Σχετικά με τον χρόνο που έρχεται…

ΣΚΙΤΣΟ Χρήστος Αλαβέρας


Του Τζόρτζιο Αγκάμπεν 

Αυτό που συμβαίνει σήμερα σε πλανητική κλίμακα είναι σίγουρα το τέλος ενός κόσμου.

Αλλά όχι τόσο για εκείνους που επιχειρούν να τον κυβερνήσουν σύμφωνα με τα συμφέροντά τους, όσο με την έννοια της μετάβασης σε έναν κόσμο πιο προσαρμοσμένο στις νέες ανάγκες μιας ανθρώπινης κοινοπραξίας.

Η εποχή της αστικής δημοκρατίας δύει, μαζί με τα δικαιώματά της, τα συντάγματά της και τα κοινοβούλια της. Εκτός όμως από το νομικό πλαίσιο, που βεβαίως δεν είναι αμελητέο, τελειώνει ο κόσμος που ξεκίνησε με τη βιομηχανική επανάσταση και ανδρώθηκε στους δύο – ή τρεις – παγκόσμιους πολέμους και τους ολοκληρωτισμούς – τυραννικούς ή δημοκρατικούς – που τον συνόδευσαν.

Εάν οι δυνάμεις που κυβερνούν τον κόσμο ένιωσαν ότι έπρεπε να καταφύγουν σε ακραία μέτρα και αποφάσεις όπως η βιοασφάλεια και η υγειονομική τρομοκρατία, τα οποία έχουν εφαρμοστεί παντού και χωρίς επιφύλαξη, αλλά που τώρα απειλούν να ξεφύγουν από τον έλεγχό τους, αυτό συμβαίνει γιατί φοβούνται σύμφωνα με όλα τα δεδομένα ότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή για να επιβιώσουν.

Και αν οι άνθρωποι έχουν αποδεχτεί τα δεσποτικά μέτρα και τους πρωτοφανείς περιορισμούς οι οποίοι τους έχουν επιβληθεί χωρίς καμία εγγύηση, αυτό δεν οφείλεται μόνο στον φόβο της πανδημίας, αλλά πιθανότατα επειδή, λίγο πολύ ασυνείδητα, όλοι γνωρίζουν ότι ο κόσμος στον οποίο έζησαν μέχρι τώρα δεν θα μπορούσε να συνεχίσει, ήταν πολύ άδικος και απάνθρωπος.

Είναι αυτονόητο πως οι κυβερνήσεις προετοιμάζουν έναν ακόμη πιο απάνθρωπο, ακόμη πιο άδικο κόσμο. Αλλά σε κάθε περίπτωση, και για τις δύο πλευρές, όπως προαναφέρθηκε αυτός ο πρώην κόσμος – όπως τώρα αρχίζει να αποκαλείται – δεν θα μπορούσε να συνεχιστεί.

Υπάρχει σίγουρα σε αυτό, όπως και σε κάθε σκοτεινό προαίσθημα, ένα θρησκευτικό στοιχείο.

Η υγεία έχει αντικαταστήσει τη σωτηρία, η βιολογική ζωή έχει αντικαταστήσει την αιώνια ζωή και η Εκκλησία, η οποία έχει από καιρό μάθει να συμβιβάζεται με τις κοσμικές ανάγκες, έχει συγκατανεύσει περισσότερο ή λιγότερο ρητά σε αυτήν την αντικατάσταση.
Δεν λυπούμαστε για αυτόν τον κόσμο που τελειώνει, δεν έχουμε νοσταλγία για την ιδέα του ανθρώπου και του θεού που τα αδυσώπητα κύματα του χρόνου σβήνουν σαν ένα πρόσωπο άμμου στην ακτή της ιστορίας.

Ωστόσο με την ίδια αποφασιστικότητα απορρίπτουμε τη γυμνή, σιωπηλή και απρόσωπη ζωή και τη θρησκεία της υγείας που μας προτείνουν οι κυβερνήσεις.

Δεν περιμένουμε κανένα νέο θεό ούτε κανένα νέο άνθρωπο – Πλέον αναζητούμε εδώ και τώρα, ανάμεσα στα ερείπια που μας περιβάλλουν, μια ταπεινή, απλούστερη μορφή ζωής, που δεν θα είναι αντικατοπτρισμός, γιατί έχουμε τη μνήμη και την εμπειρία της, ακόμα κι αν, μέσα μας και έξω από εμάς, δυσμενείς δυνάμεις τη σπρώχνουν βίαια κάθε φορά στη λήθη.

23 Νοεμβρίου 2020

Απόδοση στα ελληνικά Μαρίνα Γ. Μεϊντάνη

Μοιραστείτε το άρθρο