“We have a simple message to all countries – test, test, test,”
WHO Director General Tedros Adhanom Ghebreyesus
“Ο κίνδυνος αυτή τη στιγμή με τις καραντίνες, είναι ότι αν δεν θέσουμε σε προτεραιότητα ισχυρά μέτρα για την τόνωση της δημόσιας υγείας, όταν αρθούν τα μέτρα περιορισμού, θα επανέλθει ο κίνδυνος μετάδοσης της ασθένειας”
Μάικ Ράιαν αρμόδιος αξιωματούχος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας
“Η χώρα είναι θωρακισμένη απέναντι στον κορωνοϊό”
Β. Κικίλιας
“Είμαστε σε πόλεμο. Με έναν εχθρό που είναι αόρατος”
Κυριάκος Μητσοτάκης
Ο πλανήτης χορεύει στους ρυθμούς του κορονοϊού. Η πανδημία COVID-19 βρίσκεται εδώ και καιρό στο επίκεντρο του δημόσιου λόγου και παρουσιάζεται ως ο κύριος ρυθμιστής της οικονομίας, της κρατικής πολιτικής και γενικά όλων” των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές οι άνθρωποι που έχουν προσβληθεί από τον ιό ανέρχονται σε περίπου 490.000 και οι νεκροί που καταγράφονται ανέρχονται σε 22.000. Μόνο στην κοντινή Ιταλία αυτοί που έχουν προσβληθεί από τον ιό είναι τώρα 74.300 και οι νεκροί είναι 7.500. Ο αρχικός εφησυχασμός μιας σειράς κρατών που είχαν την εκτίμηση (ή τον πόθο) η επιδημία να περιοριστεί στην Κίνα, που υπήρξε αρχικά το επίκεντρο της επιδημίας, και τις γειτονικές της χώρες και να έχουμε μια επιδημία έκτασης SARS ή MERS κατέρρευσε ολοκληρωτικά. Και κατέρρευσε εξαιτίας της δομής και της οργάνωσης του σύγχρονου κόσμου, της οικονομίας, της διεθνοποιημένης αγοράς, της συγκέντρωσης του πληθυσμού σε μεγάλα αστικά κέντρα. Τον αρχικό εφησυχασμό αντικατέστησαν τώρα τα έκτακτα μέτρα, τα οριζόντια, γενικευμένα lockdowns, η ανησυχία για την οικονομία, της οποίας η προϊούσα ύφεση επιταχύνθηκε και ως εκ τούτου οι φόβοι για μια οικονομική κρίση και κατάρρευση τύπου 2008 πολλαπλασιάζονται, τα μέτρα διάσωσής της (ομόλογα, δανεισμοί κτλ) και κυρίως η κήρυξη μιας γενικευμένης κατάστασης εκτάκτου ανάγκης που όπως κάθε τέτοια οφείλει να αντιμετωπιστεί με στρατιωτικά και μη μέσα. “Έχουμε πόλεμο” λέει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Και έχει δίκιο. Η πανδημία είναι μια πραγματική απειλή για τη ζωή μας όπως και για τη ζωή των συνανθρώπων μας, των εργαζομένων σε όλο τον κόσμο. Όμως για εμάς, ο εχθρός δεν είναι ένας ιός. Ούτε πρόκειται να συνταχθούμε μαζί του. Για εμάς, ο εχθρός είναι το περιβάλλον εξάπλωσής του που περιλαμβάνει την υποβάθμισή έως κατάρρευσης της δημόσιας δωρεάν υγείας, την υποτίμηση των ζωών πολλών εργαζομένων σε όλο τον κόσμο που είτε δουλεύουν με κίνδυνο να κολλήσουν τον ιό είτε απολύθηκαν στο πλαίσιο “διάσωσης της οικονομίας”. Ξέρουμε πολύ καλα ότι δε νοιάζονται για τις ζωές μας. Νοιάζονται μόνο για τα κέρδη τους. Νοιάζονται να προλάβουν τις συνέπειες της κρίσης που επιταχύνεται μετακυλώντας τις ευθύνες σε εμάς (εξ ου και η όλη φιλολογία της ατομικής ευθύνης). Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι υποτιμούμε τον κίνδυνο της πανδημίας. Ξέρουμε πρώτοι/ες από όλους/ες τι σημαίνει κίνδυνος για τη ζωή μας. Γι’ αυτό και τηρούμε τα μέτρα (αυτό)προστασίας πολύ πριν τις εξαγγελίες τους για απαγόρευση κυκλοφορίας, γι’ αυτό και στηρίζουμε τους μαχόμενους υγειονομικούς που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή προστασίας των ζωών μας και στηρίζουμε τα αιτήματα των εργαζομένων σε κλάδους που λειτουργούν ακόμη πχ σουπερμάρκετ για προστασία κτλ.
Πίσω από τις κραυγές των κυβερνήσεων για ατομική ευθύνη και τα αυταρχικά μέτρα καθολικής απαγόρευσης της κυκλοφορίας, φαίνεται πιο πολύ από ποτέ το αποτέλεσμα μιας διαρκούς, συστηματικής υποβάθμισης των δημόσιων συστημάτων υγείας τα τελευταία χρόνια στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Τόσα χρόνια περικοπών των δαπανών που πηγαίνουν σε κοινωνικές και δημόσιες παροχές με την ταυτόχρονη ενίσχυση της ιδιωτικοποίησης αυτών των τομέων (βλέπε λίγους μήνες πριν, την προσπάθεια προώθησης των ΣΔΙΤ στην υγεία) ή την επιβολή μιας cost-effective λειτουργίας των δημοσίων με κριτήρια κόστους/οφέλους και τη διαρκή αξιολόγησή τους βάσει αυτού, δε μπορεί να είχαν παρά το εξής αποτέλεσμα: Τα εθνικά συστήματα υγείας, παρά τα συμπεράσματα που θα έπρεπε να έχουν βγάλει από προηγούμενες επιδημίες, δε μπορούν να ανταπεξέλθουν στην υγειονομική κρίση που ξέσπασε λόγω του κορονοϊού. Οι ευθύνες της κυβέρνησης, όπως και όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, είναι πολλές και ο κατάλογος είναι μακρύς: Παρά τις αρχικές φανφάρες ότι “η χώρα είναι θωρακισμένη”, η κυβέρνηση δεν άνοιξε νέες ΜΕΘ παρά μόνο λίγες ΜΟΝΟ το τελευταίο δεκαήμερο, δε λαμβάνει μέτρα προστασίας των υγειονομικών, δεν εξασφαλίζει αρκετά test για τον ιό και δεν επέτασσε τις ιδιωτικές κλινικές μέχρι πριν λίγες μέρες αλλά και όταν το έκανε φρόντισε να τις αποζημιώσει με αστρονομικό ποσό των τριάντα εκατομμυρίων. Και αυτό φυσικά σε συνδυασμό με τις ελλείψεις όλου του προηγούμενου διαστήματος όπως η υποβάθμιση και υποστελέχωση κάθε είδους πρωτοβάθμιας υγείας και φυσικά η πλήρης ανεπάρκεια μιας έρευνας προσανατολισμένης στην πρόληψη(πχ ο Trump πετσόκοψε τον προϋπολογισμό που πήγαινε στην πρόληψη ασθενειών του Center for Disease Control). Και όλα αυτά ενώ είναι πλήρως αποδεκτό ότι το fatality rate του ιού συναρτάται άμεσα με τα test που διενεργούνται, την ετοιμότητα του συστήματος υγείας αρα και την προστασία των υγειονομικών. Επίσης, σε αυτά που θεωρούνται ως “μετόπισθεν” αυτού του “πολέμου”, ποιος/α θα μπορούσε να αρνηθεί ότι η υγεία μας είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις συνθήκες στις οποίες ζούμε; “Μένουμε σπίτι” αλλά το μένουμε σπίτι δεν είναι το ίδιο για όλους/ες. Τι σημαίνει μένουμε σπίτι για τους άστεγους/ες, τους τοξικοεξαρτημένους/ες, τους ΈΓΚΛΕΙΣΤΟΥΣ/ΕΣ σε στρατόπεδα συγκέντρωσης hotspot, τους φυλακισμένους/ες; Τι σημαίνει καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας για ανθρώπους με ψυχικές νόσους που αυτή την περίοδο θα υποτροπιάσουν; Τι σημαίνει η ποινικοποίηση κάθε ανθρώπινης επαφής (γενικά και αφηρημένα, φυσικά φροντίζουμε εμάς, τους οικείους/ες μας, την τάξη μας και την κοινωνία λαμβάνοντας μέτρα προστασίας), κάθε βόλτας σε εξωτερικό χώρο και το κλείσιμο αλσών, δασών και πάρκων; Η αισθητικοποίηση της καραντίνας είναι προνόμιο. Προνόμιο όσων μπορούν (ή νομίζουν ότι θα μπορούν για καιρό) να ανταπεξέλθουν σε αυτήν την κατάσταση. Για όσους έχουν σπίτι, δεν στοιβάζονται, έχουν λεφτά για νοίκι και λογαριασμούς.
Παράλληλα, η απαγόρευση κυκλοφορίας δεν ισχύει για όσους/ες εργάζονται σε supermarket, φαρμακεία, αεροδρόμια, takeaway μαγαζιά, delivery, callcenters ή σε όσους κλάδους θεωρείται ότι “στηρίζουν” την οικονομία και η παύση τους θα σήμαινε την κατάρρευσή της. Πρόκειται για ένα κρατικό και εργοδοτικό ΈΓΚΛΗΜΑ. Δε λογαριάζουν στο ελάχιστο τις ζωές της τάξης μας. Ενώ ταυτόχρονα, διευθυντικά στελέχη, CEOs, αφεντικά οχυρωμένα στα υπερπολυτελή σπίτια-φρούρια, δε ρισκάρουν τίποτα και κερδίζουν στις πλάτες εκατομμυρίων εργαζομένων στον κόσμο για τους οποίους δε λαμβάνεται κανένα μέτρο προστασίας. Με φόντο μάλιστα την κρίση η οποία διαφαινόταν στο ορίζοντα πολύ πριν την πανδημια, δε διστάζουν να απολύουν εργαζομένους/ες που κρίνουν άχρηστους, υπεράριθμους πλεονάζοντες. Έχουμε δηλαδή από τη μία την απόλυτη εκμετάλλευση εργαζομένων που με κίνδυνο τη ζωή τους κρατούν όρθια όλη την κοινωνία και από την άλλη πέταγμα όσων περισσεύουν έξω από την εργασία με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την κοινωνική αναπαραγωγή τους. Οι απολύσεις μόνο στην Ελλάδα υπολογίζονται στις 41.000 έως τώρα, αριθμός που φυσικά θα ανέβει. Τις απολύσεις, τις εργοδοτικές αυθαιρεσίες, τις αναγκαστικές άδειες άνευ αποδοχών, τη μαύρη εργασία έρχεται να συμπληρώσει η κυβέρνηση με μέτρα υπέρ των εργοδοτών και των επιχειρήσεων, που περιλαμβάνει τη δυνατότητα εκ περιτροπής εργασίας (που σημαίνει μείωση των μισθών έως 50%), απαλλαγή των εργοδοτών από τις υποχρεώσεις τους σε εργαζομένους και ασφαλιστικά ταμεία για τις επιχειρήσεις των οποίων η λειτουργία ανεστάλη. Φυσικά, η εκτόπιση της ζωντανής εργασίας από την παραγωγή, δηλαδή η μαζική ανεργία, η τηλε-εργασία και όλες αυτές οι μορφές ελαστικής εργασίας χωρίς δικαιώματα ήρθαν για να μείνουν. Ούτως ή άλλως σε κάθε μεγάλη κρίση, το κράτος και το κεφάλαιο έβρισκαν ευκαιρία να οξύνουν τον πόλεμο κατά των εργαζομένων και να τον μονιμοποιήσουν και εφόσον η κρίση έχει παρέλθει.
Σε ό,τι αφορά την πανδημία και την πλανητική εξάπλωση του ιού, μια σειρά μελετών θεωρούν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα που καταστρέφει το περιβάλλον, όπως το χτίσιμο τεράστιων αυτοκινητόδρομων, η εξόρυξη ανευ όρων πολυτίμων μετάλλων, η βίαιη αστικοποίηση, η αποψίλωση των δασών και γενικά ό,τι διαταράσσει την βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων και ευθύνεται για την πλανητική αλλαγή, έχει ως αποτέλεσμα το ξέσπασμα επιδημιών. Η πανδημία COVID-19 ενδέχεται να είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Η ανθρώπινη παρέμβαση στο περιβάλλον αλλάζει τα οικοσυστήματα όλων των ειδών, τα οποία συνήθως αποτελούσαν εμπόδιο στην εξάπλωση των μεταδοτικών ασθενειών και των παθογόνων μικροοργανισμών. Όμως στο πλαίσιο της σύγχρονης ζωής σε μια μεγαλούπολη πχ, η ζωή ειδών που κατά τ’ άλλα δεν θα έρχονταν σε επαφή, διαταράσσεται και στο μέλλον θα έχουμε πολλές επιδημίες που μεταδίδονται απο ζώα σε άνθρωπο, εξαιτίας ακριβώς της παρέμβασης του ανθρώπου. Ο COVID-19 είναι το αποτέλεσμα αυτής ακριβώς της διαταραγμένης σχέσης του ανθρώπου και του κοινωνικού περιβάλλοντος με το φυσικό και στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης φέρνει όλο τον σύγχρονο κόσμο στο όριο του: Αυτό για εμάς σημαίνει ότι ο κόσμος μας παράγει περισσότερη καταστροφή από ότι μπορεί να καταναλώσει. Και είτε θα καταστραφούμε μαζί με τους καταπιεστές μας είτε θα αναζητήσουμε μια αρμονική σχέση με τη φύση που θα σέβεται την βιοποικιλότητα.
Όμως, ο κόσμος μοιάζει να είναι πολύ πιο έτοιμος από τους κυβερνώντες. Προστατεύει τον εαυτό του και την κοινωνία, δομεί σχέσεις αλληλοβοήθειας στις γειτονιές. Οι εργαζόμενοι σε μια σειρά από επιχειρήσεις καταγγέλλουν τις εργοδοτικές αυθαιρεσίες. Φυλακισμένοι εξεγέρθηκαν στην Ιταλία και σε άλλες χώρες, εργαζόμενοι σε μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες απέργησαν για τις συνθήκες εργασίας τους, εργαζόμενοι της Amazon κατήγγειλαν τις συνθήκες εργασίας. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές στην Ιταλία ετοιμάζεται γενική απεργία. Στην Ελλάδα, οι υγειονομικοί καταγγέλλουν τα ελλιπή μέτρα προστασίας (βλ τις πάρα πολλές ανακοινώσεις ΟΕΝΓΕ).
Σε αυτήν την κατάσταση, που οι από πάνω κήρυξαν κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, ένα πράγμα είναι φανερό. Η κοινωνία στέκεται όρθια βασιζόμενη μόνο στις δυνάμεις των εργαζομένων. Στις συνθήκες αυτής της μεγάλης κρίσης, καταλάβαμε το εξής: ΚΑΘΕ ΛΟΓΗΣ ΑΦΕΝΤΙΚΆ, ΔΕΝ ΣΑΣ ΈΧΟΥΜΕ ΑΝΑΓΚΗ. Γιατροί και νοσηλευτές/τριες κρατούν όρθια τα νοσοκομεία, οι εργαζόμενοι σε σουπερμάρκετ και οι καλλιεργητές γης συμβάλλουν στη μη κατάρρευση της κοινωνίας. Η μόνη σας λειτουργία, φοβισμένοι μέσα στα σπίτια σας, είναι αυτή της καταστροφής: Καταστρέψατε το περιβάλλον, το σύστημα υγείας και μας ζητάτε να συμβάλλουμε στην ανόρθωση της οικονομίας. ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΟΝΕΣ/ΟΙ ΜΑΣ.
Δυναμώνουμε τις εστίες αλληλοβοήθειας και αλληλεγγύης, συνεχίζουμε τις εργατικές καταγγελίες. Λογαριαζόμαστε και τώρα και μετά.
• Γενική απεργία ΤΩΡΑ. Μέτρα προστασίας για τους εργαζομένους που δουλεύουν, ΚΑΜΙΑ απόλυση, καταβολή ΟΛΟΚΛΗΡΩΝ των μισθών, μέτρα στήριξης για τους αδυνάμους. Παύση πληρωμών για όλους τους λογαριασμούς των εργαζομένων. ΚΑΜΙΑ καταβολή ενοικίου. ΔΕ θα πληρώσουμε την κρίση σας.
• Πρόσληψη υγειονομικού προσωπικού, ενίσχυση του ΕΣΥ, άνοιγμα ΜΕΘ ΤΩΡΑ. Επίταξη ΑΝΕΥ ΟΡΩΝ των ιδιωτικών κλινικών.
• Στις απολύσεις, στο κλείσιμο επιχειρήσεων και στην ανεργία βάζουμε μπροστά το πολύτιμο μάθημα που μας έδωσε η κατάληψη και η λειτουργία της ΒΙΟ.ΜΕ.
Οργανώνουμε τη ζωή μας. Οργανώνουμε τους όρους ζωής και αναπαραγωγής μας. Η παραγωγή ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ. Οι αγώνες ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ.
Η ΖΩΗ ΜΑΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΟΥΣ.
ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΗ ΒΙΟΜΕ
