Αντεργατικό τσουνάμι διαρκείας! Εφιάλτης για τους εργαζόμενους τα μέτρα «στήριξης» επιχειρήσεων

Του Βασίλη Βασιλείου

Ένα πρωτοφανές -για τα ελληνικά τουλάχιστον δεδομένα- μίγμα αντεργατικής πολιτικής εφαρμόζει η κυβέρνηση Μητσοτάκη με προκάλυμμα την απόπειρά της να αναχαιτίσει την εξάπλωση του κορονοϊού, μέσω του άμεσου και έμμεσου κλεισίματος της συντριπτικής πλειοψηφίας των επιχειρήσεων του λεγόμενου ιδιωτικού τομέα της οικονομίας.

Το άμεσο κλείσιμο εφαρμόζεται μέσω της προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας μεγάλης μερίδας επιχειρήσεων όπου συνωστίζεται ο κόσμος (π.χ. καφέ, εστιατόρια, φροντιστήρια, ξενοδοχεία, εμπορικά κλπ.), ενώ το έμμεσο κλείσιμο προήλθε από τις δραματικές ζημιές που έχει προκαλέσει το λουκέτο σε εμπορικά, καφέ, εστιατόρια κλπ., αλλά και σε πολλούς κλάδους επιχειρήσεων που παρέμειναν ανοιχτοί, όπως και γενικότερα από τα αναγκαστικά μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας.

Για τις επιχειρήσεις αυτές το υπουργείο Εργασίας έχει αναγγείλει μέτρα χρηματοδοτικής στήριξης για τον Μάρτιο-Απρίλιο, τα οποία σε γενικές γραμμές προβλέπουν αφενός την παράταση όλων των πληρωμών προς τα ταμεία για 7 και πλέον μήνες και αφετέρου την καταβολή αποζημίωσης 800 ευρώ στους εργαζομένους οι οποίοι απασχολούνται στις κλειστές ή στις ανοιχτές πλην πληττόμενες επιχειρήσεις, και παράλληλα την κάλυψη των εισφορών τους.

Παρά το χωρίς προηγούμενο «σωσίβιο» που έριξε στις προαναφερθείσες ιδιωτικές επιχειρήσεις προκειμένου να μη βάλουν οριστικό λουκέτο, η κυβέρνηση τους έδωσε το επιπλέον δικαίωμα να προχωρήσουν στην παραπέρα ελαστικοποίηση των σχέσεών τους με τους εργαζομένους, με μόνη απαγόρευση-πρόσχημα αυτή της μη απόλυσης κανενός εργαζομένου για όσο διάστημα διαρκεί αυτή η αναστολή αλλά και για επιπλέον 45 ημέρες αφότου λήξει…

Έτσι, για να λάβει ένας εργαζόμενος ακόμα και μιας επιχείρησης που έχει κλείσει με κρατική εντολή την αποζημίωση των 800 ευρώ (η οποία αντιστοιχεί στο 80% του μέσου μικτού μισθού στον ιδιωτικό τομέα), θα πρέπει να δεχθεί την αναστολή της σύμβασης εργασίας του. Μόνη «υποχρέωση» του εργοδότη είναι να μην απολύσει τον «υπό αναστολή» εργαζόμενο ενώ είναι… κλειστή η επιχείρησή του, αλλά και για 45 μέρες αφότου ανοίξει. Έπειτα όμως είναι απολύτως ελεύθερος να τον απολύσει.

Επίσης στις ανοιχτές πλην πληττόμενες επιχειρήσεις μπορεί ένας εργοδότης να αναστείλει τη σύμβαση εργασίας ενός εργαζομένου με μόνη υποχρέωση να μην τον απολύσει 45 μέρες μετά τη λήξη της αναστολής, αλλά και να μην απολύσει κανέναν άλλο από εκείνους που δεν ετέθησαν σε αναστολή.

Στην περίπτωση μάλιστα της αναστολής συμβάσεων, το κράτος καλύπτει το σύνολο των εισφορών του εργαζομένου. Συνεπώς ο εργοδότης δεν πληρώνει ούτε αμοιβή ούτε εισφορές για τον υπό αναστολή εργαζόμενό του. Όσον αφορά τις εισφορές Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2020 για εκείνους τους εργαζόμενους που δεν θα τεθούν σε αναστολή, μπορούν να καταβληθούν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και Οκτώβριο αντίστοιχα, χωρίς τόκους και προσαυξήσεις. Επίσης, οι εισφορές αυτασφάλισης των πληττόμενων ελευθέρων επαγγελματιών του Φεβρουαρίου-Μαρτίου μπορούν να καταβληθούν από Σεπτέμβριο σε 4 μηνιαίες δόσεις.

Όλα τα παραπάνω μέτρα ενίσχυσης της βιωσιμότητας των ιδιωτικών επιχειρήσεων (κάλυψη μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους, παράταση καταβολής εισφορών) από πλευράς κράτους φαίνεται πως δεν… έφταναν στους εργοδότες, κι έτσι η κυβέρνησή τους αποφάσισε να τα συνδυάσει με μέτρα περαιτέρω ενίσχυσης της ελευθερίας-ασυδοσίας τους απέναντι στους εργαζόμενους.

Έτσι, εκτός από την ομηρία των εργαζομένων μέσω της αναστολής των συμβάσεων εργασίας, η κυβέρνηση προσφέρει στους εργοδότες δυνατότητα να απασχολούν τους εργαζομένους τους (έως το 10% όσων έχουν τεθεί σε αναστολή) μέσω τηλεργασίας ακόμη κι αν έχει… ανασταλεί η σύμβαση εργασίας τους! Παράλληλα, μία πληττόμενη επιχείρηση μπορεί να θέσει μέρος του προσωπικού της σε αναστολή εργασίας (βάζοντας το κράτος να πληρώνει αποζημίωση και εισφορές) και ένα άλλο (όχι πάνω από το 50% του συνόλου) να το βάλει να δουλεύει τουλάχιστον 2 εβδομάδες ανά μήνα, δίνοντάς του τον μισό μισθό. Επίσης, μπορεί να μετατρέψει τις συμβάσεις εργασίας από πλήρους απασχόλησης σε μερικής απασχόλησης. Σημειώνεται πως όποια πληττόμενη επιχείρηση δεν επιθυμεί να επωφεληθεί από τα παραπάνω στήριξης μπορεί ελεύθερα να απολύσει. Το ίδιο ισχύει και για τις επιχειρήσεις οι οποίες δεν ανήκουν στους πληττόμενους κλάδους.

Όσον αφορά τους εργαζομένους που αναγκάζονται να δουλεύουν αδήλωτοι (δηλαδή κατά βάση οι μετανάστες αλλά και πολλοί ντόπιοι παράλληλα απασχολούμενοι), όχι μόνο δεν πρόκειται να λάβουν καμία αποζημίωση, αλλά είναι οι πρώτοι οι οποίοι «απολύονται». Δίπλα δηλαδή στους κοντά 1,7 εκατομμύρια δηλωμένους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα (επί συνόλου 2 εκατ.), οι οποίοι μπαίνουν σε αναστολή με το «τυράκι» των 800 ευρώ, βρίσκονται άλλοι έως 500.000 αδήλωτοι, που πετιούνται εκτός κάθε παραγωγικής διαδικασίας χωρίς κανένα «τυράκι».

Συνεπώς η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα βιώνει μια πρωτοφανή οικονομική καταστροφή, την ίδια ώρα που οι εργοδότες τους έχουν διασωθεί, έστω και προσωρινά, από το κράτος.

Τα μέτρα ενίσχυσης των ιδιωτικών επιχειρήσεων (αποζημιώσεις, παρατάσεις, κλπ.) από πλευράς υπουργείου Εργασίας για το Μάρτιο-Απρίλιο ανέρχονται σε 3 δισ. ευρώ, ενώ μαζί με τα φορολογικά και άλλα μέτρα αγγίζουν τα 7 δισ. ευρώ.

Με άλλα λόγια, λίγο πολύ όλο το πλεόνασμα το οποίο έχτισαν επί δέκα χρόνια όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις μέσω του μηχανισμού στήριξης του κράτους απέναντι στους διεθνείς πιστωτές-τοκογλύφους, μέσω ιδίως των περικοπών στις δημόσιες δαπάνες για συντάξεις και μισθούς, χρησιμοποιείται πλέον για τη χρηματοδότηση ενός εσωτερικού, εγχώριου μηχανισμού στήριξης των ιδιωτικών επιχειρήσεων (χωρίς να βάλουν φράγκο οι εργοδότες) από πλευράς του κράτους (με την «υποστήριξη» της ΕΕ, της ΕΚΤ κλπ.) και αναστολής κάθε όρου επιβίωσης των εργαζομένων. Θα είναι όμως και πάλι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι που θα πληρώσουν το κόστος και αυτής της κρίσης.

Οι αποζημιώσεις που παίρνουν σήμερα θα γίνουν η δικαιολογία για τα μέτρα τα οποία θα «χρειαστούν» αύριο για να μειωθούν τα δημοσιονομικά ελλείμματα, τα οποία δημιουργούνται λόγω αυτών των ίδιων των αποζημιώσεων και των άλλων μέτρων.

Οι ζημιές των εργοδοτών (παρά τα μέτρα στήριξής τους) θα γίνουν η δικαιολογία για την αυριανή μονιμοποίηση των σημερινών «έκτακτων» μέτρων. Από αυτή την άποψη, θα πρέπει οι ίδιοι οι εργαζόμενοι να αναζητήσουν τον δικό τους μηχανισμό αυτο-υποστήριξης, διεκδίκησης και μάχης απέναντι στις επερχόμενες επιθέσεις των εργοδοτών και της κυβέρνησής τους.

Μοιραστείτε το άρθρο