Αθήνα, 27 Ιουνίου 2025
Με μεγάλη συμμετοχή και πλούσιο περιεχόμενο πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση της Πρωτοβουλίας για Δημόσιο, Ασφαλή και Ποιοτικό Σιδηρόδρομο με τίτλο «5+1 λόγοι για να περάσουν τα τρένα στο δημόσιο», στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας την Πέμπτη 26 Ιουνίου 2025. Στόχος της εκδήλωσης ήταν να τεκμηριωθεί όχι μόνο η αναγκαιότητα αλλά και η δυνατότητα περάσματος του σιδηροδρόμου στο ελληνικό δημόσιο. Στην εκδήλωση κατατέθηκαν εισηγήσεις από μέλη της Πρωτοβουλίας που άγγιξαν θέματα αιχμής για τον σιδηρόδρομο.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Νίκος Μαρκάτος, πρώην πρύτανης του ΕΜΠ και η Βάσω Αργύρη, μηχανικός. Ο Ν. Μαρκάτος παρουσίασε ένα χρονικό της ιδιωτικοποίησης του ΟΣΕ και ανέδειξε πώς η αγορά πήρε τα φιλέτα αφήνοντας στο δημόσιο τις ζημιογόνες δραστηριότητες. Η Β. Αργύρη υποστήριξε πώς ένας κρατικός σιδηρόδρομος μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του λαού και της κοινωνίας.
Ο Τάσος Βασιλειάδης, μηχανικός, στην εισήγησή του με τίτλο «Δημόσιος σιδηρόδρομος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» ανέλυσε πώς ο σιδηρόδρομος στην Ελλάδα αποτελεί ένα κακό παράδειγμα όσον αφορά το οικολογικό αποτύπωμα των μεταφορών, μιας και τα τρένα καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια ανά χιλιόμετρο, σε σχέση με τα οδικά ή αεροπορικά μέσα μεταφοράς. «Ένα εκτεταμένο, σύγχρονο και οικολογικό δίκτυο μεταφορών με μέσα σταθερής τροχιάς μόνο μέσα από ένα ενιαίο και δημόσιο σιδηροδρομικό φορέα μπορεί να αναπτυχθεί και να πετύχει τους στόχους της μείωσης των ρύπων και των συνεπειών για το περιβάλλον».
Ο Δημοσθένης Παπαδάτος, διδάσκων Πολιτικής Υγείας, στη εισήγησή του με τίτλο «Οι ιδιωτικοί σιδηρόδρομοι βλάπτουν την υγεία και την ασφάλεια» επεσήμανε ότι: «σε πλήθος περιπτώσεων (ΕΕ, Βρετανία, ΗΠΑ, Ιαπωνία), οι θανατηφόρες συγκρούσεις συνδέονται ευθέως με την απορρύθμιση: Υποστελέχωση και καταπόνηση ανθρώπινου δυναμικού˙ κατακερματισμός εταιρειών (υποδομές και λειτουργία)˙ προβλήματα λογοδοσίας, πληροφόρησης και συντονισμού˙ παραμέληση συντήρησης/ανακαίνισης υποδομών και αποφυγή επενδύσεων˙ χειραγώγηση στοιχείων για την ασφάλεια, πλημμέλειες στους ανεξάρτητους ελέγχους και απουσία προληπτικών ελέγχων, υποστελέχωση ελεγκτικών οργανισμών».
Ο Γιώργος Παυλόπουλος, οικονομολόγος, στην εισήγησή του με τίτλο «Ζημιές και χρέη στις οικονομικές καταστάσεις της Hellenic Train» τόνισε τα ακόλουθα: Ο σιδηρόδρομος από οικονομικής άποψης χαρακτηρίζεται: από τάση για φυσικό μονοπώλιο οπότε η λειτουργία της Αγοράς δεν «αριστοποιεί» συνήθως την αποδοτικότητα, από μεγάλη ανάγκη για μακροχρόνιες επενδύσεις που δεν έχουν άμεση απόδοση και από εξωτερικότητες, δηλαδή τα οφέλη από την λειτουργία του διαχέονται στην κοινωνία και δεν μπορούν να τιμολογηθούν αυστηρά εντός της επιχείρησης. Για τους λόγους αυτούς οι σιδηρόδρομοι στις περισσότερες χώρες ήταν κρατικοί και συνήθως επιδοτούνται από το κράτος».
Η Αναστασία Σταυροπούλου, νομικός, στην εισήγησή της με τίτλο
«Ιδιωτικοποίηση Hellenic Train – πολυνομία και κενά στις συμβάσεις» τόνισε πόσο μεγάλο σκάνδαλο είναι το ότι η σύμβαση πώλησης του 2017 στην Ferrovie Dello Stato Italiane S.p.A. δεν έχει δοθεί ακόμη στη δημοσιότητα. Δεν την γνωρίζουν ούτε καν οι βουλευτές. Ως αποτέλεσμα δεν μπορεί να γίνει καμία σύγκριση με την μεταγενέστερη σύμβαση του 2022. Η μέχρι σήμερα εμπειρία από τη σύμβαση ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας επιβεβαιώνει ότι είμαστε αντιμέτωποι με καταπλεονεκτικούς όρους σε βάρος του δημοσίου.
Ο Κώστας Γενιδούνιας, πρόεδρος ΔΣ της Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού Έλξης ανέδειξε ότι και οι τέσσερις ιδιωτικές εταιρείες που λειτουργούν στους ελληνικούς σιδηροδρόμους είναι ζημιογόνες, ότι ο σιδηρόδρομος ως τμήμα της βαριάς βιομηχανίας απαιτεί μεγάλες επενδύσεις, ενώ μας ενημέρωσε για τον αγώνα που δίνουν οι Ιταλοί συνάδελφοι τους να μην ενταχθεί στο χρηματιστήριο η Ferrovie. Επεσήμανε επίσης ότι το σημερινό χάλι των σιδηροδρόμων δεν συμβάλει στην άμβλυνση των περιφερειακών αντιθέσεων και την εξυπηρέτηση εθνικών αναγκών σε μια κρίσιμη συγκυρία.
Στην εκδήλωση μίλησε εξ αποστάσεως και ο Χρ. Κωνσταντινίδης, σύζυγος θύματος στο έγκλημα των Τεμπών. Αναφέρθηκε στον δικαστικό αγώνα που δίνουν οι συγγενείς για δικαιοσύνη ενάντια στην συγκάλυψη.
Στην εκδήλωση χαιρέτισαν εκπρόσωποι κινημάτων και κινήσεων. Μεταξύ άλλων:
Ο Κωνσταντίνος Μπρούσαλης εκ μέρους του Κινήματος Διάσωσης και Επαναλειτουργίας Σιδηροδρόμου Πελοποννήσου περιέγραψε πώς οι αυτοκινητόδρομοι στην Πελοπόννησο οδήγησαν στο περιθώριο και την εγκατάλειψη το τρένο.
Ο Τάσος Κεφαλάς από το Δυτικό Μέτωπο περιέγραψε τους κινδύνους για την δημόσια υγεία από τα εργοστάσια καύσης απορριμμάτων. Ο Κέβιν Όβιντεν, βρετανός ακτιβιστής και δημοσιογράφος, μετέφερε την εμπειρία από τους σιδηροδρόμους στη χώρα του με αφορμή την πρόσφατη επανεθνικοποίηση.
Ο Άκης Ζαρκαδούλας, Μέλος της Πρωτοβουλίας για τη Διασφάλιση της Δημόσιας Διαχείρισης του Νερού, στάθηκε στη σημασία των αγώνων για την αποτροπή των σχεδιαζόμενων ιδιωτικοποιήσεων και την κρατικοποίηση του σιδηροδρόμου.
Ο Περικλής Ζήκας, εκ μέρους του Φεστιβάλ για τα Κοινά, τόνισε την ανάγκη καταγραφής των επιχειρημάτων υπέρ της κρατικοποίησης των τρένων και έκδοσής του σε μπροσούρα. Ο Δημήτρης Μπελαντής, νομικός, ανέδειξε τη δυνατότητα κρατικοποιήσεων που παρέχει το άρθρο 106 του Συντάγματος, το οποίο έχει βρεθεί στο στόχαστρο του νεοφιλελευθερισμού.
Η Ειρήνη Κοντογεωργίου από την κίνηση Θάσος Νερό ΣΟΣ ανέδειξε τους κινδύνους από την σχεδιαζόμενη μονάδα αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα.
Τέλος, ο Λεωνίδας Βατικιώτης, εκ μέρους της Πρωτοβουλίας για Δημόσιο, Ασφαλή και Ποιοτικό Σιδηρόδρομο αναφέρθηκε στην ίδια την πρωτοβουλία, όπως ξεκίνησε την δράση της με την δημόσια εκδήλωση στην ΕΣΗΕΑ στις 7 Απριλίου.
Το φθινόπωρο προγραμματίζεται κι άλλη δημόσια εκδήλωση στην οποία θα παρουσιαστούν επιπλέον επεξεργασίες μελών της Πρωτοβουλίας για τις εργασιακές σχέσεις στον σιδηρόδρομο, τις ευθύνες της ΕΕ στην ιδιωτικοποίηση κ.α.
Στόχος είναι οι επεξεργασίες της Πρωτοβουλίας να συγκεντρωθούν ως υλικό σε συλλογικό τόμο, υπό την επιμέλεια μελών της Πρωτοβουλίας όπως ο καθηγητής Ν. Μαρκάτος. Επί της ουσίας της ακολουθούμενης πολιτικής για το σιδηρόδρομο τόνισε ότι η αντίθεση μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού ισοδυναμεί με την αντίθεση μεταξύ γενικού και ιδιωτικού συμφέροντος. Επίσης, ότι στο πλαίσιο του προγράμματος επανεξοπλισμού της Ευρώπης (Rearm Europe) θα δοθούν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες μεταφοράς πολεμικού υλικού. Λεφτά λοιπόν υπάρχουν για τον σιδηρόδρομο. Ας αγωνιστούμε ώστε να μην αξιοποιηθούν για μιλιταριστικά σχέδια, αλλά για ένα σιδηρόδρομο που θα εξυπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες και το δημόσιο συμφέρον.
Διεύθυνση επικοινωνίας: [email protected]
