Μια δικτατορία γεννήθηκε στην καρδιά της Ευρώπης με πρόσχημα τον “πόλεμο” κατά του κορονοϊού. Στο στόχαστρο των υπερεξουσιών του Ορμπάν καλλιτέχνες, αντιπολιτευόμενοι δήμαρχοι και διεμφυλικά άτομα.
Την περασμένη Δευτέρα η δημοκρατία καταλύθηκε στην Ουγγαρία υπό το πρόσχημα έκτακτων μέτρων έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση της πανδημίας, που επιτρέπουν στον ακροδεξιό λαϊκιστή ηγέτη να κυβερνήσει με διατάγματα και μάλιστα χωρίς χρονικό περιορισμό.
Έχοντας την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο ο Βίκτορ Ορμπάν δεν δυσκολεύτηκε καθόλου να περάσει τα μέτρα που τον καθιστούν απόλυτο κυρίαρχο της κατάστασης στη χώρα, χωρίς να λογοδοτεί σε κανέναν και φιμώνοντας κάθε φωνή αντίδρασης – και όλα αυτά όντας μέλος της ΕΕ.
Βάσει των μέτρων που εγκρίθηκαν, οι εκλογές αναστέλλονται επ’ αόριστον και δίνεται η δυνατότητα στον ούγγρο πρωθυπουργό να αναστέλλει τους ισχύοντες νόμους και να αποφασίζει με διατάγματα.
Επίσης, με μια αόριστη διατύπωση αναφέρεται πως όποιος διαπιστώνεται ότι μεταδίδει «ψεύτικες» ειδήσεις ή «παραπληροφορεί», δύναται να τιμωρηθεί με ποινές φυλάκισης έως και πέντε ετών, προκειμένου να προστατευτεί το κοινό. Η διάταξη αυτή προσφέρει στον Ορμπάν ένα ακόμη εργαλείο για τον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης και για τον έλεγχο της ενημέρωσης.
Στην Ουγγαρία σήμερα έχει πλέον καταλυθεί κάθε έννοια δημοκρατίας και κάθε επίφαση λειτουργίας δημοκρατικών θεσμών. Οι εξουσίες του πρωθυπουργού είναι απόλυτες για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ και μια χώρα στην καρδιά της Ευρώπης οδεύει στον αυταρχισμό.
Τα πρώτα μέτρα…
Καμία από αυτές τις εξουσίες δεν κρίνεται αναγκαία για την καταπολέμηση του κορονοϊού, ούτε δίνει λύσεις στα χρονίζοντα προβλήματα του ουγγρικού υγειονομικού συστήματος. Θα βοηθήσουν όμως τον Ορμπάν να προωθήσει τα σχέδια του, υπό την επίκληση μιας πανδημίας.
Σχεδόν αμέσως άλλωστε χρησιμοποιήθηκαν για να περάσει αμφιλεγόμενα διατάγματα όπως για την κατασκευή ενός χώρου μουσείων στο κεντρικό πάρκο της Βουδαπέστης – κίνηση με την οποία φέρεται να διαφωνεί το 75% των κατοίκων της πρωτεύουσας – αλλά και την αλλαγή στις διοικήσεις των θεάτρων. Καμία από τις δύο κινήσεις δεν έχει να κάνει με το ζήτημα της πανδημίας. Υπάρχουν όμως πολιτικοί και οικονομικοί λόγοι πίσω από τις κινήσεις του αυτές. Ουσιαστικά ορίζονται από τον ίδιο τα τρία από τα πέντε μέλη στις διοικήσεις των θεάτρων ελέγχει απόλυτα τις επιλογές και αποκλείει μικρές πολιτιστικές αντιστάσεις.
Μία άλλη από τις προτεραιότητες του Oρμπάν εν μέσω πανδημίας ήταν να περάσει διάταγμα για τα διαφυλικά άτομα. Σύμφωνα με το διάταγμα, στο ουγγρικό μητρώο θα καταχωρείται το “φύλο κατά τη γέννηση” και αυτό δεν θα αλλάζει.
Υπαρξιακό ζήτημα για την ΕΕ
Η στάση αυτή του Ορμπάν πλήττει τον αξιακό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χαρακτηρίζεται ως ιστορική καμπή για την ίδια την ΕΕ και επικρίθηκε έντονα από εγχώριους και ξένους επικριτές του Ορμπάν. Ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακαδημαϊκοί και πολιτικοί τονίζουν ότι πολλά θα κριθούν από τη στάση της ΕΕ απέναντι στη γένεση ενός δικτάτορα στο εσωτερικό της.
Προς το παρόν, με εξαίρεση κάποιες θεσμικές φωνές, επίσημη θέση που να λειτουργεί αποτρεπτικά στα σχέδια Ορμπάν δεν έχει υπάρξει. Η Κομισιόν «αξιολογεί τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που έλαβαν τα κράτη-μέλη όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα, ιδίως όσον αφορά τον νόμο που ψηφίστηκε σήμερα στην Ουγγαρία σχετικά με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης και τις νέες ποινικές κυρώσεις για τη διάδοση ψευδών πληροφοριών», ανέφερε τη Δευτέρα το απόγευμα αμέσως μετά την υιοθέτηση των μέτρων ο επίτροπος Didier Reynders.
Την Τετάρτη, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Donald Tusk, δήλωσε ότι το ΕΛΚ – που μέχρι τώρα έκανε τα στραβά μάτια στις υπερβολές Ορμπάν – θα πρέπει να επανεξετάσει την προηγούμενη απροθυμία του να απομακρύνει το κόμμα Fidesz του Ορμπάν από τις τάξεις του, χαρακτηρίζοντας τα επείγοντα μέτρα της Ουγγαρίας «δυσανάλογα και ανεπαρκή».
Καμία κουβέντα όμως ακόμη από την Επιτροπή ή το Συμβούλιο για συγκεκριμένα μέτρα ή σκληρές νουθετήσεις…
Ενόψει της πανδημίας, άλλωστε, πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν υιοθετήσει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό μέτρα έκτακτης ανάγκης που περιορίζουν τις ελευθερίες των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων μέτρων που απαιτούν από τους πολίτες να καταγράφουν οποιοδήποτε κίνησή τους και να τηρούν απαγορεύσεις κυκλοφορίας.
Μαρίνα Γ. Μεϊντάνη
