«Άμεση απόσυρση του αντι – περιβαλλοντικού νομοσχεδίου!»

Πληθαίνουν οι φωνές ενάντια στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος. Δεκάδες συλλογικότητες και περιβαλλοντικά κινήματα ξεκίνησαν εκστρατεία ενημέρωσης και συλλογής υπογραφών.

Του J. Kapras

Αντιδράσεις συνεχίζει να προκαλεί το νομοσχέδιο με τίτλο ‘Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας’ που προωθείται με συνοπτικές διαδικασίες εν μέσω πανδημίας. Ένα νομοσχέδιο που σε μεγάλο βαθμό διευκολύνει μεγαλοεπενδυτές επιταχύνοντας και απλοποιώντας τις διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης επιχειρήσεων για μεγάλα έργα ιδιαίτερα εντός προστατευόμενων περιοχών. Πρόκειται για αναμενόμενη εξέλιξη, εάν αναλογιστούμε ότι εντός προστατευόμενων περιοχών NATURA προ των πυλών είναι, μεταξύ άλλων, οι εξορύξεις υδρογονανθρακών και η εγκατάσταση βιομηχανικών αιολικών σταθμών στις κορυφογραμμές όλης της χώρας.

Δεκάδες συλλογικότητες και περιβαλλοντικά κινήματα, με τον κατάλογό τους διαρκώς να πληθαίνει, μόλις ξεκίνησαν συλλογή ηλεκτρονικών υπογραφών ως μια ελάχιστη κίνηση αντίδρασης στις μεθοδεύσεις για την υποβάθμιση της περιβαλλοντικής προστασίας του τόπου μας. Συλλογικότητες ενεργών πολιτών, τοπικές επιτροπές και σωματεία, ενώνουν τις δυνάμεις τους σε ένα κοινό κείμενο συλλογής υπογραφών ενώ συνεχίζουν τους τοπικούς αγώνες.

Ένα μικρό ιστορικό

Οι αντιδράσεις είχαν ξεκινήσει προ μηνών, από τη διαφαινόμενη κατάργηση της αυτοτέλειας των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, οι διοικήσεις των οποίων με κοινό Δελτίο Τύπου (11/10/2019) αντέδρασαν στη διαδικασία διαβούλευσης ενός νέου νόμου που εμφανίστηκε μόλις 20 μήνες μετά από την ψήφιση του Νόμου 4519/2018 για τους Φορείς Διαχείρισης. Στις 17 Μαρτίου 2020 το ‘ΔΙΚΤΥΟ των Φορέων Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών’, (άτυπη δομή των Προέδρων Δ.Σ. των 36 υφιστάμενων Φορέων Διαχείρισης), καταθέτει στη δημόσια διαβούλευση ότι «το Σχέδιο Νόμου (Σ.Ν.) παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις και κενά ‘επί της αρχής’ και το ΔΙΚΤΥΟ προτείνει, ως την πλέον ορθολογική και επιβεβλημένη πρόταση, την απόσυρση του Σ.Ν. ώστε να υπάρξει ο απαραίτητος χρόνος και το κατάλληλο πλαίσιο διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους Φορείς για να επαναδιατυπωθεί το Σ.Ν. από την αρχή, ώστε να ανταποκρίνεται στην πράξη στον τίτλο του ‘Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας’».

Αίσθηση προκάλεσε η ανοιχτή επιστολή 23 περιβαλλοντικών οργανώσεων εθνικής εμβέλειας που ζητούν αναβολή της συζήτησης του νομοσχεδίου «ώστε να εξεταστούν με προσοχή τα περισσότερα από 1570 σχόλια που κατατέθηκαν στη διαβούλευση. (…) H κοινή αγωνία αυτών των ενστάσεων είναι ότι το νομοσχέδιο όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες και την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά αντίθετα θα οδηγήσει στην υποβάθμιση και ελαστικοποίηση των όρων προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας».

Ειδικότερα για τη σχεδιαζόμενη κατάργηση των υφιστάμενων Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, ομόφωνο ψήφισμα πανεπιστημιακής κοινότητας σημειώνει: «κρίνουμε ως άκρως δυσλειτουργική την προοπτική μεταφοράς της διαδικασίας περιφερειακής περιβαλλοντικής αδειοδότησης σε έναν ‘Αθηνοκεντρικό’ Κεντρικό Οργανισμό του ΥΠΕΝ. Η απόφαση αυτή ουσιαστικά στερεί από έναν εξειδικευμένο σε θέματα περιβάλλοντος Φορέα (που δρα σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, και αποτελεί το πεδίο συνεχούς αλληλεπίδρασης μεταξύ της επιστημονικής περιβαλλοντικής κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας) τη δυνατότητα λήψεως κρίσιμων αποφάσεων για την Βιοποικιλότητα με γνώμονα αποκλειστικά τις οικολογικές, τοπικές ιδιαιτερότητες των ειδών και πληθυσμών τους και τη βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη» (Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλάσσιων Βιοεπιστημών, Σχολή Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Αιγαίου).

Επίσης σοβαρές ανησυχίες προκαλούν η κατάργηση της υποχρεωτικής υποβολής ποιοτικών και ποσοτικών περιβαλλοντικών στοιχείων από τους επενδυτές, η αφαίρεση της υποχρέωσης της δημόσιας διοίκησης να γνωμοδοτεί τεκμηριωμένα πριν από την έκδοση της περιβαλλοντικής άδειας για ένα έργο καθώς και η ‘διεύρυνση’ των επιτρεπόμενων χρήσεων εντός προστατευόμενων περιοχών (βλ. και «WWF–Εξορύξεις πετρελαίου σε προστατευόμενες περιοχές;»). Χαρακτηριστικό για τις προθέσεις της κυβέρνησης είναι ότι οι προβλεπόμενες χρήσεις γης στις προστατευόμενες περιοχές οι οποίες καθορίζονταν με Προεδρικό Διάταγμα, τροποποιούνται τώρα με νόμο ώστε να μην χρειαστεί να «περάσουν» από το Συμβούλιο της Επικρατείας για έλεγχο νομιμότητας.

Η εκστρατεία συλλογής υπογραφών

Στο κοινό τους κείμενο συλλογικότητες και περιβαλλοντικά κινήματα ζητούν την «άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου με τίτλο ‘Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας’ στο σύνολό του» αναφέροντας:

«Το νομοσχέδιο με τίτλο ‘Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας’ που η κυβέρνηση ετοιμάζεται πυρετωδώς να φέρει προς ψήφιση σε μια πρακτικά κλειστή βουλή λόγω καραντίνας, δεν πρέπει να επιτρέψουμε να περάσει γιατί:

1. Καταργεί την ουσία της προστασίας των περιοχών Natura 2000 και προωθεί ακόμα και μεταλλευτικές δραστηριότητες και εξορύξεις υδρογονανθράκων σε περιοχές προστασίας της φύσης

2. Εκθέτει σε κίνδυνο τις προστατευόμενες περιοχές, καταργώντας την αυτοτέλεια των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ)

3. Επιτρέπει την καταστροφή του περιβάλλοντος στο όνομα των κατά βούληση επενδυτικών σχεδίων, εκχωρώντας τον έλεγχο των μελετών (ΜΠΕ) σε ιδιώτες και επιβάλλοντας ασφυκτικές προθεσμίες για γνωμοδοτήσεις των υπηρεσιών

4. Προωθεί την αλόγιστη επέκταση των βιομηχανικών ΑΠΕ, κυρίως των αιολικών, που έχουν ήδη προκαλέσει υποβάθμιση του περιβάλλοντος και οικονομική επιβάρυνση των καταναλωτών για την εξασφάλιση υπερκερδών των επενδυτών

5. Νομιμοποιεί τα αυθαίρετα εντός δασικών εκτάσεων και κατά περίπτωση εντός υγροτόπων και ρεμάτων

6. Απλοποιεί τις διαδικασίες διαχείρισης στερεών αποβλήτων και δε λαμβάνει μέτρα κατά της υποβάθμισης των ρεμάτων από την ανεξέλεγκτη διάθεση αστικών και βιομηχανικών λυμάτων μέσα σε αυτά

7. Παραβιάζει Συνταγματικές διατάξεις, Ευρωπαϊκές οδηγίες και Διεθνείς συμβάσεις

Η τρέχουσα οικουμενική κρίση υποδεικνύει την άμεση ανάγκη αλλαγής πλεύσης στη διαχείριση του περιβάλλοντος: Πρέπει να φροντίσουμε για τη διατήρηση, την προστασία και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος, κι όχι να επιτρέπουμε στις κυβερνήσεις να θυσιάζουν το περιβάλλον στο βωμό εφήμερων οικονομικών συμφερόντων. Το πολυνομοσχέδιο ‘Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας’ κινείται σαφώς στη δεύτερη κατεύθυνση.

Λαμβάνοντας υπόψη μάλιστα ότι έρχεται προς ψήφιση εν μέσω μιας πρωτόγνωρης κατάστασης όπου οι πολίτες δεν έχουμε δικαίωμα να ασκήσουμε τα στοιχειώδη συνταγματικά/δημοκρατικά μας δικαιώματα, να καλέσουμε συσκέψεις/συνελεύσεις, να συνεδριάσουν τα συλλογικά μας όργανα, να καλέσουμε συγκεντρώσεις κλπ, η όλη διαδικασία ψήφισης ενός σημαντικότατου για όλα τα περιβαλλοντικά ζητήματα νομοσχεδίου μόνο αντιδημοκρατική μπορεί να χαρακτηριστεί».