From Guardian: illustration by Zhenya Oliinyk for piece on Ukrainian artists, originally produced for the New York Times. Photograph: Zhenya Oliinyk
45Η ΜΕΡΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Μετά την Μπούτσα και την Μποροντιάνκα, ήρθε και η πυραυλική επίθεση στο Κραματόρσκ, για να βαρύνει ακόμη περισσότερο τις διαπραγματεύσεις Ουκρανίας και Ρωσίας. Αμφότερες δηλώνουν αποφασιστικότητα, με τις ΗΠΑ να οδηγούν τη σκληρή στάση των ευρωατλαντικών, με νέες κυρώσεις και ενίσχυση-διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Η Ρωσία απάντησε ότι με αυτά που κάνουν οι Δυτικοί υποσκάπτουν όλο το διακρατικό και πολυμερές σύστημα διεθνών σχέσεων και θεσμών, προειδοποιώντας για κατάρρευσή του. Κι ο πόλεμος καλά κρατεί…
Καθημερινά γίνεται ολοένα και καθαρότερο το διεθνές υπόβαθρο αυτού του πολέμου στην Ουκρανία, η οποία χρησιμοποιείται από αμφότερους τους καπιταλιστικούς-ιμπεριαλιστικούς πόλους ισχύος, Δύση και Ρωσία, προς οριοθέτηση των σφαιρών ελέγχου τους. Πέραν της αμερικανικής υπερδύναμης (φθίνουσας και ασθμαίνοντας, που οδηγεί σήμερα στην αντιπαράθεση-σύγκρουση με την Ρωσία), καταγράφηκαν οι κινήσεις των αναδυόμενων οικονομιών του πλανήτη για επανακαθορισμό της βαρύτητας της κάθε μιάς σε έναν νέο διεθνή καταμερισμό εξουσίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία απαντήθηκε από τη Δύση με την σφυρηλάτηση και επεκτατικότητα του ευρωατλαντικού παράγοντα. Μαζί με όλο το πλέγμα των οικονομικών μέτρων και κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, προς περιορισμό, παραγκωνισμό και υποβάθμισή της. Με τους Ευρωπαίους να εγκλωβίζονται στο αμερικανικό άρμα και να υφίστανται αυτοί τις συνέπειες των ρωσικών αντιποίνων. Κι όλη αυτή η σύγκρουση παίρνει πλανητικά χαρακτηριστικά, απειλώντας όλον τον πλανήτη με τις συνέπειές της, όχι μόνο σε επίπεδο ασφάλειας αλλά των ίδιων των επισιτιστικών αναγκών. Βέβαια θύματα αυτών των πολέμων οι κοινωνίες και οι λαοί, που σύρονται είτε στα πεδία των μαχών είτε εγκλωβίζονται πίσω από τις εθνικιστικές ηγεσίες όλων των εμπόλεμων πλευρών. Όσο δεν αναζητούν απελευθερωτικούς δρόμους…
Μέρα με τη μέρα οι δύο πλευρές ξεδιπλώνουν τις οπτικές τους για τα διαδραματιζόμενα και φωτίζουν προθέσεις και επιδιώξεις. Η προοπτική της ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ συζητήθηκε στη διάρκεια συνάντησης υπουργών Εξωτερικών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στις Βρυξέλλες αυτήν τη βδομάδα , όπως έσπευδαν να γνωστοποιήσουν οι Αμερικανοί. Χθες μάλιστα, ο πρόεδρος Φινλανδίας Σάουλι Νιινίστο δήλωσε ότι η χώρα του πρόκειται να υποβάλει αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η Φινλανδία είναι μέλος της ΕΕ αλλά όχι του ΝΑΤΟ. Όμως, ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αναζωπυρώσει τη συζήτηση για πιθανή είσοδό της στη στρατιωτική συμμαχία, όπως και της Σουηδίας. Παραδοσιακά, οι περισσότεροι Φινλανδοί είναι δύσπιστοι σχετικά με την ένταξη στο ΝΑΤΟ, προτιμώντας την ιδιότυπη ουδετερότητα που έχει επιλέξει η χώρα στρατιωτικά, αλλά οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι το κλίμα αλλάζει με την πλειοψηφία να τάσσεται υπέρ για πρώτη φορά.
Από κοντά και η Σλοβακία, η οποία διά του πρωθυπουργού της Έντουαρτ Χέγκερ ανακοίνωσε ότι η χώρα του προμήθευσε το σύστημα αεράμυνας S-300 στην Ουκρανία για να υποστηρίξει τη χώρα που μάχεται ενάντια στη ρωσική εισβολή. Το πυραυλικό σύστημα εδάφους-αέρος S-300 είναι ρωσικής σχεδίασης και μεταξύ των συγκεκριμένων ουκρανικών αιτημάτων για παραδόσεις όπλων από δυτικές χώρες. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν (του οποίου κυβερνητικά και στρατιωτικά στελέχη αλώνιζαν τις προηγούμενες βδομάδες στην Ανατολική Ευρώπη) έσπευσε να ευχαρίστησε τις σλοβακικές αρχές.
Μετά την οριστικοποίηση-έγκριση από το Συμβούλιο των Υπουργών της ΕΕ του 5ου πακέτου οικονομικών και ατομικών κυρώσεων (αναλυτικά στην χθεσινή ανάρτηση), η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μαζί με τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ, μετέβησαν στο Κίεβο σιδηροδρομικώς από τις Βρυξέλες. Μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Μπούτσα, η πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα κάνει τα πάντα για να στηρίξει την Ουκρανία στα «απαραίτητα βήματα» για να εξασφαλίσει την ένταξή της στην ΕΕ – την οποία επιζητεί εσπευσμένα ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι. Ο Μπορέλ επιβεβαίωσε επίσης ότι η ΕΕ θα αυξήσει σε 1,5 δισ. ευρώ τη χρηματοδότησή της για την προμήθεια όπλων στην Ουκρανία, αφού αρχικά είχαν διαθέσει 500 εκατ. ευρώ προτού διπλασιάσουν το ποσό τον περασμένο μήνα.
Ο Ζελένσκι (σε ομιλία του χθες στην φινλανδική βουλή) κάλεσε την Ευρώπη να λάβει ένα “κοκτέιλ Μολότοφ” κυρώσεων κατά της Ρωσίας, παραπέμποντας στους εμπρηστικούς μηχανισμούς που είχαν χρησιμοποιήσει οι Φινλανδοί στον πόλεμο κατά της Σοβιετικής Ένωσης κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αξιοσημείωτη είναι η αναφορά-πρόταση του Μπορέλ για αυστηρότερα μέτρα με πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και απαγόρευση ταξιδιών στην ΕΕ σε όποιον θεωρείται υπεύθυνος για εκστρατείες παραπληροφόρησης από την Ρωσία. Όπως διευκρίνισε: Πρέπει να επικεντρωθούμε σε ξένους παράγοντες που σκόπιμα, με συντονισμένο τρόπο, προσπαθούν να χειραγωγήσουν το πληροφοριακό μας περιβάλλον.
Σε όλες αυτές τις κινήσεις των ευρωατλαντικών απάντησαν οι Ρώσοι σε όλα τα επίπεδα. Ο πρώην πρόεδρος και σήμερα αναπληρωτής πρόεδρος του ρωσικού συμβουλίου ασφαλείας Ντίμτρι Μεντβέντεφ ήταν πολύ συγκεκριμένος στις τελευταίες δηλώσεις του, προδιαγράφοντας τα αντίποινα που μπορεί να προβεί η Ρωσική Ομοσπονδία και την κατάσταση που θα προκαλέσει στο διεθνές σύστημα σχέσεων. Όπως τόνισε: Τα τρέχοντα άνευ προηγουμένου μέτρα θα προκαλέσουν μια συνολική απαξίωση των κανόνων του διεθνούς δικαίου και κατάρρευση όλων των διεθνών θεσμών, πρώτα απ’ όλα του ΟΗΕ. Οι διπλωματικές σχέσεις θα οδηγηθούν σε πλήρες αδιέξοδο και το επίπεδο με ένα αριθμό κρατών θα μειωθεί ή διακοπεί πλήρως.
Με τη σειρά του ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ ανέλυσε την οπτική και τις προθέσεις της Μόσχας: Πρέπει να εξισορροπήσουμε ξανά την κατάσταση και πρέπει να λάβουμε πρόσθετα μέτρα για να διασφαλίσουμε τη δική μας ασφάλεια γιατί είμαστε βαθιά πεπεισμένοι ότι το ΝΑΤΟ είναι μια μηχανή αντιπαράθεσης, δεν είναι μια ειρηνική συμμαχία. Φτιάχτηκε για αντιπαράθεση και ο κύριος σκοπός της ύπαρξής του είναι να αντιμετωπίσει τη χώρα μας. Σχολιάζοντας το ενδεχόμενο η Φινλανδία και η Σουηδία να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, ο ρώσος αξιωματούχος είπε ότι: Η Ρωσία θα έπρεπε να κάνει τη δυτική μας πλευρά πιο εξελιγμένη όσον αφορά τη διασφάλιση της ασφάλειάς μας. Τα πάντα αφορούν την αμοιβαία αποτροπή και αν η μία πλευρά -και θεωρούμε ότι το ΝΑΤΟ είναι η μία πλευρά- είναι πιο ισχυρή από την άλλη, ειδικά όσον αφορά τα πυρηνικά όπλα, τότε θα θεωρηθεί απειλή για ολόκληρη την αρχιτεκτονική της ασφάλειας και θα αναγκαστούμε να λάβουμε πρόσθετα μέτρα.
Και μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα που πυροδοτείται με τις εικόνες των σκοτωμένων αμάχων, μετά την Μπούτσα και τη Μποροντιάνκα χθες το Κραματόρσκ, ποιές διαπραγματεύσεις να έχουν προοπτική. Όπως είπε ο εκ των ουκρανών διαπραγματευτών Μιχαήλο Ποντόλιακ: έχει αλλάξει η διάθεση μετά τα γεγονότα στην Μπούτσα. Ενώ την ίδια εικόνα έδωσε χθες η Τουρκία, με τον εκπρόσωπο και σύμβουλο του τούρκου, Ιμπραήμ Καλίν, να δηλώνει ότι οι εικόνες νεκρών αμάχων σε πόλεις όπως η Μπούτσα και η Μποροντιάνκα έχουν επηρεάσει την προθυμία της Ουκρανίας να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις.
Η Μόσχα αρνείται τις κατηγορίες ότι στοχεύει αμάχους, με τον Ντμίτρι Πεσκόφ να δηλώνει ότι: Ελπίζουμε ότι τις επόμενες ημέρες, στο άμεσο μέλλον, αυτή η επιχείρηση θα επιτύχει τους στόχους της ή θα την ολοκληρώσει με τις διαπραγματεύσεις μεταξύ της ρωσικής και της ουκρανικής αντιπροσωπείας… Μιλάμε για το προβλέψιμο μέλλον.
Γενικότερη ήταν η καταδίκη με τη σφαγή στο Κραματόρσκ (περιοχή του Ντονμπάς όπου μαίνονται οι συγκρούσεις των ουκρανικών με τις ρωσικές δυνάμεις). Τουλάχιστον 50 άνθρωποι σκοτώθηκαν, εκ των οποίων 5 παιδιά, και δεκάδες τραυματίστηκαν όταν δύο πύραυλοι έπληξαν τον σιδηροδρομικό σταθμό στο Κραματόρσκ, τον οποίο χρησιμοποιούν χιλιάδες άνθρωποι για να απομακρυνθούν από την περιοχή εδώ και ημέρες. Σε θραύσμα του ενός πυραύλου Tochka-U που έπληξε το σταθμό αναγράφεται στα ρωσικά η φράση «za detei» που σημαίνει «για τα παιδιά».
Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου είπε ότι οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις δεν είχαν προγραμματισμένη επιχείρηση στην περιοχή αυτή την Παρασκευή. Ενώ την ευθύνη για την επίθεση αρνήθηκε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, το οποίο αναφέρει ότι: ότι ο πύραυλος που χτύπησε τον σταθμό ήταν τύπου που χρησιμοποιεί μόνο ο ουκρανικός στρατός και παρόμοιος με εκείνον που έπληξε το κέντρο της πόλης του Ντονέτσκ στις 14/3. Στο ίδιο μήκος και ο διοικητής των αυτονομιστών στο Ντονέτσκ, Εντουάρ Μπασουρίν, ο οποίος έκανε λόγο για ουκρανική πρόκληση.
Κι ο πόλεμος στο πεδίο, στις εικόνες και την προπαγάνδα καλά κρατεί…
