 1-15 Ιουνίου, 2ο Ιν = 16-30 Ιουνίου, 1ο Ιλ = 1-15 Ιουλίου, 2ο Ιλ = 16-31 Ιουλίου, 1ο Α = 1-15 Αυγούστου, 2ο Α = 16-31 Αυγούστου, 1ο Σ = 1-15 Σεπτεμβρίου και 2ο Σ = 16-30 Σεπτεμβρίου).
Α. Κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού
Και πάλι χωρίζουμε τον βασικό πίνακα σε τμήματα.
Πίνακας 1α: Οι πρώτες είκοσι χώρες σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (15.5-30.6)
Πίνακας 1β: Οι πρώτες είκοσι χώρες σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (15.7-15.8)
Πίνακας 1γ: Οι πρώτες είκοσι χώρες σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (31.8-30.9)
Κατ’ αρχάς αναμενόμενη είναι η αύξηση των τιμών τόσο για την πρώτη όσο και για την εικοστή χώρα. Έτσι στις 15.5 η πρώτη χώρα έχει περίπου 10.200 κι εικοστή 2.600, αλλά στις 30.9 οι αντίστοιχες τιμές είναι 44.800 και 13.800. Κατόπιν, βλέπουμε ότι οι χώρες που εμφανίζονται στον πίνακα 1 είναι 39, ενώ στον αντίστοιχο πίνακα με τον συνολικό αριθμό κρουσμάτων ήταν 26. Οι περισσότερες απ’ αυτές τις χώρες είναι ευρωπαϊκές, συγκεκριμένα δεκαπέντε. Τρεις μόνο απ’ αυτές είναι από την παλιά Ανατολική Ευρώπη (Αρμενία, Λευκορωσία και Μαυροβούνιο), ενώ οι υπόλοιπες βρίσκονται στη Δυτική Ευρώπη (Βέλγιο, Αγγλονορμανδικές Νήσοι [ή Νησιά της Μάγχης, βρετανικά νησιά που όμως υπάγονται απευθείας στο στέμμα και καταγράφονται χωριστά από το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο], Γαλλία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία και Ηνωμένο Βασίλειο). Δώδεκα είναι από την Αμερική ενώ τώρα εμφανίζονται και νησιά της Καραϊβικής (Αργεντινή, Αρούμπα [νησί κοντά στη Βενεζουέλα, που ανήκει στην Ολλανδία], Βολιβία, Βραζιλία, Χιλή, Κολομβία, Κόστα Ρίκα, Γαλλική Γουϊάνα, Γουαδελούπη [γαλλικό υπερπόντιο έδαφος στην Καραϊβική], Παναμάς, Περού και ΗΠΑ). Ασιατικές είναι εννέα χώρες με δύο μόνο να μην βρίσκονται στο δυτικό τμήμα της ηπείρου (Μαλδίβες και Σιγκαπούρη) ενώ, με εξαίρεση το Ισραήλ, οι έξι υπόλοιπες είναι όλα τα εμιράτα, σουλτανάτα και βασίλεια της Αραβικής χερσονήσου (Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα [UAE]). Τέλος έχουμε και τρεις χώρες της Αφρικής (Τζιμπουτί, Μαγιότ [νησί ανάμεσα στη Μαδαγασκάρη και τις Κομόρες που κι αυτό ανήκει κι αυτό στη Γαλλία] και Νότια Αφρική). Παρατηρούμε ότι τέσσερις περιοχές που αποτελούν υπερπόντια γαλλικά εδάφη (όπως έχουμε ξαναπεί παλιά τα λέγαν αποικίες) βρίσκονται στον πίνακα, εκτός από την ίδια τη μητροπολιτική Γαλλία. Επιπλέον, πρέπει να δούμε και τις σημαντικές απουσίες, δηλαδή χώρες που βρίσκονταν όλη αυτή την περίοδο στην πρώτη εικοσάδα των συνολικών κρουσμάτων αλλά λόγω του μεγάλου πληθυσμού τους δεν βρίσκονται καθόλου σ’ αυτόν τον πίνακα. Πρόκειται για την Ινδία, το Ιράν, το Μεξικό, το Πακιστάν, τη Ρωσία και την Τουρκία.
Από τις είκοσι χώρες που είχαν τον μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο κατοίκους στις 30.9 και τις οποίες θα εξετάσουμε πιο διεξοδικά οι έντεκα ήταν αμερικανικές (Αργεντινή, Αρούμπα, Βραζιλία, Χιλή, Κολομβία, Κόστα Ρίκα, Γαλλική Γουϊάνα, Γουαδελούπη, Παναμάς, Περού κι ΗΠΑ), έξι ασιατικές (Μπαχρέιν, Ισραήλ, Κουβέιτ, Μαλδίβες, Ομάν και Κατάρ), ενώ μόλις τρεις ευρωπαϊκές –από τις δεκαπέντε που είδαμε παραπάνω– (Αρμενία, Μαυροβούνιο κι Ισπανία). Τέλος οι χώρες που όλο αυτό το διάστημα ήταν πάντα μέσα στην πρώτη εικοσάδα είναι μόνο πέντε: Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Κατάρ, Περού κι ΗΠΑ. Είναι φανερή η τεράστια έκταση των κρουσμάτων στην Αραβική χερσόνησο.
Πηγαίνοντας τώρα στις χώρες του πίνακα που δεν είναι στην πρώτη εικοσάδα στον τέλος Σεπτεμβρίου έχουμε δυο που εμφανίζονται εννέα φορές, δηλαδή δεν ήταν μόνο την τελευταία φορά. Η μία είναι το Λουξεμβούργο που στις 15.5 ήταν δεύτερο, αλλά στη συνέχεια η αύξηση των κρουσμάτων ήταν αργή με αποτέλεσμα να πέφτει σχεδόν συνέχεια στις θέσεις και στις 15.9 να είναι πλέον 19ο κι ακολούθως να βγει εκτός εικοσάδας με 13.539 κρούσματα ανά εκατομμύριο, δυο θέσεις παρακάτω από την εικοστή Γουαδελούπη. Περίπου στην ίδια τιμή καταλήγει κι η Μαγιότ (13.771), που είναι το άλλο μέρος το οποίο εμφανίζεται όλες τις φορές εκτός από την τελευταία στον πίνακα. Αυτή ξεκινάει ένατη, ανεβαίνει στην πέμπτη θέση (31.5 και 15.6) κι εν συνεχεία ακολουθεί καθοδική πορεία ως προς τις θέσεις για να είναι 18η στις 15.9 και μόλις μια θέση κάτω από τη Γουαδελούπη στις 30.9. Η Σιγκαπούρη είναι επτά φορές στην πρώτη εικοσάδα, αρχικά στην έβδομη θέση (15.5-15.6), ενώ στη συνέχεια πέφτει θέσεις για να φτάσει τελευταία φορά στη 18η (15.8) και στα τέλη Σεπτεμβρίου έχει 9.854 κρούσματα στο εκατομμύριο. Δυο ευρωπαϊκές χώρες εμφανίζονται από έξι φορές στον Πίνακα 1 και οι δυο μέχρι τις 31.8. Η Σουηδία ξεκινάει 17η (15-31.5), γίνεται 14η (15-30.6), κατόπιν πέφτει μια θέση κι ύστερα άλλη μία πριν βγει οριστικά από τον Πίνακα, ενώ στις 30.9 έχει τιμή 9.181. Η Λευκορωσία παρουσιάζει μεγαλύτερες διακυμάνσεις (16η, 14η, 11η, 16η, 16η, 20η) και στο τέλος της εξεταζόμενης περιόδου βρίσκεται στα 8.322 κρούσματα ανά εκατομμύριο. Η Ισλανδία, μια από τις πρώτες χώρες που επλήγησαν σοβαρά, είναι στην πρώτη εικοσάδα πέντε φορές, ξεκινώντας από την τέταρτη θέση και κατεβαίνοντας γρήγορα (9η, 13η, 19η και, τέλος, 20η στις 15.7), καθώς αυξάνεται πολύ αργά πια ο αριθμός των κρουσμάτων κι έτσι στις 30.9 έχει φτάσει στα 7.981.
Μια γρήγορη ματιά, τώρα, στις υπόλοιπες χώρες που εμφανίζονται στον Πίνακα 1, αναφέροντας τον αριθμό των φορών που βρέθηκαν, το διάστημα που ήταν, την υψηλότερη θέση που κατέλαβαν και τον αριθμό των κρουσμάτων ανά εκατομμύριο στο τέλος Σεπτεμβρίου. Σαουδική Αραβία: τέσσερις φορές, 30.6-15.8, 17η, 9.575∙ Βέλγιο: τέσσερις φορές, 15.5-30.6, 6η, θέση, 10.094∙ Νότια Αφρική: τρεις φορές, 31.7-31.8, 15η θέση, 11.335∙ Ιρλανδία: τρεις φορές, 15.5-15.6, 5η θέση, 7.302∙ Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (UAE): δυο φορές, 31.5 & 15.7, 19η θέση, 9.495∙ Τζιμπουτί: δυο φορές, 31.5-15.6, 19η θέση, 5.462 (να σημειώσουμε ότι αυτή η μικρή χώρα στο Κέρας της Αφρικής είναι πρώην γαλλική αποικία και, κυρίως, εκεί βρίσκεται η μεγαλύτερη γαλλική στρατιωτική βάση εκτός γαλλικής επικράτειας)∙ Ηνωμένο Βασίλειο: δυο φορές, 15.5-31.5, 13η θέση, 6.668∙ Ιταλία: δυο φορές, 15.5-31.5, 11η θέση, 5.210∙ Ελβετία: δυο φορές, 15.5-31.5, 12η θέση, 6.145∙ Βολιβία: μια φορά, 31.8, 19η θέση, 11.496∙ Νησιά της Μάγχης (ή Αγγλονορμανδικές Νήσοι, δηλαδή το Τζέρσεϊ και το Γκέρνσεϊ), μια φορά, 15.5, 14η θέση, 3.816∙ Πορτογαλία: μια φορά, 15.5, 18η θέση, 7.414∙ Γαλλία: μια φορά, 15.5, 19η θέση, 8.629.
Παρακάτω θα δούμε εκτενέστερα τις χώρες που βρίσκονται στις είκοσι πρώτες θέσεις στο τέλος του Σεπτεμβρίου.
Πίνακας 2: Οι χώρες στις θέσεις 1-5 σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (30.9)
Διάγραμμα 1: Οι χώρες στις θέσεις 1-5 σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (30.9)
Βλέπουμε τρεις χώρες της Μέσης Ανατολής και δυο μικρές της Λατινικής Αμερικής. Το Κατάρ παραμένει πρώτο, και με κάποια διαφορά, όλη τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου. Ξεκινώντας από περίπου 10.000 κρούσματα στο εκατομμύριο φτάνει σχεδόν τα 45.000 (ή 4,5%), αν και παρουσιάζει σαφή κάμψη του ρυθμού ανόδου από τα μέσα του καλοκαιριού. Ακολουθεί το Μπαχρέιν με μια καμπύλη που αποτελείται από τρία ευθύγραμμα τμήματα με το τελευταίο να παρουσιάζει πιο έντονη κλίση. Στις 15.5 το εμιράτο είναι στη δέκατη θέση αλλά μετά ανεβαίνει αμέσως στη δεύτερη όπου και παραμένει με πάνω από 41.000 κρούσματα/εκατομμύριο, εκτός από το διάστημα 15.7-31.8 που είναι τρίτο. Οι δυο πρώτες χώρες του Περσικού κόλπου είναι κι οι μόνες όπου τα κρούσματα ξεπερνούν το 4% του πληθυσμού. Η Αρούμπα είναι, όπως προαναφέραμε, ένα νησί της Καραϊβικής που αν είχε λίγο μικρότερο πληθυσμό δεν θα τη μετρούσαμε. Αρχικά έχει πολύ μικρό αριθμό κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό αλλά από τον Αύγουστο και μετά ο αριθμός αυτός εκτινάσσεται, οδηγώντας στις 15.8 στη 17η θέση και μετά στην όγδοη, την τέταρτη και, τελικά, την τρίτη θέση με 37.000. Η Γαλλική Γουϊάνα βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Νότιας Αμερικής (ανάμεσα στη Βραζιλία και το Σουρινάμ). Εμφανίζεται στον πίνακα στην 20η θέση στις 15.6, κατόπιν έχει μεγάλη άνοδο κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό της κι είναι τέταρτη την επόμενη ημερομηνία, ενώ φθάνει να γίνει και δεύτερη (15.7-31.8), τρίτη αμέσως μετά και καταλήγει ξανά τέταρτη στο τέλος με 33.000 κρούσματα με μια καμπύλη που είναι παραβολική από τότε που μπαίνει στην πρώτη εικοσάδα (δηλαδή γρήγορη άνοδος αρχικά και αργή προς το τέλος). Το Ισραήλ είναι μια από τις πρώτες χώρες που επλήγησαν από την πανδημία κι αρχικά είχε θεωρηθεί ότι τα πήγε καλά, κάτι που δεν ισχύει πια μάλλον. Η γραμμή του, κάτι μεταξύ τεθλασμένης κι υπερβολής, αποκτά όλο και μεγαλύτερες κλίσεις. Η χώρα βρίσκεται στην 18η θέση στις 31.7 κι ύστερα συνέχεια καταλαμβάνει υψηλότερες θέσεις (15η, 14η, 11η και 5η) ξεπερνώντας τα 26.500 κρούσματα ανά εκατομμύριο.
Πίνακας 3: Οι χώρες στις θέσεις 6-10 σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (30.9)
Διάγραμμα 2: Οι χώρες στις θέσεις 6-10 σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (30.9)
Εδώ κυριαρχεί η Λατινική Αμερική, ενώ οι γραμμές των χωρών μπλέκονται μεταξύ τους και εντέλει τρεις απ’ αυτές καταλήγουν με πολύ μικρή διαφορά μεταξύ τους. Ο έκτος Παναμάς μπαίνει στον Πίνακα 1 στις 15.6 στη 17η θέση κι ακολουθώντας μια ελαφρώς ημιτονοειδή τροχιά ανέβηκε γρήγορα (11ος, δυο φορές έβδομος και τρεις πέμπτος) με σχεδόν 26.000 κρούσματα ανά εκατομμύριο. Στην έβδομη θέση βρίσκεται το Περού, μία από τις μόλις πέντε χώρες που δεν λείπουν ποτέ από τις πρώτες είκοσι, άλλωστε συγκαταλέγεται και μεταξύ των πέντε χωρών με τον μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων, όπως είδαμε στο προηγούμενο άρθρο. Ξεκινά εικοστό, ανεβαίνει μέχρι την έκτη θέση (15.6), κατεβαίνει σταδιακά στη δέκατη θέση κι ύστερα με σκαμπανεβάσματα, που απεικονίζονται και στην κυματοειδή μορφή της καμπύλης του, καταλήγει στις 24.600 κρούσματα. Το Κουβέιτ είναι η μια ακόμη χώρα που βρίσκεται πάντα στον πίνακα 1. Στις 15.5 είναι στη 15η θέση, ανεβαίνει αμέσως μετά στην τέταρτη, όπου διατηρείται για μια ακόμη ημερομηνία, μετά είναι πέμπτο τρεις φορές, κατόπιν έκτο άλλες δύο, έβδομο και τέλος όγδοο ελάχιστα παρακάτω από το Περού κι ακολουθώντας μια σχεδόν ευθύγραμμη πορεία αύξησης. Ξαναγυρνάμε στη Λ. Αμερική με τη Χιλή που λείπει μόνο την πρώτη ημερομηνία από την πρώτη εικοσάδα. Μπαίνει με φόρα στη δέκατη θέση κι αμέσως μετά, πάλι με φόρα, φτάνει στην τρίτη θέση, όπου και διατηρείται και την επόμενη ημερομηνία, γεγονός που απεικονίζεται στην απότομη άνοδο της γραμμής της στην αρχή. Κατόπιν οι τιμές της αυξάνουν με μικρότερη κλίση και γίνεται τέταρτη (15.7-31.8), μετά έβδομη και τέλος ένατη με πάνω από 24.000 κρούσματα στο εκατομμύριο πληθυσμού. Η Βραζιλία, τέλος, τρίτη παγκοσμίως σε συνολικό αριθμό κρουσμάτων, μπαίνει στην πρώτη εικοσάδα στις 30.6 στη 15η θέση, ενώ στη συνέχεια κυμαίνεται ανάμεσα στην ένατη και τη δωδέκατη θέση, με πορεία αρχικά ελαφρώς υπερβολική και κατόπιν ελαφρώς παραβολική. Καταλήγει δέκατη με 22.606 κρούσματα/εκατομμύριο.
Πίνακας 4: Οι χώρες στις θέσεις 11-15 σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (30.9)
Διάγραμμα 3: Οι χώρες στις θέσεις 11-15 σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (30.9)
Χώρες από τρεις ηπείρους βλέπουμε σ’ αυτή την πεντάδα και με τροχιές όχι τόσο μπλεγμένες όσο της προηγούμενης. Οι ΗΠΑ είναι η τελευταία χώρα με σταθερή παρουσία στις πρώτες είκοσι. Ξεκινά όγδοη (τρεις φορές), μετά άλλες δύο ένατη, κατόπιν πάλι όγδοη, έβδομη, ένατη, δέκατη κι ενδέκατη με σχεδόν 22.500. Η κλίση της γραμμής τους που είναι αρκετά απότομη μετά τις 30.6 ελαττώνεται κάπως από τις 15.8. Ξαναγυρνάμε στον Περσικό κόλπο με το Ομάν που λείπει μόνο δυο φορές από τον Πίνακα 1. Η γραμμή αύξησης των κρουσμάτων παρουσιάζει μεγάλη άνοδο από 31.5 έως 31.7, μετά η κλίση μειώνεται απότομα για να αρχίσει να ξανανεβαίνει το τελευταίο δεκαπενθήμερο. Στις 15.6 το σουλτανάτο είναι 15ο αλλά γρήγορα ανεβαίνει μέχρι την έκτη θέση για να ξανακατέβει σταδιακά στη δωδέκατη με 19.000 κρούσματα στο εκατομμύριο. Ελάχιστα κάτω απ’ αυτή την τιμή καταλήγουν οι Μαλδίβες, μικρή νησιωτική χώρα νοτιανατολικά της Ινδίας με τουρισμό όλο τον χρόνο, που βρίσκεται στην πρώτη εικοσάδα μετά τις 15.8. Η καμπύλη τους έχει υπερβολικά χαρακτηριστικά (αυξάνεται πολύ γρήγορα) από τις 31.5, για να εμφανίσει σημεία κάμψης τον τελευταίο μήνα. Το Μαυροβούνιο είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που συναντάμε στην πρώτη εικοσάδα στο τέλος του Σεπτέμβρη. Αυτή είναι κι η μόνη φορά που η μικρή αυτή βαλκανική χώρα βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες είκοσι. Ενώ μέχρι τις 30.6 ο αριθμός κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό του είναι πολύ μικρός στη συνέχεια η πορεία του αποτελείται από ευθύγραμμα τμήματα με ολοένα κι αυξανόμενη κλίση κι έτσι καταλήγει στην τιμή των 17.000. Στην ίδια σχεδόν τιμή καταλήγει κι άλλη μια ευρωπαϊκή χώρα, από τον Καύκασο αυτή. Η πρόσφατα εμπόλεμη, ας μην ξεχνάμε, Αρμενία εμφανίζεται στον Πίνακα 1 από πολύ νωρίς. Δωδέκατη στις 15.5, γίνεται κατόπιν όγδοη, όπου και παραμένει και μετά δεκαπέντε ημέρες, ενώ ακολούθως πέφτει θέσεις μέχρι τη σημερινή με μια καμπύλη που έχει αρχικά μεγάλη κλίση αλλά σαφώς μικρότερη από τη μέση και μετά.
Πίνακας 5: Οι χώρες στις θέσεις 16-20 σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (30.9)
Διάγραμμα 4: Οι χώρες στις θέσεις 16-20 σε αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (30.9)
Και πάλι οι τέσσερις χώρες αυτής της πεντάδας είναι από τη Λατινική Αμερική. Η Αργεντινή συμμετέχει στις πρώτες είκοσι χώρες μόνο τις δύο τελευταίες ημερομηνίες, ξεκινώντας 17η κι ύστερα ανεβαίνοντας μια θέση με περίπου 16.500 κρούσματα. Η καμπύλη της είναι ξεκάθαρα υπερβολή δείχνοντας μια εκθετική αύξηση που συνεχίζεται. Αν παρατηρήσουμε τις πρώτες τιμές της βλέπουμε διαδοχικούς διπλασιασμούς, παρότι είναι πολύ μικρές. Η Ισπανία, μόνη ευρωπαϊκή χώρα αυτής της πεντάδας, ακολουθεί μια αρκετά διαφορετική πορεία. Ξεκινάει με πολύ υψηλές τιμές καθώς είναι τρίτη στις 15.5, ενώ μετά η αύξηση των κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό είναι πολύ μικρή με αποτέλεσμα να πέφτει συνέχεια θέσεις. Μάλιστα στις 15.8 δεν είναι καν μεταξύ των είκοσι πρώτων χωρών. Από τότε όμως η γραμμή παρουσιάζει μια πολύ μεγάλη αύξηση της κλίσης κι έτσι ξαναμπαίνει κι ανεβαίνει στη 16η κι ύστερα πέφτει στη 17η θέση με ελάχιστη διαφορά από την Αργεντινή. Η Κολομβία εμφανίζεται τέσσερις φορές στον Πίνακα 1. Από 19η στις 15.8, γίνεται 15η τις δυο επόμενες ημερομηνίες, για να καταλήξει 18η με περίπου 16.250 κρούσματα/εκατομμύριο. Η καμπύλη της είναι υπερβολή, εκτός από το τέλος που παρουσιάζει μια κάμψη, ενώ κι οι δικές της πρώτες τιμές παρουσιάζουν περίπου διπλασιασμό, όντας πολύ χαμηλές. Κι η καμπύλης της Κόστα Ρίκα είναι υπερβολή με μεγάλες ποσοστιαίες αυξήσεις στην αρχή, αν κι όχι όσο των δυο προηγούμενων λατινοαμερικανικών χωρών αυτής της πεντάδας. Η κεντροαμερικανική αυτή χώρα είναι εικοστή στις 15.9 και καταλαμβάνει μια θέση ψηλότερα στο τέλος με σχεδόν 15.000 κρούσματα. Η Γουαδελούπη, υπερπόντιο γαλλικό έδαφος να θυμίσουμε, μπαίνει στην πρώτη εικοσάδα μόλις στο τέλος Σεπτεμβρίου και μόλις στην τελευταία θέση με τιμή περίπου 14.000. Εδώ έχουμε μηδαμινή άνοδο μέχρι τις 31.8 αλλά στη συνέχεια η κλίση της γραμμής αυξάνεται ραγδαία.
Β. Μεταβολές στα κρούσματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού
Συνεχίζουμε με τις χώρες και τα εδάφη που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό τους.
Πίνακας 6α: Οι πρώτες είκοσι χώρες σε αύξηση αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (μέσα Μαΐου – τέλη Ιουνίου)
Πίνακας 6β: Οι πρώτες είκοσι χώρες σε αύξηση αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (αρχές Ιουλίου – μέσα Αυγούστου)
Πίνακας 6γ: Οι πρώτες είκοσι χώρες σε αύξηση αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού (μέσα Αυγούστου – τέλη Σεπτεμβρίου)
Εδώ βλέπουμε να μειώνεται η διαφορά μεταξύ της πρώτης και της εικοστής καθώς στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαΐου η μεγαλύτερη αύξηση είναι πάνω από 9.500 ενώ στο αντίστοιχο του Σεπτεμβρίου 8.800, αλλά η εικοστή τιμή την πρώτη φορά είναι σχεδόν 1.000 και την τελευταία 2.000. Οι χώρες και τα εδάφη, πλέον, που παρελαύνουν από τον Πίνακα 6 είναι 49! Από την Αμερική έχουμε 17 (Αργεντινή, Αρούμπα, Μπαχάμες, Μπελίζ, Βολιβία, Βραζιλία, Χιλή, Κολομβία, Κόστα Ρίκα, Δομινικανή Δημοκρατία, Γαλλική Γουϊάνα, Γουαδελούπη, Ονδούρα, Παναμάς, Περού, Σουρινάμ κι ΗΠΑ). Οι ασιατικές χώρες είναι 14 (Μπαχρέιν, Ιράκ, Ισραήλ, Καζακστάν, Κουβέιτ, Κιργιστάν, Λίβανος, Μαλδίβες, Ομάν, Παλαιστίνη, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Σιγκαπούρη κι Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) με δέκα απ’ αυτές να ανήκουν στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Από την Ευρώπη έχουμε 12 (Αρμενία, Λευκορωσία, Τσεχία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Μολδαβία, Μαυροβούνιο, Ολλανδία, Βόρεια Μακεδονία, Ρωσία, Ισπανία και Σουηδία). Τέλος υπάρχουν 5 αφρικανικές χώρες (Πράσινο Ακρωτήριο, Τζιμπουτί, Μαγιότ, Σάο Τόμε και Πρίνσιπε και Νότια Αφρική) και 1 από την Ωκεανία (Γαλλική Πολυνησία). Στην εικοσάδα της τελευταίας ημερομηνίας έχουμε οκτώ αμερικανικές, έξι ευρωπαϊκές, τέσσερις ασιατικές, μία αφρικανική και η μία από την Ωκεανία. Τέλος, οι χώρες που είναι πάντα μέσα στην πρώτη εικοσάδα είναι και σ’ αυτήν την περίπτωση πέντε: Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Βραζιλία, Παναμάς και Περού. Όπως παρατηρούμε έχουν μόνο μια διαφορά από τις πέντε που βρίσκονταν πάντα στον Πίνακα 1, δηλαδή τον Παναμά αντί του Κατάρ.
Από τις 29 χώρες που πέρασαν από την πρώτη εικοσάδα αλλά δεν ανήκουν σ’ αυτήν στις 30.9 ξεχωρίζει σίγουρα η περίπτωση των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες βρίσκονταν στον Πίνακα 6 όλες τις άλλες ημερομηνίες πλην της τελευταίας. Για την ακρίβεια, είναι η μόνη περίπτωση καταγραφής σχετικά με κρούσματα που οι ΗΠΑ δεν είναι πάντα στις πρώτες είκοσι, έστω και για μία μόνο φορά. Αρχικά για δυο δεκαπενθήμερα βρίσκονται στη 16η θέση, μετά ανεβαίνουν στην ενδέκατη και κατόπιν για όλο τον Ιούλιο βρίσκονται στην έκτη θέση που είναι κι η υψηλότερη. Στο δεύτερο δεκαπενθήμερο αυτού του μήνα, μάλιστα, έχουν και τη μέγιστη αύξηση κρουσμάτων ανά εκατομμύριο φθάνοντας περίπου τα 3.300. Στη συνέχεια ο ρυθμός αύξησης μειώνεται και πέφτουν σε θέσεις γρήγορα, 9η, 15η και τελικά 20η, ενώ στο δεύτερο μισό του Σεπτεμβρίου η αύξηση των κρουσμάτων ήταν 1.983, οριακά κάτω από την εικοστή χώρα αυτού του δεκαπενθημέρου και λίγο παραπάνω από το προηγούμενο δεκαπενθήμερο για τις ΗΠΑ. Μια φορά λιγότερη από τις ΗΠΑ εμφανίζεται στον Πίνακα 6 η Γαλλική Γουϊάνα που το δεύτερο μισό του Μαΐου είναι 17η, αμέσως μετά τέταρτη ενώ στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου έχει τη μέγιστη τιμή αύξησης αναλογικά με τον πληθυσμό (σχεδόν 9.000). Τότε έχει πια την πρώτη θέση στην οποία παραμένει όλο τον Ιουλίου για να πέσει στην όγδοη το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου και στη 18η το δεύτερο μισό του ίδιου μήνα. Το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου η τιμή αύξησης ήταν 1.220, αρκετά μακριά από την πρώτη εικοσάδα πλέον. Έξι φορές στην πρώτη εικοσάδα βρίσκεται το Κατάρ το οποίο, μάλιστα, στα δυο πρώτα δεκαπενθήμερα της περιόδου που εξετάζουμε είναι στην πρώτη θέση, έχοντας και τις μέγιστες τιμές αύξησης κρουσμάτων ανά εκατομμύριο (πάνω από 9.500 και 9.000, αντίστοιχα). Κατόπιν είναι 2ο, 5ο, 15ο και 19ο ενώ στο τελευταίο δεκαπενθήμερο η αύξηση είναι 1.216 στο εκατομμύριο, ακριβώς κάτω από τη Γαλλική Γουϊάνα. Ίδιες φορές με το εμιράτο του Περσικού βρίσκονται στην πρώτη εικοσάδα και δυο χώρες της Νότιας Αμερικής. Η Χιλή είναι τρίτη τα τρία πρώτα δεκαπενθήμερα, σημειώνοντας τη μέγιστη τιμή της (5.200) το τρίτο απ’ αυτά, ενώ μετά είναι 12η, 19η και 18η, για να φτάσει στο δεύτερο μισό του Σεπτεμβρίου σε αύξηση 1.297 ανά εκατομμύριο. Η Κολομβία εμφανίζεται στον Πίνακα 6 αργότερα και συγκεκριμένα είναι εικοστή το δεύτερο μισό του Ιουνίου για να ανέλθει κατόπιν μια θέση, αλλά να γίνει δέκατη το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου. Η υψηλότερη θέση της είναι η πέμπτη που διατηρεί όλο τον Αύγουστο οπότε σημειώνει και τις μέγιστες τιμές της (πάνω από 3.100 και τις δυο φορές) ενώ το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου είναι πλέον 14η, για να καταλήξει με τελευταία αύξηση 1.976, ελάχιστα κάτω από τις ΗΠΑ.
Τώρα θα δούμε σύντομα τις υπόλοιπες 24 χώρες που πέρασαν από την πρώτη εικοσάδα αλλά δεν είναι σ’ αυτήν στα τέλη Σεπτεμβρίου αναφέροντας το πόσες φορές ήταν σ’ αυτήν την εικοσάδα, τις περιόδους, την ψηλότερη θέση, τη μέγιστη τιμή, καθώς και τον ρυθμό αύξησης ανά εκατομμύριο πληθυσμού την τελευταία περίοδο. Ομάν: πέντε, 2ο Μαΐου – 2ο Ιουλίου, 3η, 4.134, 1.524∙ Μαλδίβες: πέντε, 2ο Μαΐου & 2ο Ιουλίου – 1ο Σεπτεμβρίου, 2η, 3.912, 1.761∙ Αρμενία: πέντε, 2ο Μαΐου – 2ο Ιουλίου, 5η, 2.861, 1.429∙ Νότια Αφρική: τέσσερις, 2ο Ιουνίου – 1ο Αυγούστου, 7η, 3.065, 378 (μικρότερη της αντίστοιχης παγκόσμιας τιμής που είναι 568)∙ Βολιβία: τέσσερις, 2ο Ιουνίου – 1ο Αυγούστου, 14η, 2.083, 594∙ Σαουδική Αραβία: τέσσερις, 2ο Μαΐου – 1ο Ιουλίου, 10η, 1.686, 214 (μόλις)∙ Μαγιότ: τρεις, 2ο Μαΐου – 2ο Ιουνίου, 7η, 2.236, 1.463∙ Δομινικανή Δημοκρατία: τρεις, 1ο Ιουλίου – 1ο Αυγούστου, 16η, 2.022, 677∙ Λουξεμβούργο: δύο, 1ο Ιουλίου – 2ο Ιουλίου, 11η, 2.504, 1.941∙ Σουρινάμ: δύο, 1ο Αυγούστου – 2ο Αυγούστου, 11η, 2.231, 426∙ Τζιμπουτί: δύο, 2ο Μαΐου – 1ο Ιουνίου, 6η, 2.072, 17(!)∙ Σουηδία: 1ο Ιουνίου – 2ο Ιουνίου, 12η, 1.590, 544∙ Λευκορωσία: δύο, 2ο Μαΐου – 1ο Ιουνίου, 9η, 1.569, 432∙ Σιγκαπούρη: δύο, 2ο Μαΐου – 1ο Ιουνίου, 12η, 1.366, 44∙ Βόρεια Μακεδονία: δύο, 1ο Ιουνίου – 2ο Ιουνίου, 18η, 1.045, 985∙ Ρωσία: δύο, 2ο Μαΐου – 1ο Ιουνίου, 19η, 980, 701∙ Κιργιστάν: μία, 2ο Ιουλίου, 4η, 3.646, 250∙ Καζακστάν: μία, 1ο Ιουλίου, 11η, 2.219, 50∙ Παλαιστίνη: μία, 1ο Σεπτεμβρίου, 17η, 1.853, 1.485∙ Μπελίζ: μία, 2ο Αυγούστου, 19η, 1.551, 1.104∙ Ιράκ: μία, 2ο Αυγούστου, 20η, 1.541, 1.582∙ Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα: μία, 2ο Μαΐου, 14η, 1.287, 1.332∙ Σάο Τόμε και Πρίνσιπε (μικρό νησιωτικό κράτος, στον κόλπο τη Γουϊνέας, δυτικά της Γκαμπόν): μία, 2ο Μαΐου, 15η, 1.133, 15(!)∙ Ονδούρα: μία, 2ο Ιουνίου, 19η, 1.005, 747. Παρατηρούμε ότι σε δύο περιπτώσεις (Ιράκ κι Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) ο ρυθμός αύξησης το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου ήταν μεγαλύτερος απ’ αυτόν που σημειώθηκε όταν αυτές οι χώρες ήταν στην πρώτη εικοσάδα.
Τώρα θα δούμε αναλυτικά τις πρώτες είκοσι χώρες το δεύτερο μισό του Σεπτεμβρίου.
Πίνακας 7: Οι χώρες στις θέσεις 1-5 σε αύξηση αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου
Διάγραμμα 5: Οι χώρες στις θέσεις 1-5 σε αύξηση αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου
Η σύνθεση της πρώτης πεντάδας είναι ποικίλη. Δυο χώρες της Μέσης Ανατολής, δυο της Καραϊβικής και μια βαλκανική. Κατ’ αρχάς να πούμε ότι η «ανωμαλία» που εμφανίζεται στην πρώτη ισραηλινή τιμή δεν οφείλεται σε κάποια προς τα κάτω αναθεώρηση των κρουσμάτων αλλά στη μεγάλη διαφορά του πληθυσμού αυτής της χώρας σύμφωνα με τον ιστότοπο Worldometer μεταξύ των συγκεκριμένων ημερών, είναι δηλαδή ένα τεχνικό ζήτημα της ιστοσελίδας. Πέρα απ’ αυτή τη λεπτομέρεια, βλέπουμε ότι για το Ισραήλ ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων ανά εκατομμύριο αυξάνεται από το επόμενο δεκαπενθήμερο, φθάνει σ’ ένα τοπικό μέγιστο (σχεδόν 3.000 κρούσματα το δεύτερο μισό του Ιουλίου) και μετά παραμένει λίγο χαμηλότερα για να εκτιναχτεί τον Σεπτέμβριο, οδηγώντας το στην τρίτη και, τελικά, στην πρώτη θέση του Πίνακα 6, με αύξηση σχεδόν 9.000. Η χώρα είναι στις πρώτες είκοσι από το πρώτο μισό του Ιουλίου (14η), ενώ στα επόμενα τρία δεκαπενθήμερα κινείται μεταξύ ένατης και δέκατης θέσης. Η ολλανδική Αρούμπα έχει για αρκετό διάστημα μηδενικούς ή σχεδόν μηδενικούς ρυθμούς αύξησης, ενώ η τιμή γίνεται μετρήσιμη μόλις το δεύτερο μισό του Ιουλίου. Στη συνέχεια όμως ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό (που όπως προαναφέραμε είναι λίγο μεγαλύτερος των εκατό χιλιάδων) εκτινάσσεται, οδηγώντας την όχι απλά στην πρώτη εικοσάδα αλλά στην πρώτη θέση όλο τον Αύγουστο και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου, ενώ είναι κι η μοναδική που σημειώνει τιμή πάνω από τις 10.000. Η γαλλική Γουαδελούπη έχει παρόμοιες τιμές αρχικά κι εμφανίζεται στον σχετικό πίνακα ένα δεκαπενθήμερο αργότερα (δεύτερο Αυγούστου), αλλά παρουσιάζει κι αυτή απότομη κλίση –όχι βέβαια όση της Αρούμπα– που τη φέρνει από τη 14η στην τέταρτη και μετά στην τρίτη θέση με τιμή πάνω από τις 6.000. Η τροχιά του Μαυροβουνίου μοιάζει κάπως με την ισραηλινή, καθώς παρουσιάζει ένα τοπικό μέγιστο με πάνω από 2.000 το πρώτο μισό του Ιουλίου, όταν έχει τη 13η θέση. Στη συνέχεια πέφτει λίγο στη 17η θέση, ενώ όλο τον Αύγουστο είναι ακόμη χαμηλότερα κι εκτός πρώτης εικοσάδας. Επανέρχεται όμως με φόρα τον Σεπτέμβριο, αρχικά πέμπτο και κατόπιν τέταρτο με σχεδόν 6.000 κι αυτό. Το Μπαχρέιν, τέλος, είναι μια από τις πέντε χώρες που βρίσκονται συνεχώς στις πρώτες είκοσι σε ρυθμό αύξησης κρουσμάτων ανάλογα με τον πληθυσμό με σκαμπανεβάσματα, κάτι που φαίνεται και στην καμπύλη του. Βρίσκεται κυρίως μεταξύ δεύτερης και τέταρτης θέσης, ενώ κάποια στιγμή καταλαμβάνει την έκτη και, εντέλει, καταλήγει στην πέμπτη. Στα μέσα του καλοκαιριού, επί τρία δεκαπενθήμερα, έχει σχεδόν σταθερή αύξηση 4.500 κρουσμάτων στο εκατομμύριο, μετά πέφτει κοντά στα 3.000, για να ξανανέβει τον Σεπτέμβριο μέχρι πάνω από τις 5.500.
Πίνακας 8: Οι χώρες στις θέσεις 6-10 σε αύξηση αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου
Διάγραμμα 6: Οι χώρες στις θέσεις 6-10 σε αύξηση αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου
Το περίεργο σ’ αυτό το γκρουπ είναι ότι δεν υπάρχει ασιατική συμμετοχή αλλά βλέπουμε μια περιοχή από την Ωκεανία, κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί σε κανέναν άλλο αριθμοδείκτη. Η Αργεντινή ξεκινά με μια ήπια άνοδο που αποκτά όμως πολύ απότομη κλίση το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου, ενώ βρίσκεται στην πρώτη εικοσάδα τους επόμενους δυο μήνες. Η κλίση της τροχιάς της μειώνεται στο τέλος για να καταλήξει σε μια αύξηση σχεδόν 4.000 κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Η Ισπανία παρουσιάζει αρχικά μείωση του ρυθμού αύξησης των κρουσμάτων, κατόπιν εμφανίζει ένα τοπικό μέγιστο το δεύτερο μισό του Ιουλίου, αλλά είναι το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου που κυριολεκτικά εκτινάσσεται από μια τιμή 500 σε πάνω από 2.200, οπότε μπαίνει στις πρώτες είκοσι και μάλιστα στη δωδέκατη θέση για ν’ ανέβει κι άλλο πάνω από τις 3.500. Για την Κόστα Ρίκα η απότομη άνοδος αρχίζει το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου (από τριακόσια κάτι σε σχεδόν 1.100 νέα κρούσματα ανά εκατομμύριο) ενώ, όπως κι η Αργεντινή, μπαίνει στην πρώτη εικοσάδα το πρώτο μισό του Αυγούστου για να φτάσει κι αυτή κοντά στις 3.500 με μια μικρή κάμψη το τελευταίο διάστημα. Δεν βλέπουμε συχνά χώρες της Κεντρικής Ευρώπης στους πίνακες μέχρι τώρα, έτσι μπορούμε να πούμε πως η Τσεχία αποτελεί κάποιου είδους εξαίρεση. Μπαίνει στην πρώτη εικοσάδα μόλις το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου και πιάνει κατευθείαν την ένατη θέση με αύξηση 2.800 κρούσματα στο εκατομμύριο, αλλά έχει πολύ απότομη άνοδο ήδη από την αρχή του μήνα (η διαφορά από το αμέσως προηγούμενο διάστημα είναι σχεδόν 900). Ακόμη μεγαλύτερη εξαίρεση ή, μάλλον, έκπληξη αποτελεί η ύπαρξη μιας χώρας από την Ωκεανία στον Πίνακα 6. Η Γαλλική Πολυνησία έχει μηδενικές, κυριολεκτικά, αυξήσεις κρουσμάτων μέχρι το τέλος Ιουλίου. Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου έχει μια αύξηση περίπου 400, αλλά το αμέσως επόμενο δεκαπενθήμερο ο ρυθμός αύξησης αυξάνεται κάτω πάνω από 1.000. Από το πρώτο μισό του Σεπτεμβρίου βρίσκεται στην πρώτη εικοσάδα, φθάνοντας στο τέλος μια αύξηση σχεδόν 2.700 κρουσμάτων ανάλογα με τον πληθυσμό της. Εκτός από το γεγονός ότι είναι κατεξοχήν τουριστικός προορισμός, σίγουρα υφίσταται και την επιρροή της μητροπολιτικής Γαλλίας, που βρίσκεται ακριβώς μια θέση παρακάτω στον ρυθμό αύξησης αναλογικά του πληθυσμού.
Πίνακας 9: Οι χώρες στις θέσεις 11-15 σε αύξηση αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου
Διάγραμμα 7: Οι χώρες στις θέσεις 11-15 σε αύξηση αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου
Πάλι ευρωαμερικανική υπόθεση κι αυτή η πεντάδα. Η Γαλλία, λοιπόν που αναφέραμε παραπάνω, πέρα από την ανωμαλία της αρνητικής τιμής που οφείλεται στην αναθεώρηση του αριθμού των κρουσμάτων, ακολουθεί μια σαφώς υπερβολική τροχιά. Η μεγάλη αύξηση του ρυθμού αύξησης των κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό αρχίζει από το δεύτερο μισό του Αυγούστου, ενώ μπαίνει στον Πίνακα 6 το επόμενο δεκαπενθήμερο στη 19η θέση κι εκτινάσσεται στην ένατη το δεύτερο μισό του Σεπτεμβρίου με αύξηση κοντά στα 2.600 κρούσματα στο εκατομμύριο. Οι Μπαχάμες έχουν μηδαμινές αυξήσεις μέχρι τα μέσα Ιουλίου. Η αύξηση, όμως, της τιμής του ρυθμού αύξησης ξεπερνάει το 1.000 το δεύτερο δεκαπενθήμερο αυτού του μήνα. Από την επόμενη περίοδο μπαίνουν στην πρώτη εικοσάδα, φθάνοντας σε ένα τοπικό μέγιστο το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου (2.450) οπότε καταλαμβάνουν και την υψηλότερη θέση, την ενδέκατη. Κατόπιν πέφτουν λίγο για να έχουν το απόλυτο μέγιστο των 2.500 κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό τους στο τέλος. Να σημειώσουμε ότι κι αυτή η χώρα έχει ως βασικό πόρο τον τουρισμό. Ερχόμαστε τώρα στην πιο φτωχή χώρα της Ευρώπης, τη Μολδαβία η οποία παρουσιάζει έντονες διακυμάνσεις του ρυθμού αύξησης των κρουσμάτων ανά εκατομμύριο, με αποτέλεσμα να μπαινοβγαίνει στον πίνακα με τις είκοσι πρώτες χώρες. Εμφανίζεται, λοιπόν, όλο τον Ιούνιο και ειδικά στο δεύτερο μισό αυτού του μήνα παρουσιάζει ένα τοπικό μέγιστο κοντά στα 1.200. Ξαναεμφανίζεται το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου μ’ ένα ακόμη τοπικό μέγιστο (1.750), ενώ στην τρίτη της εμφάνιση σημειώνει και τη μεγαλύτερη τιμή της για όλο το εξεταζόμενο διάστημα με αύξηση 2.300 κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Οι επόμενες δύο, λατινοαμερικανικές, χώρες βρίσκονται μεταξύ των είκοσι πρώτων σε αύξηση του ρυθμού αύξησης αναλογικά με τον πληθυσμό από την αρχή μέχρι το τέλος. Το Περού ξεκινά σχετικά ψηλά στην πέμπτη θέση με περίπου 2.400. Κατόπιν ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων μειώνεται μέχρι τα σχεδόν 1.600 κι έτσι το πρώτο μισό του Ιουλίου καταλαμβάνει τη χαμηλότερη θέση, που είναι η 16η. Μετά αρχίζει πάλι άνοδος που είναι ιδιαίτερα έντονη μέσα στον Αύγουστο και στο δεύτερο δεκαπενθήμερό του φθάνει στην ψηλότερη θέση του (τρίτη) και στη μέγιστη αύξηση 3.800 κρουσμάτων στο εκατομμύριο. Τον Σεπτέμβριο η τροχιά του ρυθμού αύξησης είναι πτωτική κατεβαίνοντας στα 2.300, λίγο παρακάτω από την τιμή το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαΐου. Ο Παναμάς, τέλος, έχει διαφορετική γραμμή καθώς ξεκινά από μια αύξηση 1.000 κρουσμάτων στο εκατομμύριο (19η θέση) κι αρχικά ανεβαίνει πολύ γρήγορα για να ξεπεράσει τις 3.500 όλο τον Ιούλιο και το πρώτο μισό του Αυγούστου. Το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου έχει τη μέγιστη αύξηση κρουσμάτων (3.700) ενώ το επόμενο δεκαπενθήμερο καταλαμβάνει την υψηλότερη θέση στον Πίνακα 6, τη δεύτερη. Έκτοτε σημειώνει κάμψη του ρυθμού αύξησης, αν κι η διαφορά μεταξύ των δύο τελευταίων δεκαπενθημέρων είναι πολύ μικρή, για να καταλήξει πάνω από 2.200.
Πίνακας 10: Οι χώρες στις θέσεις 16-20 σε αύξηση αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου
Διάγραμμα 8: Οι χώρες στις θέσεις 16-20 σε αύξηση αριθμού κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου
Αυτή η πεντάδα περιλαμβάνει χώρες από τρεις ηπείρους που όλες ακολουθώντας διαφορετικές τροχιές καταλήγουν σχεδόν στην ίδια τιμή λίγο πάνω από τις 2.000. Η Ολλανδία έχει αρχικά μικρές τιμές που μάλιστα μειώνονται κι άλλο φθάνοντας στο ελάχιστο των 50 επιπλέον κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού το πρώτο μισό του Ιουλίου. Κατόπιν ανεβαίνει, όχι όμως πολύ απότομα, μέχρι το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου όπου παρουσιάζει μια εκτίναξη της τιμής του ρυθμού αύξησης κατά 1.300 κρούσματα/εκατομμύριο φθάνοντας στα 2.100, κι είναι μόνο αυτό το δεκαπενθήμερο που βρίσκεται μεταξύ των είκοσι πρώτων χωρών. Η όλη της πορεία μπορούμε ότι είναι χαρακτηριστική των ευρωπαϊκών χωρών που, όπως έχουμε ξαναγράψει, βιώνουν ένα πολύ ισχυρό δεύτερο κύμα κρουσμάτων. Παρομοίως κι ο Λίβανος μπαίνει στην πρώτη εικοσάδα μόλις το τελευταίο δεκαπενθήμερο με μια τιμή ελάχιστα χαμηλότερη της ολλανδικής. Οι ρυθμοί αύξησης των κρουσμάτων σ’ αυτή τη χώρα ήταν χαμηλοί μέχρι το πρώτο μισό του Αυγούστου που ξεπέρασαν τα 500 κρούσματα στο εκατομμύριο, για να φτάσουν σ’ ένα τοπικό μέγιστο (1.300) το δεύτερο μισό του ίδιου μήνα κι ύστερα από μια μικρή μείωση να φθάσει στο σημείο που προαναφέραμε. Να θυμίσουμε, βέβαια, και την ισχυρή έκρηξη στη Βηρυτό που προκάλεσε παρά πολλά θύματα και υλικές ζημιές, δυσκολεύοντας πολύ την κατάσταση στη χώρα. Ακολουθεί μια ακόμη χώρα της Μέσης Ανατολής, που αντίθετα από τον Λίβανο, βρίσκεται πάντα μεταξύ των είκοσι πρώτων σε ρυθμό αύξησης κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό. Το Κουβέιτ, λοιπόν, παρουσιάζει τη μέγιστη αύξηση κρουσμάτων, πάνω από 3.300, στις 15.5 οπότε καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση στον Πίνακα 6. Από κει και πέρα οι ρυθμοί αύξησης ανεβοκατεβαίνουν σημειώνοντας δυο τοπικά μέγιστα (2.500 και 2.600, αντίστοιχα) τα πρώτα δεκαπενθήμερα του Ιουλίου και του Σεπτεμβρίου, καταλήγοντας τελικά στα 2.050. Όπως το εμιράτο του Περσικού κόλπου, έτσι κι η Βραζιλία, βρίσκεται συνεχώς στην πρώτη εικοσάδα. Αντιθέτως, όμως, από την προηγούμενη χώρα, η πορεία της είναι πολύ σαφής. Αρχικά ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων αυξάνεται γρήγορα, φθάνοντας στη μέγιστη τιμή των περίπου 3.250 επιπλέον κρουσμάτων ανά εκατομμύριο το δεύτερο μισό του Ιουλίου. Αυτό και το επόμενο δεκαπενθήμερο έχει και την ψηλότερη θέση –έβδομη– στον Πίνακα 6. Μετά τη μέγιστη τιμή ακολουθεί πτώση, όχι όμως με την ίδια απότομη κλίση της ανόδου για να καταλήξει σ’ ένα αριθμό επιπλέον κρουσμάτων 2.000/εκατομμύριο. Τέλος η μόνη αφρικανική χώρα στις πρώτες είκοσι στο δεύτερο μισό του Σεπτέμβρη είναι το Πράσινο Ακρωτήρι που έχει μπει σ’ αυτή την ομάδα χωρών μόλις το προηγούμενο δεκαπενθήμερο, δυο θέσεις παραπάνω από την τελευταία που έχει τώρα. Η καμπύλη της παρουσιάζει μια παραβολική τροχιά με μέτριες αυξήσεις του ρυθμού αύξησης κρουσμάτων αναλογικά με τον πληθυσμό μέχρι το τέλος Αυγούστου, αλλά μετά υπάρχει πολύ πιο απότομη κλίση ανόδου για να φθάσει κι αυτή στην τιμή των 2.000.
Γ) Συμπεράσματα
Διαιρώντας τα κρούσματα με τον πληθυσμό προκύπτει μια λίγο διαφορετική εικόνα από αυτή του προηγούμενου άρθρου που ασχοληθήκαμε με τα συνολικά κρούσματα. Η πιο εκκωφαντική απουσία είναι αυτή της Ινδίας, που ενώ βρίσκεται στη δεύτερη θέση παγκοσμίως μ’ ένα τεράστιο αριθμό κρουσμάτων λόγω του τεράστιου αριθμού των κατοίκων της όχι μόνο δεν εμφανίζεται ούτε μια φορά στους προηγούμενους πίνακες αλλά βρίσκεται πολύ μακριά από τις πρώτες θέσεις αφού στο τέλος Σεπτεμβρίου ο δείκτης των κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού είναι 4.561 ελάχιστα πάνω από τον παγκόσμιο δείκτη (4.381) και στην 81η θέση!
Βεβαίως, ΗΠΑ και Βραζιλία βρίσκονται σ’ αυτούς τους πίνακες σε θέσεις λίγο παρακάτω από τις πολύ πρώτες των συνολικών κρουσμάτων (οι πρώτες μάλιστα είναι πάντα στον Πίνακα 1 κι η δεύτερη στον Πίνακα 6). Γενικά η Αμερική είναι η ήπειρος που εκπροσωπείται με περισσότερες χώρες στους προηγούμενους πίνακες. Παναμάς (πάντα μέσα στον Πίνακα 6), Περού (όλες τις φορές και στους δυο πίνακες), Κόστα Ρίκα κι άλλες χώρες της ηπείρου φαίνεται να μειώνουν κάπως τους μεγάλους ρυθμούς ανόδου που έχουν. Αντίθετη είναι η πορεία κάποιων νησιών της Καραϊβικής, αλλά και της Αργεντινής, όπου έχουμε όλο και μεγαλύτερη αύξηση κρουσμάτων.
Όμως η περιοχή του πλανήτη που ξεχωρίζει, με την κακή έννοια, είναι η Μέση Ανατολή κι ιδιαίτερα οι πετρομοναρχίες του Περσικού κόλπου, οι οποίες είναι όλες και στους δυο πίνακες. Μπαχρέιν και Κουβέιτ βρίσκονται πάντα στις είκοσι πρώτες και στις δυο περιπτώσεις, ενώ το πρώτο και το Κατάρ βρίσκονται συνέχεια στις πρώτες θέσεις των χωρών στα κρούσματα ανά εκατομμύριο, με το τελευταίο μόνιμα πρώτο. Ένα κοινό χαρακτηριστικό αυτών των μοναρχιών είναι η παρουσία εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών που εργάζονται σε άθλιες συνθήκες και ζουν στοιβαγμένοι, οπότε η μετάδοση είναι ιδιαίτερα εύκολη, αλλά επειδή είναι νεαρά άτομα γι’ αυτό κι οι χώρες αυτές είναι χαμηλά στη θνησιμότητα, όπως θα δούμε στα επόμενα άρθρα. Αξιοσημείωτη είναι, επιπλέον, η ραγδαία άνοδος του Ισραήλ το τελευταίο διάστημα, ενώ η χώρα είχε θεωρηθεί ότι είχε αντιμετωπίσει επιτυχημένα το πρώτο κύμα, ενώ τελευταία εμφανίζεται κι ο πολύπαθος Λίβανος.
Από την Ευρώπη έχουμε αρκετές συμμετοχές στους πίνακες τα πρώτα δεκαπενθήμερα, λιγότερες στο μέσο του καλοκαιριού κι επανεμφάνιση στο τέλος του και τον Σεπτέμβρη. Αποτελεί μάλλον έκπληξη ότι Αρμενία και Μαυροβούνιο βρίσκονται και στους δυο πίνακες. Πιο αναμενόμενη η παρουσία της Ισπανίας και της Γαλλίας, που παρουσιάζουν έντονες αυξήσεις τον Σεπτέμβριο, όπως κι η Τσεχία.
Η αύξηση των κρουσμάτων στη Γαλλία φαίνεται ότι προκαλεί μεγάλες αυξήσεις στα γαλλικά υπερπόντια εδάφη, εκτός ίσως από τη Γαλλική Γουϊάνα που φαίνεται ότι επηρεάζεται από τις γειτονικές χώρες της Λατινικής Αμερικής. Αυτό όμως δεν φαίνεται να ισχύει για τη Γουαδελούπη στην Καραϊβική (καθώς η αύξηση είναι το τελευταίο διάστημα όπως στη Γαλλία), αλλά και για τη Μαγιότ ή τη Γαλλική Πολυνησία καθώς δεν υπάρχουν μεγάλοι αριθμοί κρουσμάτων στην ευρύτερη περιοχή τους. Επιπλέον, μάλλον πρέπει να προσθέσουμε και το Τζιμπουτί με τη μεγάλη γαλλική στρατιωτική βάση.
Τέλος, βλέπουμε πολύ γνωστούς τουριστικούς προορισμούς όπως οι Μαλδίβες, οι Μπαχάμες κι η Γαλλική Πολυνησία (όπου βρίσκεται η Ταϊτή). Οπότε ο τουρισμός είναι μάλλον βασική αιτία μετάδοσης της πανδημίας.
