COVID-19 KAI ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ Αναπνευστήρες ή όπλα;

Του Γιάννη Γκλαρνέτατζη

Συγκρίνοντας τις στρατιωτικές δαπάνες χωρών με τους αριθμούς κρουσμάτων και θυμάτων από τον κορονοϊό αποκαλύπτεται μια ενδιαφέρουσα σχέση. Τα κράτη με τις υψηλότερες αμυντικές –όπως αποκαλούνται– δαπάνες είναι αυτά που έχουν και τα περισσότερα κρούσματα και θύματα. Συγκεκριμένα οι 16 από τις 20 χώρες με τους περισσότερους εξοπλισμούς ανήκουν στις πρώτες 25 σε αριθμό κρουσμάτων.

Τι σχέση έχουν αυτά τα δύο τώρα; Μα προφανώς ότι αν αυτά τα χρήματα, ή έστω ένα μεγάλο μέρος τους, είχαν διατεθεί στον τομέα της υγείας, πάρα πολλοί άνθρωποι θα μπορούσαν τώρα να ήταν ζωντανοί και υγιείς. Και το τραγελαφικό είναι ότι οι κυβερνήσεις δηλώνουν πως αυτές οι δαπάνες γίνονται για να προφυλάξουν τη ζωή, την ελευθερία και την ασφάλεια των πολιτών αυτών των κρατών, που τελικά όμως πεθαίνουν κατά χιλιάδες από ελλείψεις σε νοσηλευτικές κλίνες, αναπνευστήρες, μάσκες, γάντια κι άλλα σχετικά απλά υλικά, σαφώς φθηνότερα από τα σύγχρονα οπλικά συστήματα.

Τα στοιχεία για τον κορονοϊό προέρχονται από το Worldometers και αφορούν τα δεδομένα στις 19 Απριλίου, ενώ τα αντίστοιχα για τις στρατιωτικές δαπάνες προέρχονται από την ιστοσελίδα του SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute, Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης) και αναφέρονται στο 2018. Ας πάρουμε, λοιπόν, τα πράγματα με τη σειρά.

Οι ΗΠΑ βρίσκονται στην πρώτη θέση τόσο των στρατιωτικών δαπανών όσο και των κρουσμάτων και θυμάτων του ιού. Έτσι, το ύψος των αμερικάνικων εξοπλισμών (και μισθών κ.ά.) ήταν 649 δισεκατομμύρια δολάρια, που σημαίνει 1.986 $ κατά κεφαλήν (2^η θέση). Στις 19 Απριλίου τα κρούσματα στις ΗΠΑ ήταν 764.600 (1^η, 2.310 ανά εκατομμύριο), οι νεκροί 40.575 (1^η, 123 στο εκατομμύριο). Οπότε, αν κάνουμε τη διαίρεση, βλέπουμε πως αντιστοιχούν 0,849 εκατ. $ παραπάνω κατά κρούσμα.

Στη δεύτερη θέση των στρατιωτικών εξόδων είναι η χώρα απ’ όπου ξεκίνησαν όλα, η Κίνα, με 250 δισ. δολάρια, κατά κεφαλήν 177 $ (53^η θέση). Τα κρούσματα είναι 82.700 (8^η, 57 στο εκατομμύριο) και τα θύματα 4.642 (9^η, 3 ανά εκατομμύριο), που μας δίνει 3,023 εκατ. $ για κάθε κρούσμα.

Μετά έχουμε τη Σαουδική Αραβία που το 2018 ξόδεψε 67,6 δισ. δολάρια, που έρχεται όμως πρώτη σε κατά κεφαλήν δαπάνες για εξοπλισμούς με 2.013 $. Αυτή η χώρα βρίσκεται κάπως χαμηλότερα σε κρούσματα, 9.400 (27^η, 269 κατά εκατομμύριο), ενώ οι θάνατοι ανέρχονται σε 97 (47^η, 3 στο εκατομμύριο, όσοι και στην Κίνα). Οπότε εδώ η διαίρεση έχει ως αποτέλεσμα 7,191 εκατ. $ στο κρούσμα.

Τέταρτη έρχεται η Ινδία με 66,5 δισ. δολάρια αμυντικές δαπάνες, που κατά κεφαλήν αντιστοιχούν σε 94 $ (94^η). Τα κρούσματα στην Ινδία είναι 17.600 (17^η, 13 στο εκατομμύριο κατοίκους) και τα θύματα 559 (20^η, 0,4 ανά εκατομμύριο). Άρα εδώ θα μπορούσαν να διατεθούν παραπάνω 3,778 εκατ. $ ανά κρούσμα.

Κατόπιν έρχεται η Γαλλία που ξόδεψε 63,8 δισεκατομμύρια δολάρια, 978 $ κατά κεφαλήν (9^η θέση). Εδώ έχουμε 152.900 κρούσματα (4^η, 2.342 στο εκατομμύριο) και 19.718 νεκρούς (4^η ξανά, 302 ανά εκατομμύριο). Αν έλειπαν λοιπόν οι στρατιωτικές δαπάνες, θα υπήρχαν 0,417 εκατ. $ περισσότερα για κάθε κρούσμα.

Στην έκτη θέση των εξοπλισμών βρίσκεται η Ρωσία με 61,4 δισ. δολάρια, δηλαδή 426 $ κατά κεφαλήν (29^η). Σ’ αυτή τη χώρα τα κρούσματα είναι 42.900 (10^η, 294 για κάθε εκατομμύριο κατοίκους) και οι θάνατοι ανέρχονται σε 361 (27^η, 2 ανά εκατομμύριο). Τα παραπάνω χρήματα που θα μπορούσαν να είχαν διατεθεί για κάθε κρούσμα είναι 1,431 εκατ. $.

Μετά έχουμε το Ηνωμένο Βασίλειο με 50 δισεκατομμύρια, 751 $ κατά κεφαλήν (13^η θέση). Τα κρούσματα φθάνουν τις 120.100 (6^η θέση, 1.769 στο εκατομμύριο) ενώ οι νεκροί είναι 16.060 (5^η, 237 ανά εκατομμύριο). Άρα θα μπορούσε να διαθέσει 0,416 εκατ. $ παραπάνω ανά κρούσμα.

Η Γερμανία βρίσκεται στην όγδοη θέση των στρατιωτικών δαπανών με 49,5 δισ. δολάρια, που σημαίνει 601 $ κατά κεφαλήν (18^η). Εδώ έχουμε 145.700 κρούσματα (5^η, 1.739 στο εκατομμύριο) με 4.642 θανάτους (9^η, 55 ανά εκατομμύριο), οπότε το ποσόν που θα μπορούσε να δοθεί επιπλέον ανά κρούσμα φθάνει τα 0,340 εκατ. $.

Μετά έρχεται η Ιαπωνία με 46 δισ. δολάρια, άρα 367 $ κατά κεφαλήν (33^η). Η χώρα του ανατέλλοντος ηλίου έχει 10.800 κρούσματα (23^η, 85 στο εκατομμύριο), ενώ εξαιτίας του ιού πέθαναν 236 άνθρωποι (31^η, 2 ανά εκατομμύριο). Η διαίρεση μας δίνει 4,259 εκατ. $ ανά κρούσμα.

Τη δεκάδα κλείνει μία ακόμη χώρα της Άπω Ανατολής, η Νότια Κορέα, με 43,1 δισ. δολάρια, 842 κατά κεφαλήν (11^η). Εδώ που ήταν η δεύτερη εστία του ιού τα κρούσματα έχουν μείνει σχετικά χαμηλά, στα 10.700 (24^η, 208 ανά εκατομμύριο πληθυσμού), και οι νεκροί είναι 234 (32^η, 5 στο εκατομμύριο). Επομένως το ανά κρούσμα επιπλέον ποσόν που θα μπορούσε να διατεθεί είναι 4,028 εκατ. $.

Ενδέκατη η Ιταλία με στρατιωτικές δαπάνες 27,8 δισ. δολάρια, 179.000 κρούσματα (3^η, 2.960 στο εκατομμύριο), 23.660 θανάτους (2^η, 391 ανά εκατομμύριο) και 0,155 εκατ. $ ανά κρούσμα. Ακολουθεί η Βραζιλία με 27 δισ. δολάρια σε εξοπλισμούς, κρούσματα 38.700 (11^η, 182 ανά εκατομμύριο), θύματα 2.462 (11^η πάλι, 12 στο εκατομμύριο) και ανά κρούσμα 0,698 εκατ. $. Η Αυστραλία είναι δέκατη τρίτη στις στρατιωτικές δαπάνες με 26,7 δισ. δολάρια, 6.600 κρούσματα (36^η, 259 ανά εκατομμύριο), 71 νεκρούς (54^η, 3 στο εκατομμύριο) και 4,045 εκατ. $ επιπλέον ανά κρούσμα.

Ο Καναδάς είναι δέκατος τέταρτος στους εξοπλισμούς με 21,6 δισ. δολάρια, με κρούσματα 35.100 (13^ος, 929 στο εκατομμύριο), νεκρούς 1.587 (ξανά 13^ος, 42 ανά εκατομμύριο) και θα μπορούσε να είχε διαθέσει 0,615 εκατ. $ επιπλέον για κάθε κρούσμα. Δέκατη πέμπτη η Τουρκία, που έχει ξοδέψει 19 δισ. δολάρια, έχει 86.300 κρούσματα (7^η, 1.023 στο εκατομμύριο), 2.017 θύματα (12^η, 24 ανά εκατομμύριο) και 0,22 εκατ. $ στο κρούσμα. Μετά έρχεται η Ισπανία με 18,2 δισ. δολάρια, 198.700 κρούσματα (2^η, 4.249 στο εκατομμύριο), 20.453 θανάτους (3^η, 437 ανά εκατομμύριο) και 0,092 εκατ. $ παραπάνω ανά κρούσμα.

Δέκατο όγδοο σε στρατιωτικές δαπάνες είναι το Ισραήλ με 13,2 δισ. δολάρια, κρούσματα 13.500 (22^ο, 1.559 ανά εκατομμύριο), 172 θύματα (37^ο, 20 στο εκατομμύριο) και 0,978 εκατ. $ ανά κρούσμα. Μετά έχουμε το Ιράν με παρόμοιο ποσό, 13,2 δισ. δολάρια (υπάρχει διαφορά στα δεκαδικά παρακάτω), 82.200 κρούσματα (9^ο, 979 στο εκατομμύριο), 5.118 νεκρούς (7^ο, 61 ανά εκατομμύριο) και 0,161 εκατ. $ ανά κρούσμα. Δέκατη ένατη στους εξοπλισμούς έρχεται η Πολωνία, που ξόδεψε 11,6 δισ. δολάρια, 9.300 κρούσματα (28^η, 245 ανά εκατομμύριο), 360 θανάτους (25^η, 10 στο εκατομμύριο) και 1,247 εκατ. $ που θα μπορούσαν να δοθούν παραπάνω ανά κρούσμα. Στην εικοστή θέση είναι το Πακιστάν με 11,4 δισ. δολάρια, 8.300 κρούσματα (30^ο, 38 ανά εκατομμύριο), 168 νεκρούς (38^ο, 0,8 στο εκατομμύριο) και 1,373 εκατ. $ δολάρια ανά κρούσμα.

Τέλος να δούμε και την Ελλάδα, που με 5,2 δισ. δολάρια στρατιωτικές δαπάνες βρίσκεται στην 36^η θέση (469 κατά κεφαλήν, 24^η θέση). Εδώ, λοιπόν, μέχρι τις 19 Απριλίου είχαμε 2.235 κρούσματα (58^η, 214 ανά εκατομμύριο) και 113 θύματα (46^η, 11 στο εκατομμύριο), ενώ τα επιπλέον χρήματα που θα μπορούσαν να διατεθούν ανά κρούσμα, αν δεν είχαν γίνει οι στρατιωτικές δαπάνες, φθάνουν τα 2,327 εκατ. $.

Σίγουρα οι αριθμοί φαντάζουν εξωπραγματικοί. Θα μπορούσατε να πείτε ότι εξωπραγματική είναι και η όλη ιδέα αυτής της διαίρεσης, διότι δεν είναι ουτοπικό να φανταζόμαστε έναν κόσμο χωρίς εξοπλισμούς και στρατιωτικές δαπάνες; «You may say I’m a dreamer», αλλά αυτοί οι αφηρημένοι αριθμοί μας δείχνουν ότι τα όπλα και οι στρατοί μπορούν να αφαιρούν ζωές ακόμη κι αν δεν χρησιμοποιούνται, απλά με την ύπαρξή τους.