Ο κινηματογραφικός κόσμος της Ευαγγελίας Κρανιώτη

Του Θάνου Λεύκου Παναγιώτου

Τα εξωτικά φωτογραφικά πλάνα, η ποιητική αφήγηση, η έντονη χρωματική παλέτα και το βίωμα της κινηματογραφικής εμπειρίας μέσα από ταξίδια, σκέψεις, αφηγήσεις και συναισθήματα, είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά του έργου της Ευαγγελίας Κρανιώτη. Ντοκιμαντέρ όχι με τη συμβατική έννοια, περισσότερο στη σφαίρα του docufiction, αποτυπώνονται σε εικόνες και λέξεις στο θεατή και διατηρούνται ως μοναδικές κινηματογραφικές εμπειρίες.

Η Κρανιώτη κατοικεί και εργάζεται στη Γαλλία και μέχρι στιγμής έχει σκηνοθετήσει δύο ντοκιμαντέρ (“Exotica, Erotica, Etc.” – 2015, “Obscuro Barroco” – 2019), τα οποία έχουν λάβει εξαιρετικές κριτικές, συμμετοχές και βραβεύσεις σε σημαντικά φεστιβάλ. Στις μέχρι τώρα ταινίες της και ιδιαίτερα στη δεύτερη κατά σειρά, είναι εμφανής η επιρροή της από σημαντικούς σκηνοθέτες που έχουν δραστηριοποιηθεί στο χώρο του πιο artistic, αφηγηματικού και εν μέρει σινεφίλ ντοκιμαντέρ, με τον Chris Marker και τη φωτογραφική του ματιά να ξεχωρίζει ως μία πηγή έμπνευσης.

Η Κρανιώτη προτού ασχοληθεί με τον κινηματογράφο έγινε γνωστή για τη δουλειά της ως φωτογράφος, γεγονός που φαίνεται από το πώς προσεγγίζει τις εικόνες που θα επιλέξει να αποτυπώσει. Κάθε πλάνο της θα μπορούσε να είναι και μία εξαιρετικής ομορφιάς φωτογραφία. Το μυστικό για να μπορεί κάποιος να αντιληφθεί τη δυναμική του έργου της είναι να αφήσει να τον συνεπάρει από την αρχή το λεκτικό και visual storytelling και να αφεθεί σε ένα οπτικό και νοητικό ταξίδι.

Exotica, Erotica, Etc.

Ξεκινώντας από ένα πολύχρονο και κοπιαστικό πρότζεκτ, συνολικής διάρκειας 9 ετών, που χωρίστηκε σε τρία επιμέρους κομμάτια, κινηματογράφησε εν τέλει μόνη της τα ταξίδια μέσα στα πλοία και σε διαφορετικές χώρες και λιμάνια. Όπως έχει δηλώσει η ίδια, η ναυτική παράδοση της χώρας έχει αποτελέσει σημαντική πηγή έμπνευσης, και έννοιες όπως η νοσταλγία, η απώλεια, η επιθυμία, η συνεχής περιπλάνηση συνδέθηκαν άρρηκτα με την εικόνα που θέλησε να αποτυπώσει στην ταινία της. Μία εξαιρετικά προσεγμένη και υψηλής αισθητικής δημιουργία που αποτυπώνει τις σκέψεις, τις αναμνήσεις, τον μόχθο της καθημερινότητας των ναυτικών και των γυναικών που τους περίμεναν στα λιμάνια, πλάγιασαν δίπλα τους και δεν τους ξέχασαν ποτέ. Ποιητικές εικόνες, ποιητικές αφηγήσεις και ένα γλυκόπικρο συναίσθημα που μένει ως επίγευση από μοναχικές ζωές που χωρίζονται αποσπασματικά σε αναμνήσεις και χαρακτηρίζονται από μία διαρκή κίνηση με έναν νομαδικό τρόπο ζωής, με καμβά τις θάλασσες και τα λιμάνια. Έρωτες που έφυγαν, έρωτες που απέκτησαν μια μυθική διάσταση ως εξιδανικευμένες αναμνήσεις λόγω της βραχύχρονης διάρκειάς τους. Για να ολοκληρωθεί η ταινία η Κρανιώτη μπάρκαρε 12 φορές και ταξίδεψε σχεδόν σε όλα τα μήκη της γης έχοντας επισκεφτεί 20 διαφορετικά λιμάνια.

Obscuro Barroco

Το δεύτερο ντοκιμαντέρ της, το οποίο έλαβε εξίσου διθυραμβικές κριτικές και αγαπήθηκε κυρίως από ένα πιο σινεφίλ κοινό, γυρίστηκε στη Βραζιλία και τοποθετεί ως κεντρική φιγούρα την τρανσέξουαλ Λουάνα Μουνίζ, η οποία πέθανε πριν ολοκληρωθούν τα γυρίσματα. Η Κρανιώτη πάλι θα επικεντρωθεί στο ζήτημα της επιθυμίας αλλά αυτή τη φορά περισσότερο με τη μορφή της αναζήτησης και της διεκδίκησης ταυτότητας και ελευθερίας και της μελαγχολίας που έρχεται όταν σβήσουν τα φώτα. Παίζει με τις αντιθέσεις και τις τοποθετεί ως κεντρικό άξονα στην ταινία της. Από τη μια τα πολύχρωμα σκηνικά και φώτα, η βοή του κόσμου, τα σόου και η διασκέδαση, και από την άλλη ένα πιο σκοτεινό σκηνικό, η μοναξιά του ατόμου μέσα σε ένα αχανές και απρόσωπο Ρίο και η ποιητική διάσταση που μεταφράζεται σε σπάνιας ομορφιάς εικόνες και λέξεις. Μία συνολική εμπειρία, μία σκέψη πάνω στα ζητήματα φύλου, στον εγκλωβισμό ανάμεσα στο όνειρο και την «πραγματικότητα», όπου το περιεχόμενο κάποιες φορές φαίνεται να θυσιάζεται στο βωμό της φωτογραφικής αισθητικής, χωρίς να γίνεται ωστόσο έντονα αντιληπτό εξαιτίας της δυναμικής που μεταφέρουν οι εικόνες. Μία αισθητική και αφηγηματική προσέγγιση που αναπόφευκτα θυμίζει λίγο το «Sans Soleil» του Marker. Είναι μία ολιστική εμπειρία που για να βιωθεί και να μεταφέρει τη δυναμική της ο θεατής πρέπει να αφεθεί στις λυρικές και ποιητικές εικόνες και αφηγήσεις.

Η Κρανιώτη αναμφίβολα πρόκειται να απασχολήσει ξανά μελλοντικά τον παγκόσμιο κινηματογράφο, έχοντας εδραιώσει από τις πρώτες τις δημιουργίες ένα ξεχωριστό και υψηλής αισθητικής ομορφιάς ύφος και προσωπικό στυλ, αναζητώντας καινούργιους ή λιγότερο συνηθισμένους τρόπους έκφρασης και αφήγησης.

Μοιραστείτε το άρθρο